Pylica płuc

Pylica płuc
Pneumoconiosis
Ilustracja
zdjęcie radiologiczne płuc z obrazem pylicy płuc górników węgla (zdjęcia pacjentów dr A.H.Russakoff'a specjalisty pulmonologa i pioniera walki z zanieczyszczeniem powietrza)
Klasyfikacje
DiseasesDB

31746

Pylica płuc – przewlekła choroba układu oddechowego, wywołana długotrwałym wdychaniem pyłów. Charakteryzuje się występowaniem przewlekłego zapalenia oskrzeli i postępowej rozedmy płuc, z czasem dochodzi do powstania serca płucnego i niewydolności krążenia.

Dotyczy ona grupy osób narażonych na wdychanie różnych pyłów np. pył węglowy powoduje pylicę węglową. Długotrwałe narażenie organizmu prowadzi do zmiany w obrębie tkanki płucnej, czego konsekwencją jest niewydolność oddechowa.

Pylica jest zaliczana do chorób zawodowych, mają z nią problemy np. górnicy[1].

Rys historyczny

W okresie neolitu człowiek zajmował się wydobywaniem różnych surowców. Na podstawie wykopalisk oraz badań prowadzonych przez naukowców wiadomo, że już wtedy mogło dochodzić do powstawania pylicy płuc. Niewątpliwie występowała ona w starożytnym Egipcie, o czym świadczą badania mumii, wykazujące anatomopatologiczne zmiany, sugerujące jej istnienie. W piśmiennictwie greckim i rzymskim znajduje się wiele informacji dotyczących ciężkich warunków pracy w kopalniach, w tym narażenia na pyły, oraz w związku z tym używania przy pracy skórzanych masek jako ochrony osobistej.

Już w XVI wieku publikowano informacje dotyczące chorób górników. Ich autorami byli Georg Bauer oraz Paracelsus. Pierwszy z nich opisywał różne stopnie narażenia, a jego ciężkość łączył także z koniecznością pracy w „nadgodzinach”, co wynikało z niskich płac.

Drugi opisał schorzenia układu oddechowego specyficzne dla górników, powodujące wykrztuszanie „ropy” i wyniszczenie organizmu. Sugerował on używanie urządzeń odpylających w celu zmniejszenia zapylenia oraz zraszanie suchych pokładów, żeby zmniejszyć wydzielanie pyłu, mającego szkodliwy wpływ na układ oddechowy górników. Przyłączał przy tym greckie określenie opisywanej choroby: astma.

W XVII wieku ukazało się szereg monografii dotyczących schorzeń górników. I tak Martin Pansa opisał złogi węglowe w tkance płucnej. Samuel Stockhausen[potrzebny przypis] zdefiniował „chorobę górników” (czyli nienazwaną jeszcze wtedy pylicę węglową) charakteryzującą się trudnościami w oddychaniu, „płytkim oddechem”, kaszlem i chrypką oraz utratą apetytu, co w konsekwencji powodowało wyniszczenie organizmu i zgon.

Jednak największe zasługi w obserwacji pylicy miał Bernardino Ramazzinl, który mówił o konieczności używania indywidualnych ochronników oraz wentylacji całej kopalni.

Jeszcze pod koniec XVIII wieku Thomas Beddoes(inne języki) stwierdził szkodliwy wpływ wdychanego pyłu na stan płuc.

W 1832 roku Charles Turner Thackrah wydał pierwszą angielską książkę z dziedziny medycyny przemysłowej[2].

Jako pierwszy podał informacje dotyczące występowania chorób i śmiertelności u brytyjskich górników i spróbował dojść do przyczyn takiego stanu rzeczy. Co prawda, za najpoważniejszą chorobę uważał oczopląs górników, jednak na drugim miejscu wymieniał szkodliwy wpływ suchego pyłu kopalnianego na układ oddechowy. Stwierdzał, że warunki pracy były tak ciężkie, że nawet pracodawcy, którzy wyzyskiwali pracowników do granic możliwości, nie widzieli szans wydłużenia czasu pracy powyżej 6 godzin dziennie, a i tak górnicy nie mogli pracować dłużej niż do 40. roku życia.

W 1945 roku George Rosen wydał obszerną książkę The History of Miners' Diseases. A Medical and Social Interpretation[3].

