Royal Rumble – cykl gal pay-per-viewprofesjonalnego wrestlingu, którego gale są produkowane co styczeń przez federację WWE[1]. Główną atrakcją tego cyklu jest rodzaj battle royalu[2] nazywany Royal Rumble matchem. Pierwsza gala wyjątkowo nie była nadawana w systemie pay-per-view i była oryginalnie pokazywana w telewizji na kanale USA Network. Dodatkowo, w pierwszym w historii Royal Rumble matchu wystąpiło wyjątkowo dwudziestu wrestlerów. Podczas przyszłorocznej edycji wzięło udział tradycyjne trzydzieści osób. Cykl jest częścią „wielkiej piątki” razem z WrestleManią, SummerSlam, Survivor Series i Money in the Bank. Royal Rumble jest określane jako jedno z najbardziej popularnych gal pay-per-view w historii federacji[3].
Historia
Gala
Podczas gali pay-per-view Royal Rumble odbywa się Royal Rumble match, a także kilka innych pojedynków. Pierwsza gala odbyła się 24 stycznia 1988 i była transmitowana na żywo na kanale USA Network[4]. Rok później zadecydowano, aby emisję rozpocząć w systemie pay-per-view[5]. Ze względu na produkowanie cyklu już od lat 80., Royal Rumble stało się częścią „wielkiej czwórki” razem z WrestleManią, SummerSlam i Survivor Series[6].
Męski Royal Rumble match zazwyczaj wieńczy kartę walk gali, lecz wyjątkami są gale z 1988, 1996, 1997, 1998, 2006, 2013 i 2018 roku[7]. Z powodu długości trwania Royal Rumble matchu (zazwyczaj około godziny) organizuje się mniejszą liczbę walk w porównaniu do innych gal. Gala Royal Rumble 2008 była pierwszą transmitowaną w HDTV[8]. Podczas gali Royal Rumble 2018 po raz pierwszy zorganizowano żeński Royal Rumble match, który był walką wieczoru tejże gali.
Walka
Royal Rumble bazuje na klasycznym Battle Royal matchu, w którym kilkunastu wrestlerów (tradycyjnie trzydziestu) eliminuje się poprzez wypchnięcie przeciwnika z ringu nad górną liną, gdzie obie stopy muszą dotknąć podłogi[1][2][9]. Pojedynek różni się od klasycznego Battle Royalu tym, iż uczestnicy nie wchodzą do ringu w tym samym czasie, a „otrzymują” numerki, głównie poprzez loterię, która jest przeprowadzana przed galą[1]. W teorii, osoba z większym numerkiem ma większe szanse na wygraną, gdyż wchodzi później do ringu. Mecz się rozpoczyna, gdy w ringu znajdują się wrestlerzy, którzy wylosowali numerki #1 i #2. Następnie przez cały okres trwania meczu wchodzi 28 kolejnych wrestlerów zgodnie omówionym odstępem czasowym, głównie co 90 sekund lub dwie minuty[1]. Zwycięzcą meczu jest ostatni wrestler, który sam pozostał w ringu[1][3]. Pomysłodawcą tego formatu jest Pat Patterson[10]. Do dnia dzisiejszego, tylko pięciu wrestlerów, którzy rozpoczynali pojedynek, wygrało Royal Rumble, a są to Shawn Michaels, Vince McMahon, Chris Benoit, Rey Mysterio oraz Edge. Szczęśliwym numerkiem, przy którym wygrało najwięcej wrestlerów, jest numerek 30. W 1998 wzięło udział 28 wrestlerów; Mick Foley wziął wystąpił w walce pod postacią Cactusa Jacka, Mankinda i Dude’a Love’a[11]. W 2011 zorganizowano pierwszy i jedyny 40-osobowy Royal Rumble match, który wygrał Alberto Del Rio. W kwietniu 2018 została zorganizowana specjalna gala Greatest Royal Rumble, podczas której odbył się 50-osobowy Royal Rumble match[12]. W 2018 zorganizowano pierwszy żeński Royal Rumble match, którego zasady są te same, co w jego męskim odpowiedniku[13][14].
