Referendum niepodległościowe w Kurdystanie – referendum niepodległościowe, które zgodnie z zapowiedzią prezydenta autonomicznego rządu kurdyjskiego Masuda Barzaniego odbyło się 25 września 2017 roku[1][2] na terenie irackiego regionu autonomicznego Kurdystanu. Rząd Iraku sprzeciwił się organizacji referendum[3]. 92,7 proc. uczestników referendum zagłosowało za niepodległością Kurdystanu.
Sondaż
Jedyne badanie dotyczące kwestii niepodległości Kurdystanu zostało przeprowadzone w dniach 25–27 sierpnia 2017. Sondaż swoim zasięgiem objął prowincje Irbil, As-Sulajmanijja, Dahuk, Halabdża i Kirkuk, a także miasta Chanagin, Jalawla i Mandali w Diyala. Wynik badania wykazał, że zamiar głosowania na „Tak” deklarowało 52,9% wobec 25,6% na „Nie”. 3,6% ankietowanych stwierdziło, że nie weźmie udziału, a pozostałe 17,9% było niezdecydowanych[4].
Głosowanie
Głosowanie zostało przeprowadzone w języku kurdyjskim, arabskim, tureckim i asyryjskim. Uczestnicy referendum odpowiadali na pytanie: „Czy chcesz, aby region Kurdystanu i obszar Kurdystanu poza administracją regionu stał się niezależnym państwem?”[5].
Stanowisko partii politycznych
Partie polityczne reprezentowane w parlamencie Kurdystanu
Belgia: W rozmowie z NRT News po spotkaniu z wicepremierem Kurdystanu Qubad Talabanim, wicepremier Belgii Jan Jambon oświadczył, że wszystkie narody mają prawo do samostanowienia[19]. Ambasador Belgii w Iraku Hendrik Van de Velde stwierdził, że Belgia nie zajęła oficjalnego stanowiska w kwestii kurdyjskiego referendum[20].
Polska: Minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski stwierdził, że „doskonale rozumie ambicje Kurdów”, ale wezwał kurdyjskich urzędników do współpracy z innymi[21].
Irak: Premier Iraku Hajdar al-Abadi uznał referendum za niekonstytucyjne i nielegalne. Zażądał przekazania w ciągu 72 godzin kontroli rządowi Iraku nad lądowymi i powietrznymi przejściami granicznymi oraz zażądał przejęcia dochodów ze sprzedaży ropy w Regionie Kurdystanu przez rząd federalny Iraku[22]. Centralny rząd iracki dał bojownikom kurdyjskim ultimatum na opuszczenie miasta[23]. Następnie 16 października wojska irackie oraz Siły Mobilizacji Ludowej[24], po krótkotrwałych starciach na przedpolu miasta, wkroczyły i praktycznie bez walki przejęły kontrolę nad Kirkukiem[25].