Z doniesień Williama Farra dotyczących stanu zdrowia południowoafrykańskich górników (w kopalniach węgla oraz kopalniach złota) wynikało, że przeszło 50% z nich nie było w stanie dopracować do wieku emerytalnego, kiedy powinni zakończyć pracę, a częstość zachorowań na chorobę płuc wzrastała wraz z wiekiem i stażem pracy[4].

Wpływ krzemionki na powstanie pylicy płuc u górników kopalń węgla wykazał jako pierwszy dr Edward Headlam Greenhow, inspektor medyczny zakładów przemysłowych w Anglii. W 1864 roku zidentyfikował drobiny krzemionki w płucach osób narażonych, używając w tym celu spolaryzowanego światła[5].

Terminu silicosis (krzemica) po raz pierwszy użył w 1871 roku włoski naukowiec – Rovide. Natomiast określenie pneumoconiosis (pylica) zostało po raz pierwszy użyte przez niemieckiego naukowca Friedricha Zenkera. W roku 1890, na ziemiach polskich, doniesienie dotyczące pylic górników kopalń węgla opublikował dr Aleksander Fabian.

W XIX wieku bardzo trudno było leczyć pylicę płuc, bowiem lekarze zdani byli jedynie na swoje doświadczenie i wiedzę, natomiast nie mieli możliwości wykonywania badań diagnostycznych, którymi można się posłużyć obecnie. Oczywiście, pylica płuc powstaje nie tylko u górników narażonych na pył węglowy oraz wolną krystaliczną krzemionkę, występuje także poza górnictwem, bowiem na pyły narażeni są pracownicy wielu specjalności – np. pracownicy używający metody piaskowania.

Podział

W zależności od zmian anatomopatologicznych podzielono pylice na kolagenowe i niekolagenowe.

  • Pylice kolagenowe wywołane są przez pył o działaniu zwłókniającym (krzemionka, azbest) i charakteryzują się trwałym uszkodzeniem lub zniszczeniem struktury pęcherzyków płucnych oraz włóknieniem typu kolagenowego.
  • Pylice niekolagenowe są wywoływane przez pyły o słabym działaniu zwłókniającym (tlenek cynku, siarczan baru) typu retikulinowego, bez zmian w strukturze pęcherzyków płucnych.

Pylice kolagenowe

  • pylica krzemowa (silicosis) – powstająca w następstwie wdychania pyłu krzemionki krystalicznej
  • pylica azbestowa (asbestosis) – charakteryzująca się śródmiąższowym włóknieniem tkanki płucnej, często z odczynem opłucnowym
  • pylica talkowa (talcosis) – cechująca się włóknieniem tkanki płucnej typu śródmiąższowego a częściowo typu ogniskowego
  • pylica aluminiowa (aluminosis) – zmiany w płucach spowodowane są wdychaniem pyłu drobno sproszkowanego glinu lub dymów powstających przy prażeniu boksytów

Pylice wywołane pyłem mieszanym

  • pylica górników kopalń węgla – choroba rozwija się w następstwie wdychania pyłu kopalnianego, który jest mieszaniną pyłu węglowego, krzemionki, glinokrzemianów i wielu innych składników w tym metali śladowych
  • zespół Caplanareumatoidalna postać pylicy o nieznanym mechanizmie powstania, w jego rozwoju bierze się pod uwagę mechanizmy immunologiczne. W obrazie RTG można zaobserwować okrągłe, zwykle mnogie zacienienia. Towarzyszą im dodatnie odczyny serologiczne na obecność czynnika reumatoidalnego (RF), rzadziej objawy reumatoidalnego zapalenia stawów. Przebieg choroby jest powolny, postępujący. Nie ma specyficznego sposobu leczenia – obowiązuje leczenie objawowe, czyli leczenie objawów przewlekłej obturacyjnej choroby płuc i reumatoidalnego zapalenia stawów. Profilaktyką rozwoju zespołu Caplana jest unikanie narażenia na pyły u osób z reumatoidalnym zapaleniem stawów.
  • pylica spawaczy elektrycznych – rodzaj wdychanych dymów i gazów zależy od rodzaju spawanego materiału i używanych elektrod. Najczęściej spawanie połączone jest z emisją: tlenków Fe, Mn, Ti, N, CO i HF.

Pylice niekolagenowe

To choroby wywołane wdychaniem pyłów niezwłókniających np. pyłu żelaza (siderosis), cyny (stannosis) i siarczanu baru (barytosis).

Objawy

Objawy spotykane w pylicy płuc to między innymi[6]:

Leczenie

  • badania diagnostyczne
  • leczenie przez pulmonologa
  • leczenie przez internistów i lekarzy rodzinnych
  • leczenie przez specjalistów medycyny pracy

Klasyfikacja ICD10

kod ICD10 nazwa choroby
ICD-10: J60 Pylica górników kopalń węgla
ICD-10: J62 Pylica spowodowana pyłem zawierającym krzemionkę
ICD-10: J62.0 Pylica wywołana talkiem
ICD-10: J62.8 Pylica wywołana innymi pyłami zawierającymi krzemionkę
ICD-10: J63 Pylica wywołana innymi pyłami nieorganicznymi
ICD-10: J63.0 Aluminioza (płuca)
ICD-10: J63.1 Zwłóknienie boksytowe (płuca)
ICD-10: J63.2 Beryloza (pylica berylowa) (Berylliosis)
ICD-10: J63.3 Zwłóknienie grafitowe (płuca) (pylica grafitowa)
ICD-10: J63.4 Syderoza
ICD-10: J63.5 Stannoza
ICD-10: J63.8 Pylica wywołana innymi określonymi pyłami nieorganicznymi
ICD-10: J64 Nieokreślona pylica płuc
ICD-10: J65 Pylica płuc współistniejąca z gruźlicą
ICD-10: J61 Pylica spowodowana azbestem lub innymi włóknami mineralnymi

Przypisy

  1. 5.2. W: Ewa Holak, Waldemar Lewiński, Małgorzata Łaszczyca, Grażyna Skirmuntt, Jolanta Walkiewicz: Biologa 2 Zakres rozszerzony. Cz. 2. Gdynia: Wydawnictwo Pedagogiczne Operon, 2006, s. 152. ISBN 83-7461-142-1.
  2. Bill Mathie. Charles Turner Thackrah, 1795–1833, ‘The Father of Occupational Medicine’. „Occupational Medicine”. 67 (4), s. 251–253, 29 May 2017. DOI: 10.1093/occmed/kqx040. (ang.). 
  3. George Rosen: The History of Miners' Diseases. A Medical and Social Interpretation. New York: Schuman's, 1943, s. 490.
  4. William Farr. Mortality of Miners. „Vital statistics”, 1885. 
  5. A. J. Orenstein. The History of Pneumoconiosis. „Journal of the Mine Ventilation Society of South Africa”, 1958. 
  6. Kazimierz Marek: H.1. Pylice płuc. H.2. Zmiany opłucnowe związane z narażeniem na azbest.. W: Interna Szczeklika • Podręcznik chorób wewnętrznych • 2012. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2012, s. 735, 737–739. ISBN 978-83-7430-336-1.

Read other articles:

Titelseite vom 22. März 1848 Die Vossische Zeitung war eine überregional angesehene Berliner Zeitung, deren Erscheinen 1934 wegen erheblicher Druckausübung durch den NS-Staat eingestellt werden musste. Sie vertrat die Positionen des liberalen Bürgertums. In der Berliner Presselandschaft nahm sie eine historisch begründete Sonderrolle ein: Sie war – über ihre direkten Vorgänger – die älteste Zeitung der Stadt. Der Name geht auf den zwischenzeitlichen Inhaber Christia...

 

 Nota: Para a cidade, veja Rila (Bulgária). Montanhas Rila RilaRila vista de Kostenets Montanhas Rila Coordenadas 42° 42' 48 N 23° 23' 42 E Localização Bulgária Rila (em búlgaro: Рила [ 'ri.l ə]) é uma cordilheira no sudoeste da Bulgária, com as mais altas montanhas da Bulgária e das mais altas da região dos Balcãs. O seu pico mais alto é o Musala, a 2925 metros. O maciço é também a sexta montanha mais alta da Europa (quando cada montanha é represent...

 

Imanol Murga Sáez de Ormijana (Vitoria, 1 de enero de 1958), ex ciclista profesional español. Imanol Murga fue un gran campeón ciclista profesional vasco que corrió entre 1980 y 1990. Actualmente corre con los Ángeles. Su principal logro fue una victoria de etapa en la Vuelta ciclista a España 1981. Tomó parte en 2 ediciones del Tour de Francia y 6 de la Vuelta ciclista a España. Palmarés 1980 1 etapa de la Vuelta a las Tres Provincias 1981 2 etapas de la Vuelta a Aragón 1 etapa de ...

