Odwołania znakowe SGML (ang. SGML character references) – w języku znaczników SGML zestaw kodów w postaci &kod;
. Służą one do jednoznacznego zapisu znaków pisarskich, gdy niemożliwe jest ich bezpośrednie wpisanie z klawiatury. Odwołania znakowe są używane głównie w HTML, XHTML i XML.
Odwołania znakowe są często błędnie nazywane encjami, w rzeczywistości tylko jeden ich rodzaj (nazwane odwołania znakowe) korzysta z encji.
Rodzaje odwołań znakowych
Odwołania znakowe można podzielić na trzy grupy:
- odwołania znakowe numeryczne dziesiętne, zapisujące unikodowy numer znaku; mają postać
&#liczba;
;
- odwołania znakowe numeryczne szesnastkowe, również zapisujące unikodowy numer znaku, tylko że w systemie szesnastkowym; mają postać
&#xliczba;
;
- nazwane odwołania znakowe, będące po prostu odwołaniami do encji znakowych; mają postać
&encja;
.
Z tego wynika, że odwołanie znakowe np. do „ó” może występować w trzech postaciach:
Odwołania znakowe mogą pełnić dwie role:
- Jedną z nich jest możliwość używania znaków spoza zestawu kodowego zawartego na wybranej stronie kodowej. Na przykład umożliwiają używanie znaków kanji w dokumencie z kodowaniem ISO 8859-2.
- Drugą jest możliwość stosowania znaków, które mają specjalne znaczenie w składni SGML/XML. Należą do nich:
&
(&) oraz <
(<), a także >
(>), "
(") i '
(') – ten ostatni tylko w XML.
Nazwane odwołania znakowe
Większość z encji znakowych HTML jest częścią standardu SGML ISO 8879. Częścią standardu XML jest 5 encji znakowych o nazwach: amp
, lt
, gt
, quot
i apos
.
Nazwy encji znakowych są tworzone na kilka sposobów:
- nazwy encji liter łacińskich ze znakami diakrytycznymi są tworzone przez nazwę litery, odpowiednio wielką lub małą, i angielską nazwę znaku diakrytycznego. Tak np.
é
(é) to „e” z akcentem akutowym (ang. acute), a À
(À) to „A” z akcentem grave. Wszystkie odwołania do encji znakowych z alfabetu łacińskiego można znaleźć w artykułach Alfabet łaciński w Unikodzie;
- litery greckie są zapisywane ich angielskimi nazwami, pisanymi odpowiednio od wielkiej lub małej litery. Np.
β
(β) to mała litera beta, a Ω
(Ω) to wielka litera omega. Lista odwołań do encji znakowych z alfabetu greckiego jest dostępna w artykule Alfabet grecki;
- nazwane odwołania znakowe inne niż do liter łacińskich i greckich. Ich lista widoczna jest w następnych podsekcjach.
Strzałki
Nazwa / opis |
Odwołanie |
Wygląd
|
strzałka w lewo |
←
|
←
|
strzałka w górę |
↑
|
↑
|
strzałka w prawo |
→
|
→
|
strzałka w dół |
↓
|
↓
|
obustronna strzałka pozioma |
↔
|
↔
|
znak powrotu karetki |
↵
|
↵
|
podwójna strzałka w lewo |
⇐
|
⇐
|
podwójna strzałka w górę |
⇑
