Naomi Alderman (ur. 1974 w Londynie) – angielska pisarka i scenarzystka gier komputerowych, laureatka Women’s Prize for Fiction.
Życiorys
Urodziła się w 1974 roku w Londynie i wychowała w społeczności ortodoksyjnych Żydów[1], choć sama później określiła swoich rodziców (historyka i artystkę) jako „nieortodoksyjnie ortodoksyjnych Żydów”[2]. Uczęszczała do South Hampstead High School w Londynie. Ukończyła studia pierwszego stopnia w dziedzinie filozofii, politologii i ekonomii (PPE: Philosophy, politics and economics)[2] na Lincoln College w Oksfordzie[1]. Podczas studiów napisała pierwszą i w jej ocenie nieudaną powieść[2]. Przez krótki czas pracowała jako asystentka w wydawnictwie książek dla dzieci, po czym rozpoczęła pracę redaktorki w firmie prawniczej, która wysłała ją do swojego nowojorskiego oddziału[2]. W trakcie kilkuletniego pobytu w Nowym Jorku[1] zaangażowała się w tworzenie fan fiction[2] i poznała społeczność ortodoksyjnych gejów i lesbijek. Ich dramatyczne historie życiowe osłabiły wiarę Alderman[2][3]. Po powrocie do Wielkiej Brytanii ukończyła studia drugiego stopnia w dziedzinie twórczego pisania na Uniwersytecie Wschodniej Anglii[1].
Zadebiutowała w 2006 roku powieścią Nieposłuszeństwo zainspirowaną jej doświadczeniem życiowym[1], o Żydówce z Nowego Jorku[2], która po śmierci ojca powraca do społeczności ortodoksyjnych Żydów w Londynie[1]. To pierwsza powieść o życiu ortodoksyjnych Żydów w Anglii od czasów Daniela Derondy autorstwa George Eliot[1]. Pod wpływem pisania Nieposłuszeństwa Alderman stała się niewierzącą[2]. Książka została przetłumaczona na dziesięć języków[4], przyniosła Alderman nagrodę Orange Award for New Writers[1], ale i wywołała kontrowersje nie tylko krytyką ortodoksyjnego społeczeństwa, ale i otwartością, z jaką opisano doświadczenia homoseksualizmu i biseksualizmu[1]. W 2017 roku powieść została zekranizowana przez reżysera Sebastiána Lelio pod tytułem Nieposłuszne[3][5].
W 2010 roku ukazała się jej druga powieść The Lessons, która opisuje intensywne i klaustrofobiczne życie studentów Uniwersytetu Oksfordzkiego urzeczonych bogatym i czarującym gejem, Markiem Wintersem[1]. Książka porównywana jest do Znowu w Brideshead pióra Evelyna Waugh[1]. Rok później ukazała się powieść The Borrowed Time, która jest częścią uniwersum serialu telewizyjnego Doktor Who[1]. Według Alderman książka była formą fan fiction[2].
W kolejnej powieści Alderman powróciła do tematu judaizmu. The Liars' Gospel (2012) opisuje życie Jezusa z punktu widzenia jego matki, Judasza Iskarioty, Kajfasza i Barabasza, rok po jego śmierci. Autorka czerpała z tradycji żydowskiej, używając imion żydowskich (np. Maria – Miriam) i opierając się na wiedzy historycznej dotyczącej życia w Judei[1].
W 2016 roku ukazała się powieść science-fiction Siła, w której kobiety zyskują zdolność przewodzenia prądu[1], tym samym zyskując przewagę fizyczną nad mężczyznami[6]. W książce autorka pochyla się nad tym, czym jest władza i jej nadużycie, oraz jaki wpływ ma władza na osoby, które ją posiadają[2]. Alderman tworzyła powieść w trakcie programu mentorskiego prowadzonego przez Margaret Atwood[6]; w książce można wyczuć atmosferę podobną do dzieł tej kanadyjskiej pisarki[2] i znaleźć nawiązanie do jej Opowieści podręcznej[6]. Powieść została entuzjastycznie przyjęta przez krytykę[7] i przyniosła autorce nagrodę Women’s Prize for Fiction[6]. Na podstawie książki ma również powstać dziesięcioodcinkowy serial produkcji Amazon. Autorkami scenariuszy odcinków i reżyserkami mają być wyłącznie kobiety[8].
