Porzeczka czerwona
Kwiaty
Porzeczka czerwona , porzeczka dzika (Ribes spicatum Robson) – gatunek krzewu należący do rodziny agrestowatych (Grossulariaceae ). Występuje w stanie dzikim w Europie i na Syberii. W Polsce pospolita z wyjątkiem Karpat, gdzie jest rzadka.
Morfologia
Pokrój
Krzew o wysokości do około 2 metrów.
Liście
Ułożone skrętolegle, z nasadą sercowatą i piłkowano-ząbkowatymi klapami w liczbie od 3 do 5. Miękko owłosione od spodu. Blaszka równa długości ogonka.
Kwiaty
Zielonkawożółte, o średnicy 6–8 mm, obupłciowe, zebrane w grona , promieniste. Dno kwiatowe wypukłe bez pierścieniowatego krążka. Płatki drobne, pylniki pręcików stykają się ze sobą.
Owoce
Czerwone kuliste jagody o średnicy od 5 do 10 mm. Jadalne.
Biologia i ekologia
Wartość odżywcza
Porzeczki są bogatym źródłem potasu , witaminy C oraz żelaza . Ponadto zawierają nieco β-karotenu (0,024 mg na 100 g), dużo kwasu asparaginowego (173 mg na 100 g), glutaminowego (287 mg na 100 g) oraz argininy (99 mg na 100 g)[4] .
Choroby
wirusowe : otaśmienie nerwów agrestu , rewersja czarnej porzeczki , rozjaśnienie nerwów czarnej porzeczki , zielona cętkowana plamistość czarnej porzeczki
wywołane przez lęgniowce i grzyby : antraknoza liści porzeczek , biała plamistość liści porzeczek , gruzełek cynobrowy , huba porzeczki , opieńka miodowa , pierścieniowa zgnilizna podstawy pędu porzeczki , rdza porzeczki , rdza wejmutkowo-porzeczkowa [5] .
Wartość energetyczna
191 kJ (46 kcal )
Białka
1,1 g
szczegółowe informacje
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
2,4%
2,4%
2,4%
2,4%
M
2,0%
2,0%
2,0%
2,0%
Węglowodany
13,8 g
szczegółowe informacje
Przyswajalne
6,1 g
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
4,7%
4,7%
4,7%
4,7%
M
4,7%
4,7%
4,7%
4,7%
Cukry (jedno- i dwucukry)
4,8 g
Jednocukry
Glukoza
1,9 g
Fruktoza
2,6 g
Dwucukry
Sacharoza
0,3 g
Błonnik
7,7 g
AI
19–30
31–50
51–70
70+
K
31%
31%
37%
37%
M
20%
20%
26%
26%
Tłuszcze
0,2 g
szczegółowe informacje
Kwasy tł. nasycone
0,04 g
Kwasy tł. nienasycone
Jednonienasycone
0,03 g
Wielonienasycone
0,07 g
omega-3
0,03 g
α-Linolenowy (ALA)
0,03 g
AI
19–30
31–50
51–70
70+
K
2,7%
2,7%
2,7%
2,7%
M
1,9%
1,9%
1,9%
1,9%
omega-6
0,04 g
Linolowy (LA)
0,04 g
AI
19–30
31–50
51–70
70+
K
0,3%
0,3%
0,4%
0,4%
M
0,2%
0,2%
0,3%
0,3%
Woda
84,2 g
szczegółowe informacje
AI
19–30
31–50
51–70
70+
K
3,1%
3,1%
3,1%
3,1%
M
2,3%
2,3%
2,3%
2,3%
Witaminy
Witamina C
45,8 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
61%
61%
61%
61%
M
51%
51%
51%
51%
Tiamina (B1)
0,04 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
3,6%
3,6%
3,6%
3,6%
M
3,3%
3,3%
3,3%
3,3%
Ryboflawina (B2)
0,022 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
2,0%
2,0%
2,0%
2,0%
M
1,7%
1,7%
1,7%
1,7%
Niacyna (B3)
0,27 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
1,9%
1,9%
1,9%
1,9%
M
1,7%
1,7%
1,7%
1,7%
Witamina B6
0,04 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
3,1%
3,1%
2,7%
2,7%
M
3,1%
3,1%
2,4%
2,4%
Foliany
0,011 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
2,8%
2,8%
2,8%
2,8%
M
2,8%
2,8%
2,8%
2,8%
Kobalamina (B12)
0,00 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
M
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
Witamina A
0,004 mg RAE
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
0,6%
0,6%
0,6%
0,6%
M
0,4%
0,4%
0,4%
0,4%
Witamina D
0,00 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
M
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
Witamina E
0,4 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
2,7%
2,7%
2,7%
2,7%
M
2,7%
2,7%
2,7%
2,7%
Makroelementy
Fosfor
33 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
4,7%
4,7%
4,7%
4,7%
M
4,7%
4,7%
4,7%
4,7%
Wapń
36 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
3,6%
3,6%
3,0%
3,0%
M
3,6%
3,6%
3,6%
3,0%
Magnez
12 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
3,9%
3,8%
3,8%
3,8%
M
3,0%
2,9%
2,9%
2,9%
Potas
259 mg
AI
19–30
31–50
51–70
70+
K
5,5%
5,5%
5,5%
5,5%
M
5,5%
5,5%
5,5%
5,5%
Sód
2 mg
AI
19–30
31–50
51–70
70+
K
0,1%
0,1%
0,2%
0,2%
M
0,1%
0,1%
0,2%
0,2%
Mikroelementy
Jod
0,0011 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
0,7%
0,7%
0,7%
0,7%
M
0,7%
0,7%
0,7%
0,7%
Żelazo
0,9 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
5,0%
5,0%
11%
11%
M
11%
11%
11%
11%
Miedź
0,11 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
12%
12%
12%
12%
M
12%
12%
12%
12%
Cynk
0,22 mg
RDA
19–30
31–50
51–70
70+
K
2,8%
2,8%
2,8%
2,8%
M
2,0%
2,0%
2,0%
2,0%
Mangan
0,7 mg
AI
19–30
31–50
51–70
70+
K
39%
39%
39%
39%
M
30%
30%
30%
30%
Dane liczbowe na podstawie: [4] Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health [6]
Przypisy
↑ Michael A. M.A. Ruggiero Michael A. M.A. i inni , A Higher Level Classification of All Living Organisms , „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI : 10.1371/journal.pone.0119248 , PMID : 25923521 , PMCID : PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang. ) .
↑ Peter F. P.F. Stevens Peter F. P.F. , Angiosperm Phylogeny Website , Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-28] (ang. ) .
↑ The Plant List . [dostęp 2014-08-26].
↑ a b Hanna Kunachowicz; Beata Przygoda; Irena Nadolna; Krystyna Iwanow: Tabele składu i wartości odżywczej żywności . Wyd. II zmienione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 25. ISBN 978-83-200-5311-1 .
↑ Zbigniew Z. Borecki Zbigniew Z. , Małgorzata M. Solenberg Małgorzata M. (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych , wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6 . Brak numerów stron w książce
↑ Dietary Reference Intakes Tables and Application . Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine . (ang. ) . Brak numerów stron w książce
Bibliografia
Leokadia Witkowska-Żuk: Rośliny leśne . Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2013. ISBN 978-83-7073-359-9 . Brak numerów stron w książce
Identyfikatory zewnętrzne: