Rurkonos
Rurkonos
Nyctimene
|
Borkhausen, 1797[1]
|
|
Rurkonos żółtoplamy (N. robinsoni)
|
Systematyka
|
Domena
|
eukarionty
|
Królestwo
|
zwierzęta
|
Typ
|
strunowce
|
Podtyp
|
kręgowce
|
Gromada
|
ssaki
|
Podgromada
|
żyworodne
|
Infragromada
|
łożyskowce
|
Rząd
|
nietoperze
|
Podrząd
|
rudawkokształtne
|
Nadrodzina
|
Pteropodoidea
|
Rodzina
|
rudawkowate
|
Podrodzina
|
Nyctimeninae
|
Rodzaj
|
rurkonos
|
Typ nomenklatoryczny
|
Vespertilio cephalotes Pallas, 1767
|
Synonimy
|
- Nyctimene André, 1797[2]
- Nyctymene[a] Bechstein, 1800[3]
- Cephalotes É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810[4]
- Harpyia[b] Illiger, 1811[5]
- Cephalotus[c]: Bonaparte, 1831[6]
- Harpya[d]: Lesson, 1836[7]
- Gelasinus[e] Temminck, 1837[8]
- Harpyja[d]: Gloger, 1841[9]
- Uronycteris J.E. Gray, 1863[10]
- Bdelygma Matschie, 1899[11]
|
|
Gatunki
|
16 gatunków – zobacz opis w tekście
|
|
|
|
Rurkonos[12] (Nyctimene) – rodzaj ssaków z podrodziny Nyctimeninae w obrębie rodziny rudawkowatych (Pteropodidae).
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Indonezji, Papui-Nowej Gwinei, Australii i na Wyspach Salomona[13][14][15].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 69,3–144 mm, długość ogona 12–32,6 mm, długość ucha 7–24 mm, długość tylnej stopy 8,2–24 mm, długość przedramienia 48,3–88,1 mm; masa ciała 26–100 g[14].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1797 roku niemiecki przyrodnik Moritz Balthasar Borkhausen w publikacji swojego autorstwa traktującej o faunie Niemiec[1]. Borkhausen w oryginalnym opisie nie wymienił żadnego gatunku; w ramach późniejszego oznaczenia na typ nomenklatoryczny wyznaczono rurkonosa sulaweskiego (N. cephalotes).
Etymologia
- Nyctimene (Nyctymene): gr. νυκτι- nukti- ‘nocny’, od νυξ nux, νυκτος nuktos ‘noc’; μηνη mēnē ‘księżyc’[16].
- Cephalotes (Cephalotus): epitet gatunkowy Vespertilio cephalotes Pallas, 1767; gr. κεφαλωτός kephalōtos ‘mający głowę’, od κεφαλη kephalē ‘głowa’; -οτης -otēs ‘odnoszący się do’, od ειδος eidos ‘podobieństwo’[17]. Gatunek typowy (absolutna tautonimia): Vespertilio cephalotes Pallas, 1767.
- Harpyia (Harpya, Harpyja): w mitologii greckiej harpie (gr. Ἁρπυιαι Harpuiai) były drapieżnymi duchami (demonami) o kształcie pół sępa i pół kobiety[18]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Vespertilio cephalotes Pallas, 1767.
- Gelasinus: gr. γελασινος gelasinos ‘śmieszek’, od γελαω gelaō ‘śmiać się’[19]. Nowa nazwa dla Harpyia Illiger, 1811.
- Uronycteris: gr. ουρα oura ‘ogon’; νυκτερις nukteris, νυκτεριδος nukteridos ‘nietoperz’[20]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cynopterus (Uronycteris) albiventer J.E. Gray, 1863.
- Bdelygma: gr. βδέλυγμα bdelygma ‘abominacja, wstręt’[21]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Harpyia major Dobson, 1877.