Poza publikacjami książkowymi, Alderman pisała także scenariusze do gier komputerowych. W latach 2004–2007 była główną scenarzystką gry typu ARG (ang. alternate reality game) Perplex City, która uzyskała nominację do British Academy Games Awards[1]. W 2012 roku współtworzyła ze studiem Six to Start popularną aplikację mobilną Zombies, Run!, której była także główną scenarzystką[2]. Aplikacja służyła do motywowania graczy do biegania: użytkownik wcielał się w rolę gońca w apokaliptycznym świecie pełnym zombie. Po czterech latach od powstania aplikacji dla graczy było dostępnych 250 misji, każda trwająca 12–14 minut[2]. Sprzedano ponad pół miliona aplikacji[4]. W 2016 roku ukazała się książka Alderman Zombies, run! Keeping fit and living well in the current zombie emergency nawiązująca do treści aplikacji[4].
Alderman wykłada twórcze pisanie na Bath Spa University[4].
Nagrody i wyróżnienia
- 2006: Orange Award for New Writers
- 2006: Sami Rohr Prize
- 2006: National Jewish Book Award for Fiction
- 2007: Sunday Times Young Writer of the Year Award
- 2013: miejsce na liście Best of Young British Novelists, którą co dekadę tworzy magazyn literacki Granta
- 2017: Women’s Prize for Fiction
Źródło[1].
Twórczość
- 2006: Disobedience, wyd. pol.: Nieposłuszeństwo. Ewa Krasińska (tłum.). Wydawnictwo Sic!, 2006[9]. wyd. drugie: Wydawnictwo Marginesy, 2019[10].
- 2010: The Lessons
- 2011: The Borrowed Time
- 2012: The Liars' Gospel
- 2016: Zombies, run! Keeping fit and living well in the current zombie emergency
- 2016: The Power, wyd. pol.: Siła. Małgorzata Glasenapp (tłum.). Wydawnictwo Marginesy, 2018. ISBN 978-83-65973-35-1. Brak numerów stron w książce
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Naomi Alderman – Literature [online], literature.britishcouncil.org [dostęp 2020-10-25] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m ClaireC. Armitstead ClaireC., Naomi Alderman: ‘I went into the novel religious and by the end I wasn’t. I wrote myself out of it’, „The Guardian”, 28 października 2016, ISSN 0261-3077 [dostęp 2020-10-25] (ang.). Brak numerów stron w czasopiśmie
- ↑ a b NaomiN. Alderman NaomiN., Coming out: Naomi Alderman on leaving Orthodox Judaism behind, „The Guardian”, 24 listopada 2018, ISSN 0261-3077 [dostęp 2020-10-25] (ang.). Brak numerów stron w czasopiśmie
- ↑ a b c d Naomi Alderman [online], www.bathspa.ac.uk [dostęp 2020-10-25] .
- ↑ JanuszJ. Wróblewski JanuszJ., „Nieposłuszne”, historia opowiedziana z wyczuciem [online], www.polityka.pl, 31 lipca 2018 [dostęp 2020-10-25] (pol.).
- ↑ a b c d SwapnaS. Krishna SwapnaS., Naomi Alderman on her electrifying work of feminist sc-fi, 'The Power' [online], Los Angeles Times, 27 października 2017 [dostęp 2020-10-25] (ang.).
- ↑ Book Marks reviews of The Power by Naomi Alderman [online], Book Marks [dostęp 2020-10-25] (ang.).
- ↑ Dino-RayD.R. Ramos Dino-RayD.R., Dino-RayD.R. Ramos Dino-RayD.R., John Leguizamo, Toheeb Jimoh, Ria Zmitrowicz And 4 Others Join All Female-Directed Amazon Thriller Series ‘The Power’ – TCA [online], Deadline, 14 stycznia 2020 [dostęp 2020-10-25] (ang.).
- ↑ Nieposłuszeństwo 2006 [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2020-10-25] (pol.).
- ↑ Nieposłuszeństwo 2019 [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2020-10-25] (pol.).