Plymouth – dawny amerykański producent samochodów osobowych, z siedzibą w Auburn Hills, działający w latach 1928–2001. Należał do amerykańskiego koncernu Chrysler.
Historia
Początki
Pierwszy samochód marki Plymouth został zaprezentowany 7 lipca 1928 roku[1]. Był to moment wkroczenia Chryslera na rynek tanich samochodów, który był w tym czasie zdominowany przez Chevroleta oraz Forda[3]. Modele Plymoutha były nieznacznie droższe od konkurencji, jednak już w standardzie oferowały hydrauliczne hamulce. Plymouthy były początkowo sprzedawane wyłącznie w salonach Chryslera[4].
Podstawowym zadaniem samochodów Plymouth było wypełnienie niszy w segmencie tanich samochodów, a w czasie wielkiego kryzysu lat 30. samochody te miały dodatkowo pomóc Chryslerowi przetrwać ciężkie czasy[5]. We wczesnych latach 30. samochody Plymoutha sprzedawane były w salonach wszystkich oddziałów Chryslera (Chrysler, DeSoto, oraz Dodge)[6].
Przez większość czasu produkcji Plymouth był jedną z najlepiej sprzedających się marek w USA i plasował się na trzecim miejscu, za Chevroletem i Fordem[7]. Po II wojnie światowej produkcję samochodów tej marki wznowiono w lutym 1946 roku, a w 1948 roku modelowym Plymouth zdołał jedyny raz prześcignąć Forda w liczbie sprzedanych egzemplarzy, zajmując drugie miejsce w Stanach[8][a]. Pierwsze nowe modele powojenne zaprezentowano w 1949 roku[9]. W latach 40. i 50. Plymouth na ogół zajmował trzecie miejsce pod względem sprzedaży, mając około 10% udziału w rynku i sprzedając od 400 do ponad 700 tysięcy samochodów rocznie[10]. Po 1956 samochody Plymoutha znane były z wytrzymałości oraz przystępności. Pomimo wprowadzenia w 1957 roku nowoczesnej stylizacji Forward Look w ramach koncernu Chryslera, reputacja Plymoutha na świecie uległa znacznemu pogorszeniu, samochody szybko korodowały, narzekano na złą jakość montażu[11].
Spadek znaczenia
Na początku lat 60. XX wieku koncern Chrysler zmienił politykę cenową wobec Plymoutha, zmniejszając różnice cenowe między jego modelami, a konstrukcjami pokrewnego bardziej prestiżowego Dodge'a[12]. Przełożyło się to na konsekwentnie malejące znaczenie Plymoutha na amerykańskim rynku, który stracił zarazem na unikalności swoich konstrukcji[12]. W 1960 roku sprzedaż znacznie spadła, także z uwagi na wprowadzenie nowej taniej marki Valiant, która jednak już w kolejnym roku została dołączona jako model Plymoutha[5]. Valiant mimo to nie odniósł dużego sukcesu, a samochody Plymoutha z początku lat 60. wyróżniały się kontrowersyjną stylistyką[13]. W latach 1960–62 Plymouth sprzedawał poniżej 400 tysięcy samochodów rocznie, a w 1962 roku jego pozycja spadła najniżej – na siódme miejsce na rynku[14]. Sytuacja uległa następnie pewnej poprawie, zwłaszcza po wprowadzeniu w połowie dekady sportowego modelu Barracuda i nowego dużego sedana Fury[5]. W efekcie tego, od 1965 roku do początku lat 70. Plymouth sprzedawał ponownie po około 700 tysięcy samochodów rocznie, zajmując czwarte miejsce na rynku, a w latach 1970–71 nawet trzecie, z udziałem w rynku 8-9%[14]. Po 1973 roku marka ponownie zaczęła chylić się ku upadkowi, nie oferując oryginalnych samochodów i konkurując w dużej mierze z innymi markami Chryslera, a nie innymi koncernami amerykańskimi[5]. W latach 80. Dodge dotychczas plasujący się poniżej w wynikach sprzedaży zyskał lepsze wyniki sprzedażowe, a rola Plymoutha została na przełomie lat 80. i 90. zmarginalizowana do samochodów będących odpowiednikami konstrukcji oferowanych już przez Dodge lub Chryslera[12].
Końcowe lata
Pod koniec lat 90. Plymouth oferował cztery modele: minivana Voyager/Grand Voyager, średniej klasy sedana Breeze, kompaktowego Neona oraz sportowego Prowlera[15]. Oprócz modelu Prowler, Plymouth nie posiadał własnych samochodów, które byłyby nieobecne w palecie modeli Dodge[12]. Ostatnią nowością wydaną przez Plymoutha była druga generacja modelu Neon z lat 2000–2001, choć w tym samym czasie rozwijany wówczas Chrysler PT Cruiser konstruowany był z myślą o Plymouthu jako jego kolejny nowy model[16].
Po trwale spadającym znaczeniu rynkowym i malejącej sprzedaży, nie mający dalszej wizji funkcjonowania firmy koncern DaimlerChrysler podjął decyzję o likwidacji Plymoutha w 2001 roku[17], z czego dotychczas oferowane przez niego modele Prowler i Voyager zostały wcielone do gamy Chryslera[18]. Ostatnim samochodem wyprodukowanym w historii przez przedsiębiorstwo był srebrny Plymouth Neon, który opuścił zakłady produkcyjne w Belvidere 28 czerwca 2001 roku[12].
↑W rzeczywistości Plymouth model 1948 prześcignął Forda w liczbie egzemplarzy dzięki dłuższej 15-miesięcznej produkcji tego modelu oraz krótszemu 1948 rokowi modelowemu Forda, natomiast w roku kalendarzowym Ford wyprodukował więcej samochodówFlory 2008 ↓, s. 175
Kimes, Beverly Rae (Historian and Author) and Clark, Henry Austin, Jr. (Chief of Research) (MCMLXXXIX). Standard Catalog of American Cars, 1805-1942 (Second edition). Krause Publications, Inc. ISBN 0-87341-111-0.
J. "Kelly" Flory: American Cars, 1946–1959: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2008. ISBN 978-0-7864-3229-5. (ang.).
J. "Kelly" Flory: American Cars, 1960–1972: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2004. ISBN 978-0-7864-1273-0. (ang.).