Na czele SMA stoi przełożony generalny[2]. Dom generalny znajduje się w Rzymie. Organizacyjnie SMA na świecie dzieli się na dystrykty, prowincje i fundacje oraz zrzesza 1096 członków (stan na 1 sierpnia 2011).
Stowarzyszenie Misji Afrykańskich dało Kościołowi 8 arcybiskupów i 49 biskupów[3].
Misjonarz SMA z dziećmi (1930) z ówczesnego Dahomeju.
Siedziba SMA w Lyonie
SMA w Polsce
Dwór w Nininie (2013)
Stowarzyszenie rozpoczęło działalność w Polsce w 1931 r. Przed II wojną światową Stowarzyszenie posiadało dom misyjny (Małe Seminarium Misyj Afrykańskich) w Wielkopolsce w miejscowości Ninino (60 km na północ od Poznania). W 1939 r. w zgromadzeniu było 2 księży, 6 braci i 21 kleryków z Polski. Wkraczający Niemcy zajęli budynek seminarium, a misjonarzy wysiedlili.
Po wojnie, pomimo starań ks. Bolesława Szmanii, nie udało się otworzyć ponownie Małego Seminarium ze względu na wrogi stosunek lokalnych władz. 29 marca 1950 r. władze państwowe skonfiskowały budynki SMA w Nininie na mocy ustawy z 20 marca1950 roku O przejęciu przez państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego (Dz.U. z 1950 r. nr 9, poz. 87), a z czasem przestały uznawać zgromadzenie w Polsce. Pomimo braku uznania prawnego niektórzy księża Stowarzyszenia kontynuowali pracę duszpasterską i naukową w Polsce (ks. Franciszek Kapuścik na ATK, ks. Bolesław Szmania i ks. Czesław Świerkowski w archidiecezji poznańskiej).
Na początku lat 80. XX w., kiedy sytuacja polityczna w Polsce zaczęła się zmieniać, władze generalne SMA podjęły decyzję o ponownym otwarciu seminarium misyjnego i wysłały w tym celu do Polski w 1985 r. dwóch księży: Daniela Burke[4] z Irlandii i Guy Kraemera z Francji. W wyniku ich działalności w 1988 rozpoczęło naukę w seminarium diecezjalnym w Kielcach trzech kleryków: Robert Gucwa z Tarnowa (został zamordowany w Bimbo koło Bangi w Republice Środkowoafrykańskiej w dniu 15 listopada1994)[5][6], Wacław Krzempek z Chybia, Wojciech Lula z Przemyśla. W 1990 r. Stowarzyszenie zakupiło w Borzęcinie Dużym koło Warszawy nieruchomość. W 2003 r. w Piwnicznej-Zdroju wybudowano dom rekolekcyjny im. kleryka Roberta Gucwy[7]. Rozbudowany Ośrodka Rekolekcyjno-Misyjny w Piwnicznej Zdroju poświęcił w 2010 roku bp Wiktor Skworc[8]. W 2018 otwarto Centrum Misji Afrykańskich SMA koło Warszawy[8].
Tablica informacyjna przed domem w Piwnicznej-Zdroju
W 2020 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda odznaczył pośmiertnie misjonarza SMA, Adama Bartkowicza Medalem Za Ofiarność i Odwagę za niesienie pomocy tonącemu duchownemu z Zambii[9][10][11][12]. Ksiądz Adam Bartkowicz pochodził z Dębicy, studiował w Polsce w Ołtarzewie, a następnie w Afryce. Języki obce doskonalił mieszkając w domach Stowarzyszenia w Manchesterze i Strasburgu[13]. Rok duchowy odbył w Beninie[14]. Cztery lata przebywał w Kenii, studiując teologię na Uniwersytecie Katolickim w Tangazie[15]. Święcenia kapłańskie przyjął w kościele w Dębicy 22 czerwca 2013 roku z rąk bpa Władysława Bobowskiego[16].
Zmarł 20 marca 2018, w wieku 35 lat, w Oceanie Indyjskim w Bagamoyo, niedaleko byłego miasta stołecznego Dar Es Salaam w Tanzanii[17][18][19].
Pochowany został w rodzinnej miejscowości 28 marca 2018. Ceremonię w parafii Matki Bożej Anielskiej przy urnie z prochami zmarłego prowadził biskup Stanisław Salaterski[20][21]. Rada Miasta Dębicy przyznała mu pośmiertnie wyróżnienie Zasłużony dla Miasta Dębicy[22][23][24].
Publikacje
Stowarzyszeni w SMA lub osoby powiązane publikują książki związane z Afryką.
↑Daniel Burke, Not For Pious Eyes. Father Don’s Story, Ndola, Zambia, 2005, ISBN 9982-07-203-X.
↑Małgorzata Tomaszewska, Polscy misjonarze realizujący charyzmat kardynała Karola Lavigerie i biskupa Melchiora de Marion Bresillac w ewangelizacji Afryki, s. 85–92, praca magisterska, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, 2003.
↑IreneuszI.StolarczykIreneuszI., Wydawnictwo Diecezji TarnowskiejW.D.T.BiblosWydawnictwo Diecezji TarnowskiejW.D.T., Na całe swoje młode serce ... : wspomnienia o śp. misjonarzu Robercie Gucwie, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, 2003, ISBN 83-86889-86-1, OCLC852978309 [dostęp 2022-08-04]. Brak numerów stron w książce
