Samad bej Mehmandarow (az. Səməd bəy Mehmandarov, również Səmədbək Mehmandarli, ur. 16 października 1856 w Lenkoranie, zm. 12 lutego 1931 w Baku) – azerski wojskowy, szkoleniowiec i arystokrata, generał artylerii, minister obrony Demokratycznej Republiki Azerbejdżanu kierujący jej walkami z siłami bolszewickimi, po klęsce w Armii Czerwonej. Uczestnik powstania bokserów, wojny rosyjsko-japońskiej, I wojny światowej i rosyjskiej wojny domowej.
Życiorys
Urodził się w bogatej arystokratycznej rodzinie. Jego ojciec chciał, żeby syn został wykładowcą, lekarzem lub inżynierem, ale Samad wybrał karierę wojskową. Zostawił rodzinę i pojechał do Sankt-Petersburga, gdzie wstąpił do szkoły wojskowej „Junkier Konstantin”.
Uczestniczył w wojnie rosyjsko-japońskiej (bohater obrony bazy morskiej Port Artur), również w I wojnie światowej, podczas której (w 1915) został awansowany do stopnia generalskiego. W 1918 został wybrany na stanowisko ministra obrony Demokratycznej Republiki Azerbejdżanu.
W czasie służby otrzymał wiele wyróżnień: Świętego Stanisława II i III stopnia, Świętej Anny II stopnia, Świętego Włodzimierza III stopnia, nagrodę „za odwagę” oraz order ze złotym mieczem. Dawał wykłady w azerbejdżańskiej szkole komandorskiej artylerii.
Przed NKWD uratował go Nariman Narimanow. Jednak ponieważ służbę odbywał w wojsku carskim, to po upadku cara i nadejściu komunistów jego żonę i syna spotkały represje.