|
⇑
|
podwójna strzałka w prawo |
⇒
|
⇒
|
podwójna strzałka w dół |
⇓
|
⇓
|
podwójna obustronna strzałka pozioma |
⇔
|
⇔
|
Logika matematyczna i teoria zbiorów
Nazwa / opis |
Odwołanie |
Wygląd
|
symbol alef / symbol liczb kardynalnych |
ℵ
|
ℵ
|
dla każdego |
∀
|
∀
|
istnieje |
∃
|
∃
|
zbiór pusty |
∅
|
∅
|
element zbioru |
∈
|
∈
|
nie jest elementem zbioru |
∉
|
∉
|
zawiera element |
∋
|
∋
|
logiczne I |
∧
|
∧
|
logiczne LUB |
∨
|
∨
|
część wspólna zbiorów |
∩
|
∩
|
unia zbiorów |
∪
|
∪
|
podzbiór |
⊂
|
⊂
|
nadzbiór |
⊃
|
⊃
|
nie jest podzbiorem |
⊄
|
⊄
|
podzbiór lub równy |
⊆
|
⊆
|
nadzbiór lub równy |
⊇
|
⊇
|
więc |
∴
|
∴
|
Inne oznaczenie matematyczne
Nazwa / opis |
Odwołanie |
Wygląd
|
symbol funkcji |
ƒ
|
ƒ
|
w przybliżeniu równe |
≅
|
≅
|
asymptotycznie równe / prawie równe |
≈
|
≈
|
nierówne |
≠
|
≠
|
identyczne |
≡
|
≡
|
mniejsze lub równe |
≤
|
≤
|
większe lub równe |
≥
|
≥
|
plus/minus |
±
|
±
|
część urojona liczby zespolonej |
ℑ
|
ℑ
|
część rzeczywista liczby zespolonej |
ℜ
|
ℜ
|
lewy sufit |
⌈
|
⌈
|
prawy sufit |
⌉
|
⌉
|
lewa podłoga |
⌊
|
⌊
|
prawa podłoga |
⌋
|
⌋
|
lewy nawias kątowy |
⟨
|
〈
|
prawy nawias kątowy |
⟩
|
〉
|
prim, minuty, stopy |
′
|
′
|
podwójne prim (bis), sekundy, cale |
″
|
″
|
różniczka cząstkowa |
∂
|
∂
|
nabla |
∇
|
∇
|
znak iloczynu |
∏
|
∏
|
znak sumy |
∑
|
∑
|
znak minus |
−
|
−
|
operator gwiazdkowy |
∗
|
∗
|
pierwiastek kwadratowy |
√
|
√
|
proporcjonalny do |
∝
|
∝
|
nieskończoność |
∞
|
∞
|
kąt |
∠
|
∠
|
całka |
∫
|
∫
|
dodawanie w kółku |
⊕
|
⊕
|
iloczyn wektorowy, mnożenie w kółku |
⊗
|
⊗
|
prostopadły do |
⊥
|
⊥
|
znak mnożenia skalarnego |
⋅
|
⋅
|
znak ułamka |
⁄
|
⁄
|
promil |
‰
|
‰
|
znak dzielenia |
÷
|
÷
|
kwadratowy |
²
|
²
|
sześcienny |
³
|
³
|
P Weierstrassa (symbol funkcji eliptycznej Weierstrassa) |
℘
|
℘
|
Znaki karciane
Nazwa / opis |
Odwołanie |
Wygląd
|
pik |
♠
|
♠
|
trefl |
♣
|
♣
|
kier |
♥
|
♥
|
karo |
♦
|
♦
|
Znaki diakrytyczne
Nazwa / opis |
Odwołanie |
Wygląd
|
akut (akcent silny) |
´
|
´
|
diereza/umlaut |
¨
|
¨
|
cyrkumfleks (akcent przeciągły) |
ˆ
|
ˆ
|
cedylla |
¸
|
¸
|
tylda górna |
˜
|
˜
|
Inne znaki typograficzne
Nazwa / opis |
Odwołanie |
Wygląd
|
znak handlowy (TM) |
™
|
™
|
znak zarejestrowania (R) |
®
|
®
|
małe czarne kółko (punktor) |
•
|
•
|
wielokropek |
…
|
…
|
nadkreślnik (makron) |
¯
|
¯
|
znak podobieństwa (operator tyldowy) |
∼
|
∼
|
paragraf |
§
|
§
|
znak praw autorskich (c) |
©
|
©
|
krzyż filologów (sztylet) |
†
|
†
|
złamana pionowa kreska |
¦
|
¦
|
romb |
◊
|
◊
|
wykrzyknik odwrócony |
¡
|
¡
|
znak zapytania odwrócony |
¿
|
¿
|
pauza |
—
|
—
|
półpauza |
–
|
–
|
Linki zewnętrzne