Ogród Botaniczny w Zakopanem

Górski Ogród Botaniczny
im. Mariana Raciborskiego
Instytutu Ochrony Przyrody PAN
w Zakopanem

Ogród Botaniczny przy ul. Krupówki 10a (2023)
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Zakopane
Powierzchnia	ok. 0,3 ha
Data założenia	1953
Położenie na mapie Zakopanego Górski Ogród Botaniczny im. Mariana Raciborskiego Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Zakopanem
Położenie na mapie Polski Górski Ogród Botaniczny im. Mariana Raciborskiego Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Zakopanem
Położenie na mapie województwa małopolskiego Górski Ogród Botaniczny im. Mariana Raciborskiego Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Zakopanem
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego Górski Ogród Botaniczny im. Mariana Raciborskiego Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Zakopanem
49°17′57,78″N 19°56′58,39″E
Strona internetowa

Górski Ogród Botaniczny im. Mariana Raciborskiego Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Zakopanem – ogród botaniczny w Zakopanem stanowi integralną część Tatrzańskiej Stacji Terenowej Instytutu Ochrony Przyrody PAN. Jest najmniejszym ogrodem botanicznym w Polsce.

Wnętrze ogrodu botanicznego przy ul. Krupówki 10a (2018)

Lokalizacja

Ogród podzielony jest na dwie części: dydaktyczną przy ul. Krupówki 10a, oraz naukową przy ul. Antałówka 13 w Zakopanem.

Historia

Marian Raciborski. Pomnik dłuta Tadeusza Błotnickiego stojący w krakowskim Ogrodzie Botanicznym

Ogród Botaniczny im. Mariana Raciborskiego kultywuje tradycje Alpinariów, które istniały w Zakopanem w latach 1887-1953, a twórcami których byli prof. Marian Raciborski, Stanisław Witkiewicz (senior) oraz prof. Władysław Szafer. Jego podwaliny stanowiło trzecie Alpinarium (1919-1953) do powstania którego przyczynili się Bronisława Dłuska (siostra Marii Skłodowskiej-Curie), prof. Konstanty Stecki, Juliusz Zborowski oraz dr Zofia Radwańska-Paryska^[1].

Na obecnym miejscu Ogród istnieje od 1953 r. Decyzją administracyjną teren zajmowany przez Alpinarium przeznaczono pod budowę Domu Turysty PTTK, a kolekcję roślin przeniesiono na położoną obok działkę. Początkowo kolekcja liczyła około 120 gatunków roślin. Ogród, pierwotnie nosił nazwę Ogród Roślin Tatrzańskich. Później został przemianowany na Alpinarium Naukowo-Dydaktyczne i w 1955 r. otwarty dla zwiedzających, jako placówka Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk. Opiekę nad ogrodem sprawowały kolejno: Zofia Zwolińska, Zofia Radwańska-Paryska oraz Anna Łobarzewska, staraniem której powierzchnia Ogrodu została powiększona o 0,12 ha.

Aktualną nazwę Górski Ogród Botaniczny im. Mariana Raciborskiego oraz status Ogrodu Botanicznego dotychczasowa placówka uzyskała 1983 r.^[2]

Działy i Kolekcje Roślinne

W zbiorach ogród posiada 600 gatunków roślin tatrzańskich należących do 290 rodzajów i 72 rodzin, w tym 70 gatunków objętych ścisłą lub częściową ochroną co stanowi 18% wszystkich roślin chronionych w Polsce (np. szafran spiski, obuwik pospolity, goryczka wiosenna, lilia złotogłów). Ogród prowadzi wymianę nasion, wydając co roku Index Seminum.

Ciekawe zbiory:

• traganek zwisłokwiatowy (Astragalus penduliflorus)
• sasanka słowacka (Pulsatilla slavica)
• sybaldia rozesłana (Sibbaldia procumbens)
• sit trójłuskowy (Juncus triglumis)
• nerecznica Villara (Dryopteris villarii)

Dyrektorzy i Kierownicy

• 1953-1969 – Zofia Zwolińska
• 1970 – dr Zofia Radwańska-Paryska (1901-2001), botaniczka, taterniczka, pisarka
• 1971-1989 – mgr Anna Łobarzewska (1910-1989), biolog
• 1990 – dr hab. Halina Piękoś-Mirkowa

Godziny otwarcia

Ogród Botaniczny jest otwarty dla zwiedzających:

• część dydaktyczna – od 1 lipca do 30 września, wstęp bezpłatny,
• część naukowa – udostępniana jest wyłącznie po uprzednim telefonicznym uzgodnieniu terminu zwiedzania.

Przypisy

1. Halina Piękoś-Mirkowa, Górski Ogród Botaniczny w Zakopanem
2. Jan Kornaś, Marian Raciborski: studia nad życiem i działalnością naukową, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Kraków, 1986, ISBN 83-01-07342-X, 9788301073428

Linki zewnętrzne

• Strona Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie