Romuald Jarmułowicz

Romuald Jarmułowicz

Data i miejsce urodzenia	4 sierpnia 1877 Bujny
Data i miejsce śmierci	1944 Warszawa
Senator I kadencji (II RP)
Okres	od 1927 do 1928
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna
Prezydent Częstochowy
Okres	od 16 października 1927 do 5 listopada 1930
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna
Poprzednik	Paweł Gettel (p.o.)
Następca	Aleksander Bratkowski (p.o.)
Odznaczenia

Romuald Jarmułowicz, ps. Smyk (ur. 4 sierpnia 1877 w Bujnach w pow. piotrkowskim, zm. 1944 w Warszawie) – polski działacz związkowy i samorządowy, prezydent Częstochowy, senator I kadencji w II RP.

Życiorys

Był synem małorolnego chłopa Władysława^[1] i Franciszki z Bińczyków^[2]. Po ukończeniu w 1898 r. Szkoły Felczerów Cywilnych w Warszawie, a następnie kursu w Sankt Petersburgu uzyskał przygotowanie do zawodu felczera i w tym charakterze pracował na Kolei Nadwiślańskiej, a następnie w częstochowskiej hucie „Raków”^[1] oraz szpitalu Panny Marii^[3]. W 1898 r. wstąpił do PPS. W szpitalu w Częstochowie udzielał pomocy medycznej członkom Organizacji Bojowej PPS^[1]. Od 1914 r. należał także do Polskiej Organizacji Wojskowej^[1][3]. W maju 1917 r. został wybrany na radnego miejskiego Częstochowy; w lutym 1918 r. z ramienia PPS organizował protest przeciwko traktatowi brzeskiemu^[1], za co trafił do więzienia niemieckiego^[1]. Pierwotny wyrok śmierci zamieniono mu na 10 lat twierdzy, odbywanie kary w Magdeburgu przerwał wybuch rewolucji w Niemczech.

Powrócił do Częstochowy w listopadzie 1918 r. i podjął pracę felczera w szpitalu Najświętszej Marii Panny; wkrótce został powołany w skład Komitetu Wykonawczego Rady Delegatów Robotniczych. Pełnił funkcję nadburmistrza miasta, wchodził też w skład lokalnych władz PPS oraz był wiceprzewodniczącym zarządu Stowarzyszenia Spółdzielców „Jedność” i prezesem Rady Powiatowej Kasy Chorych. W wyborach parlamentarnych w 1922 r. kandydował w województwie kieleckim do Senatu z listy nr 2 (PPS), ale nie uzyskał mandatu i został zastępcą senatora. Po śmierci Leona Misiołka w grudniu 1926 r. wszedł na jego miejsce do Senatu i złożył ślubowanie 16 lutego następnego roku.

Od listopada 1927 r. był do przejścia na emeryturę w 1931 r. prezydentem Częstochowy. W 1927 r. brał udział w Międzynarodowym Kongresie Spółdzielczym w Sztokholmie, rok później był delegatem na XXI Kongres PPS w Sosnowcu. Od lutego 1931 r. należał do PPS – dawnej Frakcji Rewolucyjnej, później wchodził w skład lokalnego kierownictwa BBWR. Był również przewodniczącym częstochowskiego oddziału Związku Związków Zawodowych.

Z małżeństwa z Franciszką z Gostomskich miał synów: Radosława Mariana (1906–1944) i Wacława (ur. 1907)^[2].

W okresie okupacji niemieckiej mieszkał w Warszawie. Zginął podczas powstania warszawskiego^[1][3].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości (10 grudnia 1931)^[4]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[5]
• Krzyż Walecznych (1921)^[1]

Przypisy

1. Andrzej Krzysztof Kunert, Romuald Jarmułowicz, [w:] Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, tom II: E–J,Książka i Wiedza, Warszawa 1987.
2. Encyklopedia Częstochowy: Jarmułowicz Romuald [online], encyklopedia.czestochowa.pl [dostęp 2022-06-19]  (pol.).
3. Nie zawsze rządziliśmy się sami..., extrapolska.pl
4. M.P. z 1931 r. nr 287, poz. 381 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
5. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej, społecznej oraz na polu wychowania fizycznego i przysposobienia Wojskowego”.