W pojedynku nie występują zasady przypięcia oraz poddania rywala. Aby wyeliminować przeciwnika, należy przerzucić go nad górną liną, po czym jego obie stopy muszą dotknąć podłogi. Zasadę wyeksponowano w walce z 1995, kiedy to Shawn Michaels dotknął podłogę jedną stopą, jednakże mógł powrócić do walki[15]. Tę praktykę spopularyzował Kofi Kingston, który przez lata wykonywał różne tricki poza ringiem, aby nie zostać wyeliminowanym. Ponadto wrestler, który opuści ring pod górną liną, może powrócić do ringu w dowolnym czasie[16]. W historii tylko raz ogłoszono oficjalny remis; w 1994 Bret Hart i Lex Luger upadli na podłogę w tym samym czasie[17]. Podobna sytuacja miała miejsce dziewięć lat później z Batistą i Johnem Ceną, jednakże końcówka walki została zrestartowana i Batista wyeliminował Cenę[18]. Okolice ringu obserwują sędziowie, którzy deklarują eliminacje.
Chociaż większość eliminacji jest spowodowana przez aktywnych uczestników, zdarzają się również inne legalne rodzaje eliminacji, w tym osobiste eliminacje (np. André the Giant uciekający z ringu po zobaczeniu węża w 1989, Kane eliminujący samego siebie w 1999, Drew Carey wychodzący z ringu w 2001) i eliminacje przez wcześniej wyeliminowanych uczestników (np. The Undertaker eliminujący Mavena w 2002 czy też Kurt Angle eliminujący Shawna Michaelsa w 2005). Dodatkowo, jeśli kontuzjowany wrestler zostanie zabrany przez sztab medyczny, może powrócić do walki do czasu zakończenia pojedynku (np. Stone Cold Steve Austin w 1999), lecz jeśli mecz zakończy się bez kontuzjowanego wrestlera, zostanie on uznany za wyeliminowanego (np. Scotty 2 Hotty w 2005 lub Curtis Axel w 2015).
Po podziale WWE na brandy w 2002, w latach 2003–2006 brało udział piętnastu zawodników należących do brandu Raw, a także piętnastu z brandu SmackDown. Początkowo zwycięzca walki mógł pojedynkować się o światowy tytuł, który należał do jego brandu (np. Brock Lesnar o WWE Championship w 2003)[21]. W 2004 zniesiono tę zasadę, przy czym zwycięzca mógł wybrać do walki jednego z dwóch głównych mistrzów federacji. Dla przykładu Chris Benoit wygrał Royal Rumble match w 2004 i wskutek wybrania walki o World Heavyweight Championship na WrestleManii XX stał się członkiem brandu Raw[19]. W latach 2007–2010 wprowadzono możliwość walki o ECW World Championship, jednakże nikt nigdy nie wybrał tej opcji[22]. Po unifikacji World Heavyweight Championship z WWE Championship w grudniu 2013, zwycięzcy pojedynków z lat 2014–2016 mogli walczyć na WrestleManii tylko o WWE World Heavyweight Championship. W połowie 2016 przywrócono podział WWE na brandy i utworzono tytuł WWE Universal Championship, wskutek czego od 2017 zwycięzca może walczyć o Universal Championship lub WWE Championship. W 1992 i 2016 nie organizowano Royal Rumble matchu o miano pretendenta. W 1992 na szali postawiono zwakowany WWF World Heavyweight Championship, który wygrał Ric Flair[23], zaś w 2016 Roman Reigns musiał bronić swojego WWE World Heavyweight Championship jako uczestnik Royal Rumble matchu.
