Stołeczna Estrada – samorządowa instytucja kultury działająca od 1955 r. Jest największą instytucją zajmującą się organizowaniem i prowadzeniem działalności kulturalnej w Warszawie[potrzebny przypis]. Głównym zadaniem Stołecznej Estrady jest realizacja wydarzeń kulturalnych skierowanych do mieszkańców Warszawy.
Stołeczna Estrada w 2011 r. zorganizowała 277 wydarzeń kulturalnych[1], w tym: 1 maja 2011 r. koncert z okazji beatyfikacji Jana Pawła II na placu Piłsudskiego w Warszawie[2], 7 maja 2011 r. inaugurację Multimedialnego Parku Fontann na Podzamczu w Warszawie[3], 29 maja 2011 r. imprezę Warszawa Dzieciom w Parku Agrykola oraz Łazienkach Królewskich w Warszawie. Ponadto organizuje imprezy cykliczne, takie jak: Koncerty Chopinowskie, odbywające się w Łazienkach Królewskich od 1959 roku[4], Warszawski Festiwal Skrzyżowanie Kultur od 2005 roku[5], Wianki nad Wisłą od 1996 roku[6]. Ważnym obszarem działalności Stołecznej Estrady jest również promocja polskiej kultury i sztuki za granicą poprzez takie projekty jak: koncert „Chopin pod Piramidami”, który odbył się w Egipcie 29 września 2010 r. z okazji obchodów 200. rocznicy śmierci Fryderyka Chopina[7], Recital Rafała Blechacza w Kopenhadze 27 czerwca 2011 roku, inaugurujący polską prezydencję w Radzie Unii Europejskiej[8], Jazz po polsku – koncerty polskich artystów na Copenhagen Jazz Festival od 12 do 14 lipca 2012[9] czy koncert Rock Jazz Chopin z udziałem m.in. Leszka Możdżera i Anny Serafińskiej na inauguracji festiwalu Cervantino[10] w Meksyku 3 października 2012 r.
Historia
Stołeczna Estrada funkcjonuje na podstawie Zarządzenia Ministra Kultury i Sztuki nr 215 o „Akcie utworzenia instytucji artystycznej” z 30 grudnia 1954 r.[11]
W przeszłości instytucja nosiła nazwy Estrada Satyryczna (1955)[12], Stołeczne Przedsiębiorstwo Imprez Estradowych (po 1955), Stołeczne Biuro Imprez Artystycznych (do 1989), Stołeczne Biuro Imprez Artystycznych „Stołeczna Estrada” (od 1986[13] lub 1989)[14].
Misja i zadania statutowe
Instytucja realizuje zadania statutowe poprzez:
organizowanie własnych programów estradowych, muzycznych i rozrywkowych
przygotowanie i realizowanie okolicznościowych imprez na zamówienie
przygotowanie własnych programów artystycznych przeznaczonych na występy zagraniczne
organizowanie imprez dla dzieci i młodzieży
poszukiwanie nowych form działalności artystycznej w sferze kultury
Misją Stołecznej Estrady jest edukacja poprzez sztukę oraz propagowanie kultury wysokiej[15]. Instytucja robi to zarówno w sposób tradycyjny, np. organizując koncerty symfoniczne, ale także poprzez projekty popularyzujące muzykę poważną w sposób przystępny dla młodych widzów. Przykładem nowoczesnego podejścia do klasyki jest album muzyczny Rock Loves Chopin[16] – zbiór 11 rockowych aranżacji utworów Fryderyka Chopina, a także koncerty Rock Loves Chopin, które miały miejsce m.in. 17 maja 2008 roku na placu Zamkowym w Warszawie, 21 czerwca 2008 roku podczas Wianków nad Wisłą w Warszawie czy 1 maja 2011 na Wielkim Murze Chińskim w ramach festiwalu Meet in Beijing Arts Festival and Chaoyang International Pop Music[17]. Instytucja wychodzi naprzeciw oczekiwaniom odbiorców odnajdując jednocześnie niezagospodarowane dotąd obszary znajdujące się poza kulturą popularną, takie jak Warszawski Festiwal Skrzyżowaniu Kultur, który w ciągu ośmiu lat z imprezy miejskiej przekształcił się w festiwal międzynarodowy. Z myślą o przekształcaniu przestrzeni miejskich powstał również projekt Strefa Kultury, który ożywił okolice Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie[18].
