Urodził się w cenionej rodzinie przemyskiej[4]. Dziadek Przemysława Bystrzyckiego, Michał (1864–1957) był przemysłowcem, właścicielem tartaku. Jego rodzicami byli Tadeusz (1899–1940, inżynier architekt) i Helena, z domu Stankiewicz (członkini POW). Zarówno ojciec, jak i dziadek pełnili funkcję burmistrza Przemyśla. Przemysław Bystrzycki miał trzy siostry, w tym Zofię, późniejszą powieściopisarką. Rodzina posiadała dwie kamienice w Przemyślu, pierwsza pod adresem Rynek 9 została nabyta przez Michała od Żydów i przekazana Tadeuszowi jako prezent ślubny, druga pod adresem Serbańska 7 wybudowana przez Tadeusza i przylegająca do pierwszej, mieściła Książnicę Naukową (wydawnictwo i księgarnię), których był właścicielem.
Przemysław Bystrzycki wychowywał się w Przemyślu[5]. W 1936 ukończył w rodzinnym mieście sześcioklasową szkołę podstawową, a w 1939 trzecią klasę tamtejszego Państwowego Gimnazjum im. Kazimierza Morawskiego. W trakcie II wojny światowej, podczas okupacji sowieckiej, 12 kwietnia 1940, dwa dni po aresztowaniu przez NKWD ojca, wiceprezydenta Przemyśla (późniejszej ofiary zbrodni katyńskiej, zamordowanego w Kijowie[6]), został wywieziony wraz z rodziną (matką, babką i trzema siostrami) w głąb ZSRR do Kazachstanu, gdzie pracował w kołchozie (obwód kustanajski, rejon ubogański, sielsowiet szuwałowski, osiedle Paniewka), a następnie w sowchozie (rejon karasuski, sielsowiet kuszmuruński). Z wycieńczenia zmarły tam jego babka i matka. 1 maja 1941 Przemysław Bystrzycki podjął ucieczkę wraz z Edmundem Wassermanem – przebył przez step 3 000 km. W ciągu 14 dni przeszedł przez Kustanaj, Ufę, Kujbyszew, Penzę, Woroneż i dotarł do Charkowa, gdzie został zatrzymany i aresztowany, a następnie w Karasie skazany na 10 lat łagru. 12 września 1941 na mocy układu Sikorski–Majski zwolniony z więzienia w Kustanaju.
21 listopada 1941 zgłosił się do formującej się tam Armii Polskiej na Wschodzie. 23 listopada 1941 w Tockoje został przydzielony do Samodzielnego Batalionu Dzieci Lwowskiej 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty. 13 stycznia 1942 został ewakuowany, drogą przez Persję, a następnie przez Egipt do Palestyny, gdzie skierowano go do 2 kompanii Szkoły Podchorążych 8 DP, skąd oddelegowano go do Wielkiej Brytanii, gdzie w sierpniu 1942 trafił drogą morską przez Afrykę Południową.
W Dunalastair House w Szkocji zdał maturę. Ukończył kursy w łączności radiowej i szybkiej radiotelegrafii i pracował jako radiotelegrafista w sieci krajowej.
Po specjalnym szkoleniu (formacja „cichociemnych”) został zrzucony jako skoczek spadochronowy w nocy z 22 na 23 listopada 1944 na teren okupowanej Polski, na Podhale. W tym czasie został awansowany do stopnia podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 grudnia 1944. Był oficerem – dowódcą tajnej radiostacji 1 pułku strzelców podhalańskichArmii Krajowej, działającej do sierpnia 1945. Po wojnie pozostał w podziemiu, ale po zdradzie, wraz ze swoim dowódcą został aresztowany 23 sierpnia 1945 w Krakowie przez Urząd Bezpieczeństwa. 31 grudnia 1945 został skazany na 6 lat więzienia. Na mocy amnestii karę zmniejszono do 1 roku, zaliczono okres aresztowania, wskutek czego został zwolniony 23 sierpnia 1946[7].
Przeniósł się do Poznania. Zdał maturę w liceum dla dorosłych w lipcu 1947. Od 1947 studiował na Wydziale Socjologii i Ekonomii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, kończąc studia ekonomiczne w 1951 i socjologiczne w 1952. Równolegle odbył studia w zakresie języków obcych na Uniwersytecie w Perugii we Włoszech.
Należał do redakcji pisma Poznań – dzieje, ludzie, kultura, a także miesięcznika Nurt. W latach 1956–1957 należał do kolegium redakcji pisma kulturalno-społecznego ukazującego się w Szczecinie „Ziemia i Morze". W latach 1959–62 współpracował z tygodnikiem londyńskim „Oblicze Tygodnia”. Należał do współzałożycieli poznańskiego miesięcznika literackiego „Nurt”, w którym w latach 1965–68 pełnił funkcję kierownika literackiego. Od 1968 był redaktorem naczelnym miesięcznika „Ceramika Budowlana”. Przez wiele lat pełnił funkcję wiceprezesa Poznańskiego Oddziału Związku Literatów Polskich i zastępcy członka Zarządu Głównego ZLP (członkiem ZLP był do 1983). W 1967 został członkiem polskiego PEN Clubu oraz Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, w 1973 Towarzystwa Nauk w Przemyślu, w 1974 Towarzystwa Przyjaciół Przemyśla i Regionu, w 1986 Stowarzyszenia Wisła-Odra. Uczestniczył w działalności Komisji Historycznej do Spraw Cichociemnych, był współorganizatorem I Krajowego Zjazdu Cichociemnych w Poznaniu w 1957. Był także autorem wydanego w 1983 „Znaku cichociemnych” – pierwszej pracy poświęconej legendarnym żołnierzom AK, „cichociemnym”. Od 1989 był członkiem władz naczelnych Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
W ostatnich latach życia pełnił funkcję wiceprezesa Towarzystwa Przyjaciół Biblioteki Raczyńskich. W jej sprawie oraz śledztwa dotyczącego zbrodni katyńskiej interweniował w ostatnich latach życia. W latach powojennych nie przyjmował awansów oficerskich.