Po wygraniu Royal Rumble matchu z 2008, John Cena został pierwszym zwycięzcą, który wybrał walkę o pas na innej gali niż WrestleMania (gala No Way Out w lutym)[24]. Zwycięzca Royal Rumble ma możliwość postawienia na szali swojej szansy na walkę o tytuł. Pierwszy raz tak się stało w 1996, gdy Shawn Michaels zaryzykował swoją szansę w meczu przeciwko Owenowi Hartowi na gali In Your House 6. Drugi raz tak się zdarzyło trzy lata później, gdzie Stone Cold Steve Austin zaoferował poddanie swojej szansy na tytuł dla Big Boss Mana. Oryginalnie, Austin został wyeliminowany jako ostatni, lecz zwycięzca Vince McMahon sam zrezygnował z walki o tytuł i zdecydował, że jeśli da radę pokonać Austina w steel cage matchu na gali St. Valentine’s Day Massacre: In Your House, to Big Boss Man będzie pretendentem. Austin wygrał i zagwarantował sobie walkę o tytuł. W 2002 Kurt Angle przekonał Triple H, aby w ich pojedynku na gali No Way Out postawił na szali miano pretendenta na WrestleManii X8; pojedynek wygrał Angle. Ostatecznie Triple H pokonał Angle’a w rewanżu kilka tygodni później i odzyskał prawo do walki o tytuł. W 2006 Randy Orton przekonał Reya Mysterio do walki na gali No Way Out o prawo do walki o światowy tytuł na WrestleManii 22; pojedynek wygrał Orton, a walka na WrestleManii o World Heavyweight Championship stała się trzyosobowym starciem. 25 lutego 2013 podczas odcinka Raw, John Cena obronił prawa do walki o WWE Championship na WrestleManii 29, pokonując CM Punka. 22 lutego 2015 na gali Fastlane Roman Reigns pokonał Daniela Bryana i obronił prawo do walki o WWE World Heavyweight Championship na WrestleManii 31.
Prezydent WWF Gorilla Monsoon zadeklarował, że Austin nie otrzyma szansy na walkę o tytuł z powodu wtargnięcia do ringu po eliminacji, czego sędziowie nie zauważyli. W lutym Shawn Michaels zwakował WWF Championship, co zmieniło plany w scenariuszu. Ostatecznie na WrestleManii o mistrzostwo zawalczyli Sycho Sid i The Undertaker.
Nagranie video pokazało, że stopa Rocka dotknęła podłogi przed wyeliminowaniem ostatniej osoby, Big Showa. Po próbach zdobycia praw do walki o tytuł, ostatecznie The Rock i Big Show zostali dodani do walki wieczoru wraz z Mickiem Foleyem w walce z Triple H’em. Triple H obronił WWF Championship w Fatal 4-Way Elimination matchu.
Mysterio utracił miano pretendenta na rzecz Randy’ego Ortona po przegranej podczas gali No Way Out. Generalny Menadżer SmackDown Teddy Long dodał później Mysterio do walki o World Heavyweight Championship na WrestleManii. Na WrestleManii Mysterio pokonał Kurta Angle’a i Ortona.
Jako członek brandu Raw, Cena wybrał walkę o WWE Championship. Swoją szansę wykorzystał na gali No Way Out. Jego przeciwnik Randy Orton obronił mistrzostwo, dyskwalifikując siebie. Na WrestleManii odbył się Triple Threat match, w którym dodatkowo wziął udział Triple H. Orton obronił tytuł.
25 lutego podczas odcinka tygodniówki Raw Cena obronił miano pretendenta, pokonując CM Punka. Na WrestleManii Cena pokonał The Rocka o WWE Championship.
Podczas gali Fastlane Reigns obronił miano pretendenta, pokonując Daniela Bryana. Podczas walki z Brockiem Lesnarem o WWE World Heavyweight Championship na WrestleManii, Rollins wykorzystał kontrakt Money in the Bank, dzięki czemu dołączył do składu walki. Rollins pokonał Lesnara i Reignsa o WWE World Heavyweight Championship.
Edge wygrał Royal Rumble match jako członek brandu Raw, lecz wybrał walkę o Universal Championship. Na WrestleManii przegrał z Romanem Reignsem w Triple Threat matchu, w którym dodatkowo wziął udział Daniel Bryan.