Działalność
Stołeczna Estrada realizuje projekty z różnych obszarów kultury, takie jak: festiwale, koncerty, widowiska, rocznice i wystawy. Głównym obszarem działalności instytucji są imprezy skierowane do mieszkańców Warszawy, w tym największe plenerowe imprezy stolicy m.in.: „Music for Peace” z udziałem Tangerine Dream na Moście Świętokrzyskim z udziałem 50-tysięcznej widowni w 2001[19], koncertu Al Di Meola z Januszem Olejniczakiem w Łazienkach Królewskich w 2004[20], Buena Vista Social Club w 2007[21], Boba Geldofa na placu Teatralnym w 2007[22], czy coroczne Wianki nad Wisłą z udziałem 100-tysięcznej publiczności w 2012[23]. Instytucja tworzy i implementuje również programy artystyczne reprezentujące polską kulturę za granicą.
Imprezy cykliczne
Stołeczna Estrada organizuje wiele imprez cyklicznych, takich jak: Warszawski Festiwal Skrzyżowanie Kultur, Wianki nad Wisłą, Koncerty Chopinowskie w Łazienkach Królewskich, Festiwal Ogrody Muzyczne, Warszawski Kiermasz Książki, Warszawa Dzieciom.
23 czerwca 2012 r. na Podzamczu w Warszawie podczas 17 edycji Wianków nad Wisłą bawiło się ponad 100 tys. osób[32]. Dla warszawiaków zagrali Katie Melua, Edyta Górniak, Ryszard Rynkowski, De Mono, Wilki, Myslovitz, Liber, InoRos, Damian Ukeje, Racoon(inne języki), Bombay Street i L.U.C. w towarzystwie gości – Wojciecha Waglewskiego (Voo Voo), Mateusza Pospieszalskiego (Voo Voo), Viena (Molesta), Zgasa (dwukrotnego mistrza Polski w beatboksie)[29]. Koncert został zorganizowany we współpracy z Radiem Zet i retransmitowany w TVP2. Wydarzenie zakończył 12 minutowy pokaz sztucznych ognii[33]. Podczas pokazu wystrzelono w powietrze dwa tysiące ładunków pirotechnicznych o łącznej wadze przekraczającej cztery tony[34].
Koncerty Chopinowskie w Łazienkach Królewskich – organizowane nieprzerwanie od 1959 r. we współpracy z Towarzystwem im. Fryderyka Chopina[35]. Początkowo sezon koncertowy rozpoczynało wykonanie jednego z koncertów Chopina z towarzyszeniem orkiestry, w latach 70. organizowano w godzinach wieczornych dodatkowe koncerty z muzyką kompozytorów współczesnych Chopinowi. Jeszcze w latach 80. koncert późniejszy (wówczas o godz. 17.00) miał formę słowno-muzyczną, z udziałem znanych aktorów scen warszawskich recytujących poezję romantyczną. Obecnie koncerty mają formułę dwóch klasycznych recitali chopinowskich o godz. 12.00 i 16.00, w każdą niedzielę od maja do września. Na popularność koncertów w Warszawie wpływa dobór artystów, którzy występ w Łazienkach poczytują sobie za zaszczyt, nie zważając na pewne niedogodności związane np. z pogodą. Słynna jest też historia występu Haliny Czerny-Stefańskiej, która dokończyła swój recital, mimo że w dłoń użądliła ją osa[36].
Festiwal odbywa się od 2001. Organizowany we współpracy ze Stołeczną Estradą przez Fundację „Ogrody Muzyczne”, w skład której wchodzą Ryszard Kubiak, menedżer kultury i reżyser, Zygmunt Krauze, kompozytor i pianista oraz Barbara Pietkiewicz-Kraśko, producentka telewizyjna i promotorka baletu[37].
