Nowoukrainka

Nowoukrainka

Новоукраїнка

Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	kirowohradzki
Populacja (2018) • liczba ludności	16 858[1]
Kod pocztowy	27100
Położenie na mapie obwodu kirowohradzkiego Nowoukrainka
Położenie na mapie Ukrainy Nowoukrainka
48°18′56″N 31°31′37″E
Strona internetowa

Nowoukrainka (ukr. Новоукраїнка, Nowoukrajinka) – miasto na Ukrainie w obwodzie kirowohradzkim.

Stacja kolejowa^[2][3].

Opis

park miejski

Miasto położone jest w zachodniej części obwodu kirowogradzkiego. Przez jego terytorium przepływa rzeka Czarny Tashlyk

Historia

flaga Kozaków Zaporoskich

historyczny pomnik

Tereny dzisiejszego miasta wchodziły w skład zachodnich krańców Siczy Zaporoskiej, należała do pałanki Bugogardiwskiej w Nowej Siczy (pałanka – jednostka administracyjna armii kozackiej). Właściwie przez wiele stuleci stanowił część Dzikiego Pola^[4].

Wraz z początkiem wojny rosyjsko-tureckiej w latach 1768–1774 reduta Pawłowska została założona według „projektu” dowódcy 2. Armii Rosyjskiej, hrabiego Piotra Iwanowicza Panina, z umieszczeniem pierwszej kompanii i siedziby mołdawskiej pułk osadniczy huzarów, utworzony przez kapitana Zvereva z tubylców Mołdawii^[5].

Na prawym brzegu rzeki Czorny Taszłyk zbudowano tę samą fortyfikację Czornotaszlyckiego. Praktycznie obie fortyfikacje z dziesięcioma działami na wałach każda tworzyły poważny węzeł obronny. Wokół nich powstały osady o tej samej nazwie, które stały się rdzeniem powstania współczesnego miasta Nowoukrajinka.

W czerwcu 1774 roku akademik Johann Güldenstedt podróżując po guberni elizawietgradzkiej zanotował: "Do 1769 roku miejscowość ta była niezamieszkana, w tym samym roku założono osadę, która obecnie jest ośrodkiem administracyjnym pułku mołdawskiego"^[6].

Po utworzeniu osad wojskowych na południu Ukrainy, w 1821 r. Nowopawłówsk został przeniesiony pod oddział 3. Dywizji Ułanów Ukraińskich i tu mieściła się główna siedziba 1. Pułku Ułanów Ukraińskich, dlatego w 1832 r. stanowisko to przemianowano na Nowoukrainkę^[7][8].

W 1857 r. na placówce mieszkało 6346 osób[11]. W 1869 roku zakończono budowę linii kolejowej Odesko-Kremenczuk i wybudowano stację kolejową Nowoukrayinkа.

W mieście urodził się w 1900 Włodzimierz Słobodnik – polski poeta, tłumacz literatury francuskiej, rosyjskiej i radzieckiej, satyryk, autor książek dla młodzieży.

W 1930 roku zaczęto wydawać gazetę^[9]. Dokładna liczba osób, które zmarły podczas Wielkiego Głodu w latach 1932-1933, nie jest znana. Ale świadkowie oszacowali, że straty drugiej wojny światowej były o połowę mniejsze niż straty podczas Wielkiego Głodu w Nowoukraince^[10].

Status miasta posiada od 1938 roku^[2].

Od 2 sierpnia 1941 do 17 marca 1944 miasto okupowały wojska niemieckie.

W 1974 liczyło 21 tys. mieszkańców^[2].

W 1989 liczyło 20 675 mieszkańców^[3][11].

W 2013 liczyło 17 741 mieszkańców^[12].

Przypisy

1. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018. стор.42
2. Новоукраинка // Большая Советская Энциклопедия. / под ред. А. М. Прохорова. 3-е изд. том 18. М., «Советская энциклопедия», 1974.
3. Новоукраинка // Большой энциклопедический словарь (в 2-х тт.). / редколл., гл. ред. А. М. Прохоров. том 2. М., "Советская энциклопедия", 1991. стр.42
4. Тимофієнко В. І. Міста Північного Причорномор'я" в другій половині XVIII ст. К.: Наукова думка, 1984 р. (рос)
5. К. В. Шляховий. Історія формування Кіровоградської області
6. Пірко В.П.В. О. Пірко В.П.В., Щоденник подорожі академіка Гільденштедта як джерело до вивчення культури півдня України, Дніпропетровськ: ДДУ, 1991 . Brak numerów stron w książce
7. Карта течения рек Днепра и Буга, 1775
8. Карта частей Киевского, Черниговского и других наместничеств, 1787
9. № 2866. Советское село // Летопись периодических и продолжающихся изданий СССР 1986 - 1990. Часть 2. Газеты. М., «Книжная палата», 1994. стр.376
10. Історія міста [online], Новоукраїнська міська рада [dostęp 2021-11-17]  (ukr.).
11. Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
12. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року [online], Державна служба статистики України, 2013 [dostęp 2023-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2013-09-21]  (ukr.).

Linki zewnętrzne

• Nowoukraińsk, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 291 .

Kontrola autorytatywna (miasto na Ukrainie):

• VIAF: 150532745, 299659492
• LCCN: nr90025979
• GND: 4664260-2
• J9U: 987007538000205171