Nieuport-Delage NiD-62

Nieuport-Delage NiD-622

Dane podstawowe
Państwo	Francja
Producent	Societe Anonyme des Establissements Nieuport
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	półtorapłat
Załoga	1
Historia
Data oblotu	1928
Lata produkcji	1928-1933
Wycofanie ze służby	1942
Liczba egz.	ok. 730
Dane techniczne
Napęd	silnik rzędowy Hispano-Suiza 12Mdsh
Moc	370 kW (500 KM)
Wymiary
Rozpiętość	12 m
Długość	7,64 m
Wysokość	3 m
Powierzchnia nośna	28,95 m²
Masa
Własna	1324 kg
Startowa	1880 kg
Osiągi
Prędkość maks.	270 km/h
Prędkość wznoszenia	5 min 42 s na 2000 m
Pułap	8200 m
Zasięg	900 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
2 karabiny maszynowe kal. 7,7 mm
Użytkownicy
Belgia, Hiszpania, Francja, Peru, Turcja

Nieuport-Delage NiD-62 – francuski samolot myśliwski w układzie półtorapłata zbudowany i wykorzystywany w okresie międzywojennym.

Historia

Samolot powstał jako rozwinięcie Nieuport-Delage NiD-42 i Nieuport-Delage NiD-52. Z pierwszego zachował drewniany kadłub, a z drugiego metalowe skrzydło. Do produkcji nowa konstrukcja trafiła pod koniec 1928 r. Lotnictwo francuskie zamówiło 320 egzemplarze, ostatni został wyprodukowany w 1930 r.^[1]

W 1930 r. dwa seryjne samoloty wyposażono w pływaki w celu startu w Pucharze Schneidera. Nadano im oznaczenie Nieuport-Delage NiD-621, po wyścigu zostały przebudowane do standardowej wersji. W związku z tendencją do wpadania samolotu w płaski korkociąg Gustave Delage opracował jego modyfikację, w której środek ciężkości został przesunięty do tyłu. Tak zmodyfikowana konstrukcja otrzymała oznaczenie Nieuport-Delage NiD-622. Na tę wersję zamówienie złożyło zarówno francuskie lotnictwo, jak i marynarka^[2].

W 1931 r. jeden z egzemplarzy NiD-622 wyposażono w silnik Lorraine 12Fa Courlis. Konstruktorzy usunęli dolny płat oraz przeprojektowali górny. Prototyp, oznaczony jako Nieuport-Delage NiD-623, otrzymał cywilne znaki F-AIPO^[3].

Na bazie doświadczeń z NiD-623 zbudowano kolejną wersję w układzie górnopłata typu parasol z silnikiem Hispano-Suiza 12M. Powstały dwa prototypy tej wersji oznaczone jako Nieuport-Delage NiD-624. W 1929 r. zmodyfikowano jeden seryjny NiD-622 do testów spadochronowych, nadano mu oznaczanie Nieuport-Delage NiD-625. NiD-622 wzbudził zaintereoswanie lotnictwa wojskowego Peru. W 1932 r. oblatano wersję wyposażoną w silnik Lorraine 12Hdr, w następnym roku dostarczono zmawiającemu 12 maszyn, które otrzymały oznaczenie Nieuport-Delage NiD-626. Na jednym z egzemplarzy (z silnikiem Hispano-Suiza 12Md) testowano w 1931 r. dwustopniową turbosprężarkę Farman-Waseige. Maszyna została oznaczona jako Nieuport-Delage NiD-628. Inny egzemplarz NiD-622, na którym zastosowano sprężarkę Szydłowski-Planiol, stał się pierwowzorem modelu oznaczonego jako Nieuport-Delage NiD-629. Zbudowano 50 egzemplarzy tej wersji, zastosowano w nich ulepszoną wersję podwozia z amortyzacją olejową^[4].

W 1939 r. konstrukcja była już przestarzała i została przesunięta do szkolnictwa. W francuskich koloniach samoloty tego typu pozostały jeszcze na stanie eskadr obrony terytorialnej (Escadrilles Regionales). W 1940 r. pewna grupa polskich pilotów wykonywała loty na NiD-622 na lotnisku Blida w ramach przeszkolenia na sprzęcie francuskim^[5]. W ramach tej grupy stworzono szkolną eskadrę myśliwską wyposażoną w NiD-622^[6]. 20 czerwca 1940 r. podczas jednego z lotów szkolnych na samolocie tego typu zginął ppor. Ryszard Mich^[7]. Na NiD-622 szkolili się również Polacy w Châteauroux^[8]. W służbie sił powietrznych armii Vichi samolot był wykorzystywany jako maszyna szkoleniowa do 1942 roku^[9].

Galeria

• 
  Brytyjscy oficerowie oglądają NiD-62 podczas manewrów w 1928 r.
• 
  NiD-62 w lotnictwie tureckim
• 
  NiD-62 lotnictwa francuskiego w 1930 r.

Przypisy

1. NiD-62. Уголок неба. [dostęp 2024-04-26]. (ros.).
2. NIEUPORT-DELAGE Nid62. French Air Force 1939-1940. [dostęp 2024-04-26]. (ang.).
3. Nieuport-Delage NiD.623. AviationsMilitaires.net. [dostęp 2024-04-26]. (fr.).
4. Morgała 1976 ↓, s. 110.
5. Belcarz, Matusiak, Tuliński, Zmyślony 2023 ↓, s. 97.
6. Belcarz 2002 ↓, s. 241.
7. Belcarz, Matusiak, Tuliński, Zmyślony 2023 ↓, s. 135, 142.
8. Belcarz, Matusiak, Tuliński, Zmyślony 2023 ↓, s. 260.
9. Ньюпор-Деляж NiD.62. Красные соколы. [dostęp 2024-04-26]. (ros.).

Bibliografia

• Bartłomiej Belcarz: Polskie lotnictwo we Francji. Sandomierz: Stratus, 2002. ISBN 83-916327-6-8. OCLC 1424105886.
• Bartłomiej Belcarz, Wojtek Matusiak, Paweł Tuliński, Wojciech Zmyślony: Pod niebem Magrebu : lotnicy polscy we francuskiej Afryce Północnej 1940. Stalowa Wola: Muzeum Centralnego Okręgu Przemysłowego : Muzeum Regionalne w Stalowej Woli, 2023. ISBN 978-83-65145-62-8. OCLC 1424105886.
• Andrzej Morgała: Polskie samoloty wojskowe 1939–1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1976. OCLC 907460452.