Festiwal jest organizowany w lipcu każdego roku. Przyciąga ok. 40–50 tys. widzów, oferując publiczności ponad 30 różnych wydarzeń[38]. Festiwal prezentuje audiowizualne produkcje oper, baletów oraz filmy o sztuce. Od 2005 r. festiwal „Ogrody Muzyczne” jest finansowany w dużej mierze ze środków m. st. Warszawy
Prezentacje odbywają się na dziedzińcu Zamku Królewskiego w Warszawie. Na program festiwalu składają się także koncerty muzyki XX wieku i współczesnej w ramach cyklu „Passage” oraz specjalne wydarzenia, w których biorą udział znane orkiestry symfoniczne, chóry i zespoły, m.in. Sinfonia Varsovia, Sinfonia Iuventus, Accentus, Stockholm Saxophone Quartet(inne języki), Music For a While Ensemble. Ponadto w każdy czwartkowy poranek lipca odbywają się „Dziecięce Ogrody Muzyczne” projekcje i warsztaty skierowane do najmłodszych.
Tematem przewodnim edycji 2010 Festiwalu „Ogrody Muzyczne” był Fryderyk Chopin oraz muzyka i kultura Belgii, edycja ta 1 lipca 2010 r. uroczyście rozpoczęła prezydencję Polski w Unii Europejskiej.
Podczas edycji 2011 r. w związku z polską prezydencją w Radzie Unii Europejskiej, festiwal prezentował twórczość polskich artystów, którzy w szczególny sposób zapisali się w historii kultury europejskiej.
W roku 2012 na Festiwalu Ogrody Muzyczne zaprezentowano kulturę muzyczną kręgu śródziemnomorskiego, arcydzieła muzyki XX wieku z Francji, Hiszpanii, Włoch, muzykę tradycyjną Cypru i Libanu[39]. Wśród gwiazd tej edycji znaleźli się m.in.: Elżbieta Chojnacka, Agata Zubel, Maciej Grzybowski oraz włoski Duo Alterno. Kulminacją i jednocześnie zwieńczeniem festiwalu był koncert zespołu Cappella Mediterranea.
Warszawski Kiermasz Książki
Warszawski Kiermasz Książki został powołany do życia w 2010 r. przez Miasto Stołeczne Warszawa, firmę Murator EXPO i Stołeczną Estradę. Wydarzenie skierowane jest do szerokiego grona warszawskich miłośników literatury. Charakter Kiermaszu pozwala na obcowanie z książkami w przestrzeni publicznej, a także na spotkanie z różnymi osobami, dla których czytanie jest pasją i przyjemnością. Na kiermasz składają się:
strefa handlowa ze stoiskami wydawnictw książki i prasy
strefy tematyczne, w których odbywają się wydarzenia edukacyjne i artystyczne otwarte dla publiczności
strefa rozrywkowa, czyli scena główna, na której odbywa się m.in. wieczorny koncert oraz spotkania z gwiazdami Kiermaszu
Druga edycja Warszawskiego Kiermaszu Książki odbyła się 21 i 22 maja na Rynku Mariensztackim w Warszawie[41]. Gospodarzem kiermaszu był Roman Czejarek, który poprowadził rozmowy z wydawcami i autorami książek. Swoją ofertę przestawili m.in. Agora, Bajka, Bellona, Ezop. Wydawnictwo Inicjał zaprezentowało serię książek poświęconych II wojnie światowej oraz czasom polskiego rokoka, m.in. nowość – Portrety pań wytwornychStanisława Wasylewskiego. Czytelnicy mogli również spotkać się książek m.in. Robetem T. Preysem, autorem Tajemnic Sahary i Orędzia. Oprócz oferty wydawniczej równolegle odbywały się spektakle dla najmłodszych – Pinokio i Mała Księżniczka, występy taneczne zespołu Caro Dance, koncerty Anny Dereszowskiej, Kwartetu smyczkowego 4-te, zespołów Czerwony Tulipan i Warszawa Kyiv Express, czytanie bajek i spotkania z autorami.
Edycja 2012
Gośćmi III edycji Warszawskiego Kiermaszu Książki zorganizowanego 26 i 27 maja na Rynku Mariensztackim w Warszawie byli m.in. Mikołaj Łoziński, Antoni Libera, Marcin Sendecki, Paulina Wilk, Jarosław Sokół, Małgorzata Strzałkowska, Julia Hartwig[42]. Ambasadorami wydarzenia byli Ewa Konstancja Bułhak i Mikołaj Łoziński. Patronat honorowy nad przedsięwzięciem objęło Polskie Towarzystwo Wydawców Książek i Izba Wydawców Prasy. Trzeciej edycji kiermaszu towarzyszyły: prezentacja kampanii „Nie czytasz, nie idę z Tobą do łóżka”, happeningi literackie, warsztaty pisania, konsultacje poetyckie, koncert zespołu Jazz Mess i Janusza Radka, recital operowy uczniów Szkoły Muzycznej II stopnia im. F. Chopina oraz wystawy: grafik z wystawy Teatru Lalka „Korczak i dzieci. Wspólnota życiem zapłacona” i „Tam, czy tam – czytam!” wystawa ilustracji dla dzieci, będącej częścią akcji promującej czytanie[43].