Lesnar wygrał Royal Rumble match jako członek brandu Raw, lecz wybrał walkę o Universal Championship. Na Elimination Chamber, Lesnar zdobył WWE Championship w Elimination Chamber matchu. Później ogłoszono, że walka pomiędzy Lesnarem a Romanem Reignsem na WrestleManii będzie walką o WWE Championship i Universal Championship. Na WrestleManii, Reigns pokonał Lesnara zdobywając oba tytuły.
Ponieważ Roman Reigns jednocześnie posiadał WWE Championship z Raw i Universal Championship ze SmackDown (łącznie uznawane jako Undisputed WWE Universal Championship), Rhodes automatycznie zdobył walkę z Reignsem o oba tytuły. Na WrestleManii, Reigns pokonał Rhodesa, aby zachować mistrzostwo.
Asuka wygrała Royal Rumble match jako członkini brandu Raw, lecz wybrała walkę o SmackDown Women’s Championship. Asuka została przeniesiona do brandu SmackDown. Na WrestleManii przegrała z Charlotte Flair, kończąc passę zwycięstw Asuki po 914 dniach.
Lynch wygrała Royal Rumble match jako członkini brandu SmackDown, lecz wybrała walkę o Raw Women’s Championship, z ówczesną mistrzynią Rondą Rousey. Lynch następnie została zawieszona na 60 dni, przez atak na zarząd i jej kontuzję nogi. Jej miejsce w walce miałaby wtedy zastąpić Charlotte Flair, również członkini brandu SmackDown. Jednak dostała szansę na powrót, jeśli pokonałaby Flair na gali Fastlane. Lynch pokonała Charlotte przez dyskwalifikacje, po tym jak Rousey ją zaatakowała. Walka stała się wtedy Triple Threat matchem o mistrzostwo, z udziałem trzech pań. Dwa tygodnie przed galą, Flair zdobyła SmackDown Women’s Championship, czyniąc walkę Triple Threat matchem o oba mistrzostwa. Walka na WrestleManii, była pierwszą w historii walką kobiet, w głównym wydarzeniu WrestleManii. Na WrestleManii Becky Lynch kontrowersyjnie wygrała walkę (przypięła Rondę, której barki nie były położnone podczas liczenia), zdobywając oba mistrzostwa. Był to pierwszy przypadek, kiedy zywcięzca wygrał dwa tytuły.
Flair wygrała Royal Rumble match jako członkini brandu Raw, lecz wybrała walkę o NXT Women’s Championship. Był to pierwszy i jak na razie jedyny przypadek, kiedy zwycięzca wybrał mistrzostwo NXT. Na WrestleManii Flair pokonała Rheę Ripley, co było także pierwszym razem kiedy tytuł NXT był broniony na WrestleManii.
(*) – oficjalne źródła WWE błędnie wskazują czas dwudziestu sekund.
Niewyeliminowani wrestlerzy
W kilku przypadkach wrestlerzy brali udział w Royal Rumble matchu, lecz nie zostali wyeliminowani przez górną linę lub nie dotarli wcale do ringu. Ich czas spędzony w ringu wynosi zero sekund.
W 1991 Randy Savage miał nr 18, lecz się nie pojawił;
Najdłuższy spędzony czas w pojedynczym Royal Rumble matchu
Wypisanych jest dziesięć wrestlerek, które spędziły najwięcej czasu w pojedynczym Royal Rumble matchu. Pogrubienie oznacza zwyciężczynię tegorocznej walki. Stan na 2024.
↑AJ Styles wygrasł SmackDown dark match; koniec walki został następnie ponownie nagrany do reklamy przed Royal Rumble.
Wydania video
W marcu 2007, WWE wydało kompletny DVD set box nazwany Royal Rumble: The Complete Anthology, który zawierał każdą galę Royal Rumble (do edycji z 2007 roku)[138].
↑ abcdGraham Cawthon: the History of Professional Wrestling Vol 2: WWF 1990–1999. CreateSpace Independent Publishing Platform, 2013. Brak numerów stron w książce