Луцик Анастасія МиколаївнаНародилася .01.1935село Мильне, тепер Тернопільського району Тернопільської областіПомерла 8 серпня 1973(1973-08-08)село Мильне Тернопільського району Тернопільської областіНаціональність українкаДіяльність дояркаПосада депутат Верховної ради СРСР...

 

Bolivian football club Not to be confused with Club Universitario de Deportes or Universidad de Sucre. Football clubUniversitario de SucreFull nameClub Deportivo Universitario San Francisco XavierNickname(s)Los Doctos (The Doctos) La U de Sucre (U from Sucre) El equipo Estudiantil (Student team)Founded5 April 1962; 61 years ago (5 April 1962) (as Medicina)GroundEstadio Olímpico PatriaCapacity32,000OwnerUniversity of Saint Francis XavierChairmanPeter CamposManagerAdrián RomeroLe...

 

American musician Tony BevilacquaBackground informationBirth nameAnthony BevilacquaAlso known asTony BradleyBorn (1976-07-23) July 23, 1976 (age 47)GenresRock n' roll, punk rock, alternative rockInstrument(s)GuitarYears active2001–presentLabelsSire, Warner Bros.Websitespinnerettemusic.com, thedistillers.comMusical artist Anthony Peter Bevilacqua (born July 23, 1976) is an American musician. He is currently guitarist with The Distillers. He also used the stage name Tony Bradley while wi...

For the mountain on the border of the Ancash Region and the Huánuco Region, Peru, see Qaqa Mach'ay (Ancash-Huánuco). Qaqa Mach'ay (Quechua for rock cave)[1] is a limestone cave located in the Yauyos Province of the Lima Region in central Peru, high in the Andes Mountains that was explored and surveyed in 2004 by an international expedition. At 4,930m above sea level, it is the highest surveyed cave in the world. The entrance to the cave is in the mountain named Wamp'una. Cave descri...

 

Part of a series onZamindars of Bengal Central BengalPresent Divisions: Dhaka and Mymensingh Baliati Mohera Bhawal Dhaka Karatia Eastern BengalPresent Divisions: Chittagong and Sylhet Baniachong Barshala Bohmong Chakma Homnabad-Pashchimgaon Kanihati Mong Panchakhanda Prithimpassa Sandwip Sheikhghat Northern BengalPresent Divisions: Rangpur and Rajshahi Dighapatia Gunahar, Bogra Tajhat, Rangpur Mahipur, Rangpur Natore Dulai, Pabna Puthia Queen Bhabai Estate of Rajshahi (Natore) Dinajpur Singra...

 

1984 film by Bryan Forbes The Naked FaceMovie PosterDirected byBryan ForbesScreenplay byBryan ForbesBased onThe Naked Face bySidney SheldonProduced byYoram GlobusMenahem GolanRony YacovStarringRoger MooreRod SteigerElliott GouldCinematographyDavid GurfinkelMusic byMichael J. LewisDistributed byThe Cannon GroupRelease date June 13, 1984 (1984-06-13) (U.S.) Running time103 min.CountryUnited StatesLanguageEnglish The Naked Face is a 1984 American thriller film written and dire...

1933 film Going GayOpening titleDirected byCarmine GalloneWritten bySelwyn Jepson K.R.G. Browne Jack MarksProduced byFrank Richardson Louis WhitmanStarringArthur Riscoe Naunton Wayne Magda SchneiderCinematographyWilly GoldbergerEdited byThorold DickinsonMusic byW.L. TrytelProductioncompanyWindsor FilmsDistributed bySterling FilmsRelease date30 September 1933Running time78 minutesCountryUnited KingdomLanguageEnglish Going Gay is a 1933 British musical film directed by Carmine Gallone and starr...

 

Character from Marvel Comics For the DC Comics character of the same name, see Sin (DC Comics). Comics character SinCover art for Captain America vol. 5 #17 (April 2006)Art by Steve Epting.Publication informationPublisherMarvel ComicsFirst appearanceCaptain America #290 (February 1984; as Mother Superior)Captain America #612 (January 2011; as Red Skull)Created byJ.M. DeMatteis (writer)Paul Neary (artist)In-story informationAlter egoSinthea ShmidtSpeciesHuman mutateTeam affiliationsSisters of ...

