Sejm Rzeczypospolitej Polskiej V kadencji (1938–1939)

Sejm V kadencji utworzony został w wyniku wyborów przeprowadzonych w Polsce 6 listopada 1938 roku (poprzedni Sejm IV kadencji rozwiązany został 13 września).

Sejm V kadencji po raz ostatni zebrał się na sesję nadzwyczajną 2 września 1939 r., po wybuchu II wojny światowej, by znowelizować ordynację wyborczą tak, by pozwolić na łączenie mandatu z czynną służbą wojskową^[1]. Na czas stanu wojennego przekazał uprawnienia na rzecz izby o okrojonym składzie 41 osób. Ta izba nigdy się nie zebrała^[2]. Sejm V kadencji rozwiązany został zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Władysława Raczkiewicza z 2 listopada 1939 roku^[3].

Nowe wybory miały się odbyć w 60 dni po zakończeniu wojny^[2]. Po tej dacie rolę swoistego substytutu parlamentu pełniła powołana dekretem prezydenta z 9 grudnia 1939 roku Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej, będąca organem doradczym Prezydenta Rzeczypospolitej.

Po zakończeniu wojny władzę w Polsce objęli komuniści, tworząc najpierw Krajową Radę Narodową, a następnie przeprowadzając 19 stycznia 1947 roku sfałszowane wybory do nowego Sejmu Ustawodawczego.

Posłowie

Zobacz też

• Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej
• Polityczny Komitet Porozumiewawczy

Przypisy

1. Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o otwarciu sesji nadzwyczajnej Sejmu z 1 września 1939 r. (M.P. z 1939 r. nr 202, poz. 491). Posiedzenie Sejmu 2 września 1939 r. Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o zamknięciu sesji nadzwyczajnej Sejmu z 3 września 1939 r. (M.P. z 1939 r. nr 203, poz. 494).
2. Marek Henzler: Jak wyglądało życie przedwojennych senatorów po 1945 r.. [w:] Polityka [on-line]. POLITYKA Sp. z o.o. S.K.A., 2015-11-08. [dostęp 2015-11-15]. (pol.).
3. Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 2 listopada 1939 r. o rozwiązaniu Sejmu i Senatu (M. P. Nr 245-251 z dnia 9 listopada 1939 r.). Formalnie przyczyna rozwiązania parlamentu była taka sama, jak w przypadku Sejmu i Senatu IV kadencji.

Bibliografia

• Henryk Zieliński, Historia Polski 1864–1939, PWN Warszawa, wyd. III, 1971
• Krystyna Kersten, Skład najwyższych organów władz państwowych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (1944–1961)^[1], w: „Polska Ludowa”, t. III, 1964
• Maciej Korkuć, Wybory 1947 – mit założycielski komunizmu, IPN Kraków, 2007
• Ogłoszenie o wynikach wyborów do Sejmu (M.P. 1938 nr 264, poz. 619). isap.sejm.gov.pl. [dostęp 2014-07-08].
• Wyniki wyborów do Sejmu. „Gazeta Lwowska”, s. 1–2, nr 255 z 9 listopada 1938. ; s. 3, nr 255 z 10 listopada 1938.
• Skład Sejmu. adrianzandberg.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-19)].

1. W artykule Kerstenowej data wyborów do Sejmu Ustawodawczego podana jest błędnie jako 17 stycznia 1947, chociaż dzień ten przypadał w piątek.