Warszawa Dzieciom
Warszawa Dzieciom, to wydarzenie skierowane dla najmłodszych i ich opiekunów, organizowane od 1995 r. z okazji Dnia Dziecka.
Edycja 2011
Odbyła się 29 maja w Parku Agrykola i w Łazienkach Królewskich. Na terenie Agrykoli pojawiły się: baśniowa kraina przygód, miasteczko sportowe i rowerowe, miasteczko Star Wars, zajęcia plastyczne. Na terenie imprezy odbyła się również wystawa prac wyróżnionych w dzielnicowych przeglądach plastycznych I Warszawskiego Festiwalu Edukacji Kulturalnej. W Łazienkach Królewskich w Teatrze na wyspie można było zobaczyć spektakl: Czerwony Kapturek, występ zespołu sygnalistów myśliwskich „Akord” oraz musical Romeo i Julia powstały w ramach Feryjnych Otwartych Spotkań Artystycznych – FOSA 2011, realizowanych w Stołecznym Centrum Edukacji Kulturalnej, w ramach akcji „Zima w Mieście”. W przygotowaniach wzięło udział 150 wykonawców w wieku 13–19 lat, którzy zgłosili swój udział w projekcie.
Edycja 2012
Odbyła się 3 czerwca na warszawskiej Agrykoli. W programie znalazło się ponad kilkadziesiąt różnych wydarzeń artystycznych, kulturalnych i sportowych: od warsztatów plastycznych, edukacyjnych, przez zajęcia sportowe, po spotkania z teatrem, fotografią, muzyką. Wraz z Katarzyną Stoparczyk, dziennikarką Trójki Polskiego Radia, dzieci stworzyły intertekstualną bajkę na żywo. Za program artystyczny współodpowiedzialny był Festiwal Edukacji Kulturalnej. Hasło imprezy brzmiało: „Witajcie w naszej bajce”.
Inne imprezy kulturalne
Wystawa „Gloria utraconej przeszłości” – prezentowana w Galerii Plenerowej na placu Zamkowym w Warszawie, autorstwa izraelskiej artystki Diti Ravner. Wystawiana od 14 sierpnia do 3 września 2012 r., ukazywała poetyckie spojrzenie na miejsca związane z historią warszawskich Żydów[44].
Wystawa „Umówiłem się z nią na dziewiątą. Rozrywki przedwojennej Warszawy” – prezentowana w Galerii Plenerowej na placu Zamkowym w Warszawie od 17 lipca do 13 sierpnia 2012 r. Wystawa zawierała 120 zdjęć, grafik, obrazków ukazujących rozrywki przedwojennej Warszawy oraz jej szeroką ofertę kulturalną i rozrywkową. Fotografie pochodzą z Archiwum Państwowego m.st. Warszawy i Narodowego Archiwum Cyfrowego. Partnerem wystawy było Stowarzyszenie Przyjaciół Archiwum Państwowego m.st. Warszawy.
Koncert zespołu Deep Forest – zorganizowany 19 maja 2012 r. przy Pomniku Fryderyka Chopina w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Wydarzenie zorganizowane w ramach Nocy Muzeów. Artyści, oprócz własnych kompozycji, zaprezentowali utwór inspirowany Preludium e-moll op. 28 nr 4 Fryderyka Chopina[45]. W trakcie koncertu na dziedzińcu Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie powstał obraz inspirowany muzyką Deep Forest, stworzony przez studentów ASP oraz uczestników koncertu.
