Urodził się w rodzinie Mikołaja, wiejskiego organisty, i Józefy z Halickich. Zamiłowania muzyczne odziedziczył po ojcu, który początkowo sam go uczył muzyki. Od 1904 do 1908 uczył się w Cesarsko-Królewskim Gimnazjum IV w Krakowie, a od 1908 do 1911 krakowskim Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego (klasa organów). W 1912 kontynuował studia muzyczne w Instytucie Emila Jaques-Dalcroze'a w Hellerau k. Drezna. Od 1913 do 1914 nauczał rytmiki i solfeżu w prywatnej szkole Janiny Mieczyńskiej w Warszawie. W latach 1914−1916 studiował w Carskim Rosyjskim Konserwatorium Muzycznym w Petersburgu[3][4].
W 1916 został wcielony do armii rosyjskiej. Służył w eskadrze Ilja Muromiec jako lotnik bez specjalizacji. Po demobilizacji (w 1918) przebywał w Charkowie, gdzie do 1920 uczył solfeżu i rytmiki w prywatnej szkole Walentyny Szaposznikow-Wiechowicz[5]. Po repatriacji do kraju w 1920 osiedlił się w Poznaniu, gdzie nauczał przedmiotów teoretycznych w Państwowej Akademii i Szkole Muzycznej. W latach 1920−1926 i 1930−1939 był profesorem Państwowego Konserwatorium Muzycznego w Poznaniu. W 1931 zdał egzamin eksternistyczny z kompozycji w Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie i objął klasę kompozycji w Poznaniu[5]. W latach 1921−1939 był dyrygentem chórów poznańskich (Chór im. Fryderyka Chopina (1927−1930), Chór Męski „Echo” (1928−1930), a od 1935 Chór Mieszany im. Stanisława Moniuszki). Pracował również jako redaktor naczelny „Przeglądu Muzycznego”, recenzent muzyczny w „Kurierze Poznańskim” oraz sprawozdawca muzyczny w kwartalniku „Muzyka Polska”[6].
W latach 1939−1945 został wysiedlony przez okupantów niemieckich i przebywał w majątku Tadeusza Halperta w Jeleńcu k. Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie oficjalnie był zatrudniony jako prawnik kancelarii[2], a w rzeczywistości udzielał prywatnych lekcji muzyki, przygotowywał materiały do podręczników z zakresu muzyki wokalnej, a także komponował[7].
Od 1945 (przeniesienie służbowe z Poznania) prowadził katedrę kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie (obecnej Akademii Muzycznej). W 1951 został honorowym dyrektorem artystycznym Zjednoczenia Polskich Zespołów Śpiewaczych i Instrumentalnych[3].
Osiągnięcia
Był autorem wielu prac z zakresu pedagogiki wokalnej. Otrzymał liczne nagrody artystyczne i odznaczenia państwowe.
Interesował się zwłaszcza muzyką chóralną i reprezentował w niej konsekwentny styl narodowy czerpiący wzory z polskiej muzyki ludowej. Był uczniem Władysława Żeleńskiego, Maksymiliana Steinberga, Józefa Wihtola i Vincenta d’Indy'ego oraz twórcą polskiej nowoczesnej pieśni chóralnej a cappella. Przygotował fundamentalny repertuar dla polskiego ruchu śpiewaczego. Rozwinął w znaczący sposób fakturę chóralną wzorując się niejednokrotnie na fakturze instrumentalnej. W niektórych rozwiniętych formach wprowadził technikę wariacyjną. Jego opracowania pieśni ludowych były bardzo oryginalne, świeże i wnikające w treść pieśni[3].
Opracował około stu pieśni a capella. Jego dorobek publicystyczny obejmuje 483 pozycje, w tym 379 recenzji i sprawozdań z imprez muzycznych, 28 recenzji wydawnictw muzycznych i około 80 artykułów o problematyce muzycznej[3]. Swoje doświadczenia dotyczące dyrygentury chóralnej zawarł w książce pt. Podstawowe uwagi dla dyrygentów chórowych (Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1951).
7 lutego 1917 ożenił się z pianistką, Walentyną Nikołajewną Szaposznikow (zm. 1938). W 1941 ożenił się ponownie, na wygnaniu w Ostrowcu Świętokrzyskim, z Marią Krystyną Sękowską (1902−1982)[3].
I nagroda na konkursie ogłoszonym z okazji Wszechsłowiańskiego Zjazdu Śpiewaczego za Oj ty wolo na chór mieszany (1928)
Złoty Medal Wystawy Paryskiej za taniec weselny Chmiel (1937)
Państwowa Nagroda Muzyczna za całokształt działalności kompozytorskiej (1939)
I nagroda na Krajowym Konkursie Olimpijskim i brązowy medal olimpijski na Międzynarodowym Olimpijskim Konkursie Sztuki w Londynie za Kantatę żniwną (olimpijską) na 8-głosowy chór mieszany (1948)
I nagroda na konkursie kompozytorskim zorganizowanym z okazji Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie za Koncert staromiejski na wielką orkiestrę smyczkową (1955)
nagroda muzyczna m. Krakowa (1955)
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki za List do Marc Chagalla na głosy solowe, recytatorów, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (1961)
↑AdamA.MrygońAdamA., Wiechowicz Stanisław, [w:] ElżbietaE.Dziębowska (red.), Encyklopedia muzyczna PWM, wyd. I, t. 12 W-Ż część biograficzna, Kraków: PWM, 2012, s. 154-157, ISBN 978-83-224-0935-0.
↑ abcdefKrystyna Winowicz, biogram, [w:] red. Jan Hellwig, Amatorski zorganizowany ruch śpiewaczy Wielkopolski w latach 1892–1992, Wielkopolski Związek Śpiewaczy, Poznań, 1990, s. 398–402.
Jolanta Bylczyńska, Twórczość chóralna Stanisława Wiechowicza, Sopot 1966.
uzupełniająca
Adam Mrygoń, Stanisław Wiechowicz: działalność. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1982.
Adam Mrygoń, Stanisław Wiechowicz: twórczość; cz. 2. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1989.
Jerzy Kurcz (red.).Stanisław Wiechowicz in memoriam : materiały z sympozjum w 100-lecie urodzin i 30-lecie śmierci Stanisława Wiechowicza, Kraków: Akademia Muzyczna. Katedra Wychowania Muzycznego. Zakład Chóralistyki, 1993.
Adam Mrygoń: Wiechowicz, Stanisław. [w:] The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol.27. Macmillan Publishers Limited, 2001. ISBN 0-333-60800-3 ; 1-56159-239-0
Ewa Mizerska-Golonek (red.), Stanisław Wiechowicz: by czas nie zaćmił i niepamięć. Kraków: Akademia Muzyczna, 2005.
Małgorzata Sternal (red.), Do kultury muzycznej droga najwłaściwsza: zagadnienia twórczości, wykonawstwa i edukacji muzycznej - wokół postaci i idei Stanisława Wiechowicza. Kraków: Akademia Muzyczna w Krakowie, 2015.
Linki zewnętrzne
Biografia Stanisława Wiechowicza w Polskim Centrum Informacji Muzycznej
