PROFILBARU.COM

Nicolas de Staël
Data i miejsce urodzenia	5 stycznia 1914 ; Petersburg
Data i miejsce śmierci	16 marca 1955 ; Antibes
Narodowość	francuska
Dziedzina sztuki	malarstwo
Gatunek	abstrakcjonizm
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nicolas de Staël (ur. 5 stycznia 1914 w St. Petersburgu, zm. 16 marca 1955 w Antibes^[1]) – malarz abstrakcjonista pochodzenia rosyjskiego, tworzący we Francji.

Życiorys

Urodził się w Petersburgu w arystokratycznej rodzinie jako Nikołaj Władimirowicz Staël von Holstein^[2]^[3]^[4]. Był synem generała Władimira Staël von Holsteina^[5]. W 1919 wraz z rodzicami wyjechał do Polski z powodu rewolucji, która ogarnęła Rosję^[2]^[3]. Następnie, po śmierci rodziców (ojciec zmarł w 1921, a matka rok później^[6]), mieszkał w Brukseli u rodziny zastępczej, a później w Paryżu^[2]. Studiował na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Brukseli^[7]. W latach trzydziestych często podróżował, zwiedził m.in. Hiszpanię i Maroko^[6].

W 1939 r. wstąpił do Legii Cudzoziemskiej^[3]. Niecały rok później został zdemobilizowany^[3]. W czasie II wojny światowej i później mieszkał we Francji. W 1944 otwarto pierwszą indywidualną wystawę prac artysty^[8]. Pod koniec lat czterdziestych jego pozycja w świecie sztuki umacniała się, dzięki czemu poprawiła się jego sytuacja finansowa^[8]. Przełom lat 40. i 50. XX w. był okresem znacznej popularności prac de Staëla, jego dzieła wystawiano m.in. w Paryżu, Londynie czy Nowym Jorku^[4]. W 1953 podpisał kontrakt ze znanym nowojorskim marszandem Paulem Rosenbergiem na sprzedaż swoich obrazów^[8].

Malował do końca swojego życia, włącznie z dniem śmierci^[9]. Cierpiał na depresję^[4]. 16 marca 1955 wyskoczył z balkonu swojej pracowni w Antibes^[10]. Został pochowany na Cmentarzu Montrouge w Paryżu.

Twórczość

Podczas podróży po Europie zapoznał się z pracami wielu słynnych artystów. Był pod wrażeniem dzieł m.in. Cézanne’a, Matisse’a, Braque’a i Soutine’a i El Greco^[6].

Na początku lat 40. XX w. nawiązał znajomość z Hansem Arpem, Sonią Delanuay i Robertem Delaunayem, co stało się przyczynkiem do przyjęcia przez niego stylu abstrakcyjnego^[11]. Jego wczesne prace abstrakcyjne charakteryzują grube warstwy farby nakładane szpachlą lub pacą (impastami)^[10]^[12].

Miał w zwyczaju pracować na kilku płótnach równolegle, nakładając na siebie warstwy farby i sukcesywnie modyfikując je^[13].

Pod koniec życia nastąpił zwrot w twórczości artysty, odszedł od abstrakcji na rzecz bardziej realistycznych motywów, malował więcej obrazów figuratywnych, kolorowych pejzaży i martwych natur^[11]^[10]. W 1952 de Staël namalował serię 26 obrazów przedstawiających mecz piłki nożnej między reprezentacjami Francji i Szwecji, która uważana jest za ważny moment w twórczości malarza będący "syntezą między abstrakcją i figuratywnością"^[4]. To także okres wzmożonej fascynacji światłem u malarza i stosowania jaśniejszej palety kolorów^[6]^[12].

W ciągu swojego życia namalował ponad 1100 obrazów^[3].

Życie prywatne

Podczas podróżowania po studiach poznał malarkę Jeannine Guillou, która dla Nicolasa zostawiła swojego męża - polskiego malarza Olka Teslara^[6]^[3]^[4]. W 1942 urodziła się córka pary, Anne^[6]. Żyli w skrajnej biedzie, utrzymując się głównie ze sprzedaży obrazów Jeannine^[3]. Niedożywiona Jeannine zmarła w 1946 roku^[3]. W tym samym roku ożenił się z Françoise Chapouton^[6]. Pod koniec życia był zakochany w zamężnej Jeanne Polge, która nie chciała opuścić swojego męża dla niego^[3]^[14].

Łącznie miał czworo dzieci^[3].

Przypisy

↑ Staël Nicolas, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-12-24] .
↑ ^a ^b ^c RichardR. Williams RichardR., The painter who touched the sky, The Guardian, 16 marca 2005, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-12-24] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j KimK. Willsher KimK., Nicolas de Staël exhibition aims to put art back at centre of tragic artist’s story, The Guardian, 15 września 2023, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-12-24] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e The life and art of Nicolas de Staël [online], JOURNEYS IN ARTISTRY [dostęp 2023-12-25] (ang.).
↑ DouglasD. Cooper DouglasD., Nicolas de Staël: In Memoriam, „The Burlington Magazine”, 98 (638), 1956, s. 140–146, ISSN 0007-6287, JSTOR: 871905 [dostęp 2023-12-24] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Nicolas de Staël [online], Applicat-Prazan [dostęp 2023-12-25] (ang.).
↑ Nicolas de Staël [online], Jeanne Bucher Jaeger [dostęp 2023-12-25] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Nicolas de Staël [online], Museo Nacional Thyssen-Bornemisza [dostęp 2023-12-25] (ang.).
↑ TomaszT. Rudomino TomaszT., Nicolas de Staël, śmierć i zmartwychwstanie - W Sztuce [online], 15 września 2023 [dostęp 2023-12-25] (pol.).
↑ ^a ^b ^c StuartS. Jeffries StuartS., Reasons to be cheerful, The Guardian, 14 czerwca 2003, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-12-25] (ang.).
↑ ^a ^b Nicolas de Stael - Artists - Spellman Gallery [online], www.spellmangallery.com [dostęp 2023-12-25] (ang.).
↑ ^a ^b Nicolas de Staël Paintings, Bio, Ideas [online], The Art Story [dostęp 2023-12-25] .
↑ Nicolas de Staël | Paris Musées [online], www.parismusees.paris.fr [dostęp 2023-12-25] (ang.).
↑ Before the fatal leap, by David Platzer [online], The New Criterion [dostęp 2023-12-25] (ang.).