Michelin (Włocławek)

Michelin

Obszar funkcjonalno-przestrzenny Włocławka
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Miasto	Włocławek
W granicach Włocławka	1 grudnia 1979[1]
SIMC	0985071
Powierzchnia	9,63 km²
Populacja (2006) • liczba ludności	7 605[2]
• gęstość	790 os./km²
Tablice rejestracyjne	CW
Położenie na mapie Włocławka
52°36′31″N 19°01′16″E

Michelin – dzielnica Włocławka. Według oficjalnego projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego z 2007 r.^[3] Mielęcin i Michelin należą do tej samej jednostki strukturalnej, ściśle przylegającej do dzielnicy Południe. Na wielu mapach Mielęcin zaznacza się jednak jako odrębną dzielnicę, zaczynającą się za lasem (ul. Nowa), a kończącą za ul. Cienistą.

W latach 1954–1972 wieś Michelin należała i była siedzibą władz gromady Michelin. Mielęcin i Michelin przyłączono do Włocławka w 1979 r.^[4]

Mielęcin z trzech stron otoczony jest lasami, znajdują się tu zarówno tereny przemysłowe, bloki mieszkalne, domy jednorodzinne, jak i więzienie. Michelin jest niemal wyłącznie dzielnicą willową. Pierwsze wille włocławian powstawały w nim już przed wojną. Michelin od strony południowej graniczy z wsią Nowa Wieś, położony jest wśród lasów.

Według policyjnych statystyk Michelin należy do najbezpieczniejszych dzielnic Włocławka (najmniej przestępstw odnotowuje się na Zawiślu – 2%, na Michelinie niewiele więcej – 4%)^[5].

Historia

Nazwy osiedli pochodzą od nazwisk osób historycznie związanych z terenem, na którym się one znajdują. Stanisław Michelis był przedwojennym właścicielem obecnego Michelina i fundatorem działek pod szkołę, kościół i cmentarz. Kazimierz Mielęcki w latach 60. XIX wieku był właścicielem pobliskiego majątku Nowa Wieś. W początkowej fazie powstania 1863 r. dowodził oddziałem, który stoczył potyczkę z wojskami rosyjskimi majora Nielidowa na terenie obecnego osiedla Mielęcin. W miejscu tym, przy al. Jana Pawła II, znajduje się upamiętniający to wydarzenie krzyż. W XVIII i XIX wieku granicząca z Michelinem rzeka Lubienka nosiła, tak jak i graniczące z nią lasy z przyległościami, nazwę Utrata; przed wojną nazywana również Przedpolną. Jak głosiła wieść, nieodległa karczma o tej samej nazwie, położona przy obecnej ul. Brzezinowej, była miejscem spotkań powstańców z partii Mielęckiego^[6].

Początek Michelina jako osiedla należy datować na 1930 rok. W tymże roku Stanisław Michelis otrzymał z Okręgowego Urzędu Ziemskiego w Warszawie zezwolenie na parcelację 250 ha. Podział nieużytków na działki i stworzenie ekskluzywnej podwłocławskiej dzielnicy willowej jest przykładem wcielenia w życie projektu Stanisława Smolki, z zachowaniem planu rzymskiego, tj. wytyczenia osiedla na tzw. idealnym założeniu urbanistycznym, który to, ze swymi równoległymi oraz prostopadle do nich biegnącymi ulicami funkcjonuje z niewielkimi odstępstwami do dziś. W okresie przedwojennym i tuż po, Michelin, z racji walorów zdrowotnych i krajobrazowych, staje się miejscowością letniskową dla mieszkańców Włocławka. W latach 1935–1936 z inicjatywy mieszkańców oraz szambelana diecezji wzniesiono kościół filialny. Nowo utworzoną parafię pw. Ducha Świętego erygował 15 lipca 1939 r. ordynariusz diecezji Karol Radoński. W 1941 r. kapłani domu bożego zostali wywiezieni do Dachau, gdzie ponieśli męczeńską śmierć. W pierwszych dniach kampanii wrześniowej 1939 r. rejon obecnej ul. Świetlanej, Kukułczej i Michelińskiej znalazł się na linii ostrzału niemieckiej dywizji „Netze”. Podczas wojny Niemcy rozpoczęli w pobliskim kompleksie leśnym budowę zakładów sprzętu lotniczego, tzw. Baustelle. Przez południowo-wschodni skraj Michelina przebiega linia rowów przeciwpancernych, ciągnąca się w kierunku Warząchewki. Niemcy budowali je w 1944 r., wykorzystując siłę roboczą z obozu pracy w Mielęcinie.