Dni Berlina – Brama Brandenburska przyjedzie do Warszawy – impreza zorganizowana z okazji obchodów 20-lecia partnerstwa miast Warszawy i Berlina, odbyła się 25 listopada 2011 r. przy ul. Traugutta i Krakowskim Przedmieściu w Warszawie postawiono naturalnych rozmiarów Bramę Brandenburską[46]. Dodatkowymi atrakcjami była tradycyjna berlińska kuchnia. Dni jubileuszu uświetniły występy orkiestry marszowej Beat’n’Blow oraz instalacja świetlna. Obok oficjalnych uroczystości prowadzona była kampania pod tytułem „be Warsaw, be friends, be Berlin – your message to the sister city”, w ramach której warszawiacy i berlińczycy, m.in. uczniowie szkół, jak i inni użytkownicy Internetu, zaproszeni zostali do przekazania osobistych wiadomości dla miasta partnerskiego za pośrednictwem portali społecznościowych, takich jak Facebook, Twitter i www.be.berlin.de. Przesyłane od nich teksty wyświetlane były podczas Dni Berlina na podłużnym telebimie, zamieszczonym na modelu Bramy Brandenburskiej.
Imprezy zagraniczne
Stołeczna Estrada angażuje się w promocję polskiej kultury za granicą. Zorganizowała występy polskich artystów w najdalszych zakątkach świata m.in. Egipcie, Meksyku, Chinach. Podczas obchodów Roku Chopinowskiego muzyka polskiego kompozytora była prezentowana na wielkich koncertach plenerowych, w tym: 29 września 2010 r. w Gizie w Egipcie „Chopin pod Piramidami”[7], 29 kwietnia 2011 r. w Pekinie w Chinach „Chopin na Wielkim Murze Chińskim”[47], 28 stycznia 2010 r. w Tromsø w Norwegii „Chopin na kole podbiegunowym”[48].
15 czerwca 2011 r. w Paryżu we Francji odbył się „Chopin w Ogrodach Luksemburskich”[49], cykl sześciu koncertów chopinowskich w wykonaniu wybitnych warszawskich pianistów: Wojciech Świtała, Karol Radziwonowicz, Julia Kociuban, Paweł Wakarecy, Mateusz Kołakowski. 27 czerwca 2011 roku w Kopenhadze odbył się recital Rafała Blechacza, inaugurujący polską prezydencję w Radzie Unii Europejskiej[8]. Innymi zagranicznymi projektami Stołecznej Estrady są: od 12 do 14 lipca w Kopenhadze w Danii, Jazz po polsku[50] – koncerty 10 polskich wykonawców na czele z Leszkiem Możdżerem[9], 3 października 2012 r. w Guanajuato w Meksyku, Rock Jazz Chopin w wykonaniu m.in. Leszka Możdżera i Anny Serafińskiej na inauguracji festiwalu Cervantino[10].
W ramach promocji polskiej kultury za granicą Stołeczna Estrada zrealizowała m.in.: 13 lipca 2011 r. w Madrycie w Hiszpanii, Koncert Royal String Quartet w Pałacu Królewskim; 16 lipca 2011 w Wiedniu w Austrii, Polska Flash z okazji polskiej prezydencji w Unii Europejskiej; od 7 do 10 września 2011 r., Jazz Forum Budapest; od 24 do 27 maja 2012 r. w Düsseldorfie w Niemczech, Düsseldorf Jazz Rally.
↑Akt o utworzeniu instytucji artystycznej: Zarządzenie Nr 215 Ministra Kultury i Sztuki z dnia 30 grudnia 1954 r. Wpisu dokonał: z up. Ministra Kultury i Sztuki Andrzej Kwaśnik, Dyrektor Departamentu Prawnego.
↑Historia [online], Strona jubileuszowa Stołecznej Estrady [dostęp 2024-08-01], Cytat: Z podziału agencji artystycznej „ARTOS” – powstaje Pagart oraz Estrada Satyryczna w Warszawie, z dniem 1 lipca 1955 przemianowana na Stołeczne Przedsiębiorstwo Imprez Estradowych. „Przedmiotem działania przedsiębiorstwa jest upowszechnianie artystycznej działalności estradowej, popularyzowanie twórczości satyrycznej – tak antyimperialistycznej, jak i wewnętrznej oraz kształtowanie i doskonalenie form składanego programu estradowego”. (...) [W 1989] powstaje nazwa „Stołeczna Estrada”. Nazwa Stołeczne Biuro Imprez Artystycznych PP „Stołeczna Estrada” zostaje skrócona do współcześnie obowiązującej Stołecznej Estrady..
