Próg rozpoznania (próg rozpoznawalności; ang. recognition threshold – stężenie (np. c ppm) lub stężenie zapachowe (cod [ ouE/m3]), które w danych warunkach umożliwia rozpoznanie zapachu z prawdopodobieństwem 0,5[1]. W dziedzinie analizy sensorycznej, opartej m.in. na rozpoznawaniu różnych wrażeń zmysłowych, próg rozpoznania jest nazywany również „progiem wrażliwości”[2].
Oznaczenia progu rozpoznania umożliwiają testy psychofizyczne. Określenie indywidualnego progu rozpoznania zapachu związku chemicznego lub określonej mieszaniny wonnych związków w powietrzu (zobacz: odorant) polega np. na wielokrotnej prezentacji osobie oceniającej próbek powietrza zawierającego różne znane ilości odorantów lub próbek ciekłych. Zadanie uczestnika testu polega np. na przypisaniu próbce określenia (wybranego z dostępnego wykazu) lub wskazaniu właściwego wzorca zapachowego[3][4].
Liczbowe wartości progów rozpoznania są zwykle 5 – 30 razy większe od progów wyczuwalności (cth). Oznacza to, że wyrażony w jednostkach stężenia zapachowego próg rozpoznania mieści się w zakresie 5 – 30 ou/m3 (najczęściej ok. 10 ou/m3)[3].
| Nazwa związku
|
Próg wyczuwalności
[ppm]
|
Próg rozpoznania
[ppm]
|
Stosunek progów
rozpoznania : wyczuwalności
|
Porównanie wartości progów wyczuwalności i rozpoznania (przykłady)[3]
| amoniak |
0,1 |
0,5 |
5
|
| metanotiol |
0,0001 |
0,0007 |
7
|
| siarkowodór |
0,0005 |
0,006 |
12
|
| siarczek dimetylu |
0,0001 |
0,003 |
30
|
| disiarczek dimetylu |
0,0003 |
0,003 |
10
|
| trimetyloamina |
0,0001 |
0,001 |
10
|
| aldehyd octowy |
0,002 |
0,01 |
5
|
| styren |
0,03 |
0,2 |
7
|
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Polski Komitet Normalizacyjny, NKP 280: Jakość powietrza. Oznaczanie stężenia zapachowego metodą olfaktometrii dynamicznej. PKN Warszawa, 2007. [dostęp 2011-05-25]. (pol.).Sprawdź autora:1.
- ↑ Nina Baryłko-Pikielna: Zarys analizy sensorycznej żywności. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1975, s. 39, 427.
- ↑ a b c J.Kośmider, B.Mazur-Chrzanowska, B.Wyszyński: Odory. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 21-43, 44-64, 64-69, 93-132. ISBN 978-83-01-14525-5. (pol.).
- ↑ Janina Gawęcka, Tadeusz Jędryka: Analiza sensoryczna. Wybrane metody i przykłady zastosowań. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, 2001, s. 20-23. ISBN 83-88760-19-X.
