Miejsce w którym rozciąga się grupa skalna na stoku góry Medvedí hora było pierwotnie miejscem mało uczęszczanym, ale stopniowo przybywało tu coraz więcej turystów, by podziwiać z jej wierzchołka znaczną część panoramy szczytów czy gór Wysokiego Jesionika. Następnie na jednym z wierzchołków umieszczono prowizoryczny krzyż[5][6], po czym powstał pomysł przystosowania tego miejsca do potrzeb turystycznych. Ośrodek turystyczny miejscowości Kouty nad Desnou założył w 2013 roku we współpracy z Lasami Republiki Czeskiej (cz.Lesy ČR) ścieżkę dydaktyczną Rysí skála[7]. Projekt ścieżki opierał się na legendzie o rysicy z młodymi, która znajduje schronienie na szczycie góry Medvědí hora[8]. W opowieści tej pojawiają się leśne skrzaty, bajkowe istoty i władca gór Pradziad[8]. W tej sytuacji nazwano tę grupę skalną Rysí skála[9].
Charakterystyka
Lokalizacja
Grupa skalna Rysí skála położona jest w środkowo-zachodnim rejonie całego pasma Wysokiego Jesionika, leżąca w części Wysokiego Jesionika, w północno-zachodnim obszarze (mikroregionu) o nazwie Masyw Pradziada (cz.Pradědská hornatina), na wschodnim stoku góry Medvědí hora, oddalona o około 80 m na północny wschód od jej szczytu, powyżej płynącego potoku o nazwie Borový potok[1][3][10]. Jest grupą skalną słabo rozpoznawalną i widoczną m.in. z drogi okalającej połać szczytową góry Pradziad[11], gdzie wyłania się poniżej linii patrzenia na górę Ucháč. Ponadto bardzo dobrze widoczna z innego charakterystycznego punktu widokowego – z drogi okalającej szczyt góry Dlouhé stráně[12] (widoczna na prawo powyżej domku turystycznego Salaš).
Skaliska grupy skalnej
Grupa skalna Rysí skála rozpościera się na kierunku południowy zachód – północ, mająca nieregularny kształt o przybliżonych wymiarach długość × szerokość = (80 × 30) m, zajmująca powierzchnię około 1630 m²[1]. Składa się z dwóch zasadniczych skalisk. Szczytowego, odkrytego o wysokości 1167 m n.p.m., na którym – na wsporniku skalnym – umieszczono trójkątną, deskową platformę widokową z obustronną balustradą deskową[13] i drugiego, niższego o wysokości około 1164 m n.p.m. (odkrytego, będącego również punktem widokowym)[6], oddalonego o około 32 m na północny wschód od skaliska szczytowego[14]. Grupa skalna otoczona jest wokół borem świerkowym, pokryta częściowo trawą wysokogórską[1][14]. Stoki przy skaliskach – z uwagi na nachylenie – są urwiskami, należy więc zachować ostrożność poruszając się po nich, tym bardziej, że na niższym skalisku nie ma barierek czy łańcuchów. Dwa najwyższe skaliska grupy skalnej Rysí skála są wybitnymi punktami widokowymi, z których roztaczają się perspektywy w kierunku pobliskich gór i szczytów[15]. Widoczna jest m.in. wysmukła, charakterystyczna wieża na górze Pradziad, a ponadto góry takie jak m.in.: Velký Klínovec, Velký Klín, Výrovka, Hřbety, Nad Petrovkou, Malý Jezerník, Velký Jezerník, Malý Děd, Tupý vrch, Petrovy kameny, Vysoká hole, Dlouhé stráně, Mravenečník czy Kamenec (1)[a][15]. Blisko skaliska szczytowego znajduje się punkt geodezyjny, oznaczony na mapach geodezyjnych numerem (22.), o wysokości 1159,75 m n.p.m. oraz współrzędnych geograficznych (50°05′17,42″N17°08′53,32″E/50,08817217,148144)[1], oddalony o około 23 m na północny zachód od szczytu, z widocznym koło niego zamontowanym stalowym słupkiem, pomalowanym na przemian w poziome pasy białe i czerwone. Państwowy urząd geodezyjny o nazwie (cz.Český úřad zeměměřický a katastrální (CÚZK)) w Pradze podaje jako najwyższy punkt grupy skalnej – szczyt – o wysokości 1167,2 m n.p.m. i współrzędnych geograficznych (50°05′17,1″N17°08′54,4″E/50,08808317,148444)[1].
Dojście do grupy skalnej następuje z zielonego szlaku turystycznego, na którym wytyczono ścieżką dydaktyczną oraz przystanku turystycznego Medvědí hora (Rysí skála), od którego należy przejść odcinek o długości około 25 m, dochodząc w ten sposób do szczytowej platformy widokowej[3][14].
Rysí skála znajduje się w obrębie wydzielonego obszaru objętego ochroną o nazwie Obszar Chronionego Krajobrazu Jesioniki (cz.Chráněná krajinná oblast (CHKO) Jeseníky), a utworzonego w celu ochrony utworów skalnych, ziemnych i roślinnych oraz rzadkich gatunków zwierząt[3]. w pobliżu grupy skalnej nie utworzono żadnych rezerwatów przyrody lub innych obiektów nazwanych pomnikami przyrody[3].
Przy grupie skalnej wyznaczono w 2013 roku okrężną ścieżkę dydaktyczną o nazwie (cz.Naučná stezka Rysí skála) o długości około 2 km na odcinku[18][19]:
Medvědí hora (lan.) – punkt widokowy Rysí skála – szczyt Medvědí hora – Tetřeví chata – Medvědí hora (lan.) (z 10 stanowiskami obserwacyjnymi na trasie)[3]
Turystyka
Rysí skála jest chętnie odwiedzana przez turystów, z możliwością podziwiania malowniczych perspektyw ze zlokalizowanego na jej wierzchołku punktu widokowego[15]. Przy grupie skalnej, w odległości około 20 m na zachód od szczytu przy przystanku turystycznym Medvědí hora (Rysí skála) położone są obok siebie dwie bliźniacze wiaty turystyczne[20]. Na górze Medvědí hora znajduje się górna stacja wyciągu krzesełkowego[21], wieża widokowa[22] czy fast foodBar u Medvěda. Do miejscowości Loučná nad Desnou z bazą hoteli i pensjonatów[23] jest od grupy skalnej około 4 km w kierunku zachodnim[3]. Natomiast do przełęczyČervenohorské sedlo, ze znajdującym się na niej hotelem Červenohorské Sedlo i bazą pensjonatów jest od grupy skalnej około 4,1 km w kierunku północnym[3]. Ponadto do osady Sedmidvory jest od grupy skalnej około 4,7 km w kierunku południowo-zachodnim[3].
Kluczowym punktem turystycznym jest oddalony o około 33 m na północny zachód od szczytu przystanek turystyczny Medvědí hora (Rysí skála), z podaną na tablicy informacyjnej wysokością 1162 m, przez który przechodzi ścieżka dydaktyczna i trasa narciarstwa biegowego[3][24].
↑Oznaczenie indeksowane w odróżnieniu od znajdujących się w tym samym paśmie dwóch innych szczytów o tej samej nazwie: Kamenec (2) położonego 3,3 km na południowy wschód od przełęczy Skřítek i Kamenec (3) położonego 1,7 km na wschód od miejscowości Bělá pod Pradědem.