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące gatunki[22][23][13][12]:
- Nyctimene aello (O. Thomas, 1900) – rurkonos szerokopaskowany
- Nyctimene cyclotis K. Andersen, 1910 – rurkonos okrągłouchy
- Nyctimene certans K. Andersen, 1912 – rurkonos górski
- Nyctimene wrightae Irwin, 2017
- Nyctimene varia K. Andersen, 1910 – rurkonos mały
- Nyctimene albiventris (J.E. Gray, 1863) – rurkonos papuaski
- Nyctimene draconilla O. Thomas, 1915 – rurkonos smoczy
- Nyctimene masalai J.D. Smith & Hood, 1983 – rurkonos demoniczny
- Nyctimene malaitensis C.J. Phillips, 1968 – rurkonos salomoński
- Nyctimene vizcaccia O. Thomas, 1914 – rurkonos archipelagowy
- Nyctimene major (Dobson, 1877) – rurkonos wyspowy
- Nyctimene sanctacrucis Troughton, 1931 – rurkonos samotny
- Nyctimene rabori Heaney & R.L. Peterson, 1984 – rurkonos filipiński
- Nyctimene cephalotes (Pallas, 1767) – rurkonos sulaweski
- Nyctimene keasti Kitchener, 1993 – rurkonos molucki
- Nyctimene robinsoni O. Thomas, 1904 – rurkonos żółtoplamy
Uwagi
- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Nyctimene Borkhausen, 1797.
- ↑ Młodszy homonim Harpyia Ochsenheimer, 1810 (Lepidoptera).
- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Cephalotes É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810.
- ↑ a b Niepoprawna późniejsza pisownia Harpyia Illiger, 1811.
- ↑ Młodszy homonim Gelasinus Van der Hoeven, 1827 (Crustacea).
Przypisy
- ↑ a b M.B. Borkhausen: Deutsche Fauna, oder, Kurzgefasste Naturgeschichte der Thiere Deutschlands. Erster Theil, Saugthiere und Vögel. Frankfurt am Mayn: bey Varrentrapp und Wenner, 1797, s. 86. (niem.).
- ↑ Ch.K. André: Der Zoologe, oder Compendiöse Bibliothek des Wissenswürdigsten aus der Thiergeschichte und allgemeinen Naturkunde. Cz. 1. Eisenach: Johann Jacob Gebauer, 1795, s. 60. (niem.).
- ↑ J.M. Bechstein: Thomas Pennant’s Allgemeine Uebersicht der vierfüssigen Thiere. Cz. 2. Weimar: Im Verlage des Industrie-Comptoir’s, 1800, s. 615, 736. (niem.).
- ↑ É. Geoffroy Saint-Hilaire. Description des Roussettes et des Cephalotes, Deux nouveaux genres de la famille des Chauvesouris. „Annales du Muséum d’Histoire Naturelle”. 15, s. 104, 1810. (fr.).
- ↑ J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium: additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: Sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 118. (łac.).
- ↑ Ch.-L. Bonaparte: Saggio di una distribuzione metodica degli animali vertebrati. Roma: Antonio Boulzaler, 1831, s. 15. (wł.).
- ↑ R.-P. Lesson: Histoire naturelle générale et particulière des mammifères et des oiseaux découverts depuis le mort de Buffon. Mammifères. W: Complement des oeuvres de Buffon, ou histoire naturelle des animaux rares découverts par les naturalistes et les voyageurs depuis la mort de Buffon. T. 5: Suite des mammifères. Paris: Roret, 1836, s. 67. (fr.).
- ↑ C.J. Temminck: Monographie de Mammalogie. Cz. 2. Leiden: G. Dufour, 1837, s. 100. (fr.).
- ↑ C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. 49. (niem.).
- ↑ J.E. Gray. Description of some New Species of Mammalia. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1862, s. 262, 1862. (ang.).
- ↑ P. Matschie: Die Fledermäuse des Berliner Museums für Naturkunde. 1. Lieferung. Die Megachiroptera des Berliner Museums für Naturkunde. Berlin: G. Reimer, 1899, s. 82, 84. (niem.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 82. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 102. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ a b N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 117–123. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Nyctimene. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-19].
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 466.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 169.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 312.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 292.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 702.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 135.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 456–457. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
Bibliografia
Identyfikatory zewnętrzne ( takson):
|
|