Jego żoną była od 1950 Janina Tarłowska (ur. 1920). Mieli trzy córki. Zofię (ur. 1951), Elżbietę (ur. 1953, po mężu Wesołowska, profesor UAM), Barbara (ur. 1955, po mężu Jęcz).
Upamiętnienie
W 1953 Zofia, Wieńczysława, Dobromiła i Przemysław Bystrzyccy przekazali kamienice należące do rodziny na rzecz Skarbu Państwa[8]. W 1997 stały się własnością Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, które mieści się w nich od 2005. 14 maja 2010 w jego siedzibie została odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona rodzinie Bystrzyckich[9][10].
Powstała książka biograficzna pt. „Taśma życia Przemysława Bystrzyckiego” autorstwa Eugenii R. Dabertowej[11].
Plac w Poznaniu na Strzeszynie nosi imię Przemysława Bystrzyckiego.
Nagroda Prezydenta Miasta Przemyśla w dziedzinie kultury (1983)
Nagrody literackie
Uwagi
↑Krzysztof Adam Tochman w biogramie wydanym w Małopolskim słowniku biograficznym uczestników działań niedpodległościowych 1939–1956 podał datę dzienną śmierci 6 października 2004.
↑PrzemysławP.BystrzyckiPrzemysławP., Płynie Rzeka, płynie--, wyd. 1, Poznań: Wydawn. Poznańskie, 1982, ISBN 83-210-0320-6, OCLC10000561 [dostęp 2022-01-25]. Brak numerów stron w książce
↑PrzemysławP.BystrzyckiPrzemysławP., Kamienne lwy, wyd. 1, Olsztyn: Pojezierze, 1983, ISBN 83-7002-145-X, OCLC10690039 [dostęp 2022-01-25]. Brak numerów stron w książce
↑PrzemysławP.BystrzyckiPrzemysławP., Znak cichociemnych, wyd. 1, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983, ISBN 83-06-00893-6, OCLC13223145 [dostęp 2022-01-25]. Brak numerów stron w książce
↑PrzemysławP.BystrzyckiPrzemysławP., Wiatr Kuszmurunu : opowieść autobiograficzna, [Warszawa]: Książka i Wiedza, 1990, ISBN 83-05-12317-0, OCLC28135860 [dostęp 2022-01-25]. Brak numerów stron w książce
↑PrzemysławP.BystrzyckiPrzemysławP., Książę, wyd. 1, Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1992, ISBN 83-03-03516-9, OCLC29269927 [dostęp 2022-01-25]. Brak numerów stron w książce
↑PrzemysławP.BystrzyckiPrzemysławP., Szabasy z Brandstaetterem, Poznań 1995, ISBN 83-03-03684-X, OCLC38137897 [dostęp 2022-01-25]. Brak numerów stron w książce
↑PrzemysławP.BystrzyckiPrzemysławP., Nad Sanem, nad zielonookim 1923-1939, Poznań: Wydaw. Replika, 1997, ISBN 83-908396-5-2, OCLC749384270 [dostęp 2022-01-25]. Brak numerów stron w książce
↑PrzemysławP.BystrzyckiPrzemysławP., Oddanie broni, Warszawa: Bellona, 1999, ISBN 83-11-09033-5, OCLC48374463 [dostęp 2022-01-25]. Brak numerów stron w książce
↑PrzemysławP.BystrzyckiPrzemysławP., Jabłko Sodomy, Poznań: Księg. Świętego Wojciecha, 2003, ISBN 83-7015-643-6, OCLC53045393 [dostęp 2022-01-25]. Brak numerów stron w książce
↑PrzemysławP.BystrzyckiPrzemysławP., Nocny kajak, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2005, ISBN 83-7177-326-9, OCLC69298720 [dostęp 2022-01-25]. Brak numerów stron w książce
↑PrzemysławP.BystrzyckiPrzemysławP., Echa Kandałakszy, Poznań: Wydawn. Poznańskie, 2009, ISBN 978-83-7177-761-5, OCLC670278297 [dostęp 2022-01-25]. Brak numerów stron w książce
↑* Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 152-153
Krzysztof Adam Tochman: Małopolski słownik biograficzny uczestników działań niedpodległościowych 1939–1956. T. 11. Kraków: Barbara, 2005, s. 17-20. ISBN 83-921802-1-6.
Przemysław Bystrzycki [online], przemysl24.pl, 17 września 2005 [dostęp 2014-10-12].