Nowa Wieś Królewska (województwo kujawsko-pomorskie)

Nowa Wieś Królewska

wieś
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	wąbrzeski
Gmina	Płużnica
Liczba ludności (III 2011)	494[2]
Strefa numeracyjna	56
Kod pocztowy	87-214[3]
Tablice rejestracyjne	CWA
SIMC	0848316
Położenie na mapie gminy Płużnica Nowa Wieś Królewska
Położenie na mapie Polski Nowa Wieś Królewska
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Nowa Wieś Królewska
Położenie na mapie powiatu wąbrzeskiego Nowa Wieś Królewska
53°19′18″N 18°50′21″E[1]

Nowa Wieś Królewska (niem. Königlich Neudorf) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie wąbrzeskim, w gminie Płużnica. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie toruńskim. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 494 mieszkańców^[2]. Jest czwartą co do wielkości miejscowością gminy Płużnica.

Historia

Od pierwszej połowy listopada 1906 r. do co najmniej 16 lutego 1907 r. (lub dłużej) w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: Pilkowski, Topolewska. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele^[4].

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[5] na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela, przełom XIII/XIV w., nr rej.: A/354 z 13.07.1936.

Miejscową parafię założyli Krzyżacy około 1300 r. Z tego samego okresu pochodzi gotycki kościół parafialny, zbudowany z kamieni polnych i cegły. Górną część wieży kościelnej (kwadratowo-ośmiobocznej) dobudowano w 2. połowy XVI w. Jak wynika z akt wizytacyjnych biskupa Wojciecha Stanisława Leskiego, kościół został wtedy konsekrowany. Świątynia została zdewastowana w czasie wojen szwedzkich i następnie gruntownie odnowiona. Wewnątrz płyty nagrobne z XVIII i XIX w.^[6]

Zobacz też

• Nowa Wieś Królewska

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 88474
2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 831 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 98.
5. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 105 [dostęp 2016-02-28] .
6. Janusz Umiński (opracowanie): Pojezierze Chełmińskie (mapa). Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1980. (pol.). Brak numerów stron w książce