 

Japanese cultural period For other uses of Higashiyama, see Higashiyama (disambiguation). This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (February 2020) (Learn how and when to remove this template message) Silver Pavilion (Ginkaku) and garden of Jishō-ji, the residence of the Ashikaga shōgun in the Higashiyama hills of Kyoto The Higashiyama culture (東山...

This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Sportpark Unterhaching – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (September 2013) (Learn how and when to remove this template message) Sportpark UnterhachingView of the north and east standsFormer namesSportpark Unterhaching (1992–2003, 2011–2013), Generali Sportpark (20...

 

Human settlement in ScotlandJordanhillScottish Gaelic: Cnoc IòrdainScots: JordanhullJordanhillLocation within GlasgowOS grid referenceNS538681Council areaGlasgow City CouncilLieutenancy areaGlasgowCountryScotlandSovereign stateUnited KingdomPost townGLASGOWPostcode districtG13Dialling code0141PoliceScotlandFireScottishAmbulanceScottish UK ParliamentGlasgow North WestScottish ParliamentGlasgow Anniesland List of places UK Scotland Glasgow 55°53′...

 

Honorific for lawyers in some Commonwealth realms Not to be confused with Privy council or Law officers of the Crown. Queen's Counsel redirects here. For the satire in The Times, see Queen's Counsel (comic strip). A 1903 caricature of King's Counsel Robert McCall wearing his court robes at the Bar of England and Wales. For court, he wears a short wig, in addition to bands instead of lace at the collar, but he retains the silk gown and court tailcoat worn on ceremonial occasions. In the United...

Wei Timur東魏534–550Wei Timur dan para tetangganya.StatusKekaisaranIbu kotaLuoyang (534)Yecheng (534–550)PemerintahanKerajaanKaisar • 534–550 Kaisar Xiaojing Wei Timur Sejarah • Didirikan 8 November[1] 534• Dibubarkan 7 Juni[2] 550 Luas550[3]1.000.000 km2 (390.000 sq mi)Mata uangKoin Tiongkok kunoUang tunai Tiongkok kuno Didahului oleh Wei Utara Sekarang bagian dariTiongkok Wei Timur (/weɪ/;[4] Hanzi sederh...

 

Not to be confused with San Antonio metro station (Mexico City). Mexico City metro station San Antonio AbadSTC rapid transitMetro station San Antonio AbadGeneral informationLocationAv. San Antonio AbadCuauhtémocMexico CityMexicoCoordinates19°25′07″N 99°08′03″W / 19.418597°N 99.134145°W / 19.418597; -99.134145Line(s) (Cuatro Caminos - Tasqueña)Platforms1 island platformTracks2ConstructionStructure typeAt gradePlatform levels1ParkingNoBicycle facilitiesNoAc...

 

1964 filmThe Invincible Brothers MacisteDirected byRoberto MauriScreenplay by Roberto Mauri Edoardo Mulargia[1] Produced byDomenico Seymandi[1]Starring Richard Lloyd Mario Novelli Claudie Lange Anthony Steffan CinematographyRomolo Garroni[1]Edited byEnzo Alabiso[1]ProductioncompanyIFESA[1]Distributed byVariety DistributionRelease date 18 December 1964 (1964-12-18) (Italy) Running time90 minutesCountryItaly[1] The Invincible Br...

Roman Catholic church in Iloilo, Philippines Church in Iloilo, PhilippinesMiagao ChurchSanto Tomás de Villanueva ParishThe church in October 202210°38′31″N 122°14′08″E / 10.641881°N 122.235527°E / 10.641881; 122.235527LocationMiag-ao, IloiloCountryPhilippinesDenominationRoman CatholicHistoryStatusParish churchFounded1731DedicationSt. Thomas of VillanuevaArchitectureFunctional statusActiveHeritage designationWorld Heritage SiteDesignatedDecember 11, 1993Arc...

 

Mayor of Detroit For the American television show producer, see Michael Duggan. Not to be confused with Michael Dugan. Mike Duggan75th Mayor of DetroitIncumbentAssumed office January 1, 2014Preceded byDave BingWayne County ProsecutorIn officeJuly 11, 2001 – July 16, 2004Preceded byJohn O'HairSucceeded byKym Worthy Personal detailsBornMichael Edward Duggan (1958-07-15) July 15, 1958 (age 65)Detroit, Michigan, U.S.Political partyDemocraticSpouse(s)Sonia Hassan (m. 2021) Lori...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!