pomnik w Mielęcinie

W Michelinie podczas wojny zamieszkiwał malarz orientalista Aleksander Laszenko, z pochodzenia Rosjanin, „biały” oficer i podróżnik. Mieszkańcem tego osiedla był również major Stanisław Smolka – odkrywca leczniczych źródeł w Wieńcu Zdroju. W jego planach mieścił się zamysł uczynienia z Michelina podobnego kurortu. Dalekosiężne zamierzenia zniweczyła wojna. Także z Michelina pochodzi dwukrotny minister spraw zagranicznych PRL w l. 70. i 80. ub. wieku, Stefan Olszowski. Do niedawna w Michelinie znajdował się Ośrodek Reintrodukcji Sokoła Wędrownego, drugi w Polsce po Ośrodku w Czempiniu. Od wschodu osiedle graniczy z przylegającym doń rezerwatem przyrody „Dębice”, utworzonym w 1998 r.

Transport

Przed laty przez Mielęcin i Michelin przebiegała trasa kolei wąskotorowej Włocławek Wąskotorowy – Smólsk – Brześć Kujawski, pociąg zatrzymywał się zarówno w Mielęcinie (przedwojenna Stacja Mielęcin^[7], w czasie okupacji Bahnhof Millenzin^[8], w Polsce Ludowej przystanek Milencin^[9]), jak i w Michelinie (przystanek Michelin)^[9]. Tor położony był wzdłuż dzisiejszej alei Jana Pawła II, tuż obok drogi, po jej zachodniej stronie^[8]. Z Mielęcina można było dojechać do miejscowości Boniewo, następnie z przesiadkami do Krośniewic. Przystanek Milencin położony był w miejscu, gdzie obecnie znajduje się skrzyżowanie alei Jana Pawła II z ulicą Mielęcińską^[8].

Przypisy

1. Dz.U. z 1979 r. nr 26, poz. 155
2. Projekt Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Włocławek na lata 2008–2015 z grudnia 2008 r. [1].
3. Załącznik „Jednostki strukturalne – rys. 8” [2] projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego z 2007 r. [3].
4. W. Wróblewski, Przemiany układu przestrzennego Włocławka w latach 1945–1990, [w:] Włocławek. Dzieje miasta, pod red. J. Staszewskiego, t. II, Włocławek 2001, s. 534.
5. Małgorzata Goździalska, Spokojne Zawiśle, [w:] „Gazeta Pomorska”, nr 105 z 6 maja 2009 r., wyd. włocławskie, s. 14.
6. Księga hipoteczna dóbr Michelin; Materiały do dziejów rezydencji w Polsce, T. 1: Kujawy wschodnie, pod red. Stanisława Kunikowskiego, Włocławek 2000; S. Kalembka, Kujawy wschodnie w Powstaniu Styczniowym; Z. Góralski, „Studia i materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza”, R. 7; „Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie”; Katalog wystawy malarstwa i grafiki MZKiD we Włocławku, 1992; artykuły prasowe „Gazety Pomorskiej”; relacje osób.
7. Wojskowy Instytut Geograficzny: PAS 38 SŁUP 28 WŁOCŁAWEK. Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego, 1930. [dostęp 2018-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-16)]. (pol.).
8. Chef des Kriegskarten- und -Vermessungswesens: 3380 Leslau. Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego, XI 1944. [dostęp 2018-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-16)]. (pol.).
9. Sompolińska Kolej Dojazdowa [Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1946/1947 – 113 Włocławek-Smólsk-Sompolno/Brześć Kuj.]. strona internetowa Koleje Wąskotorowe w Polsce autorstwa Krzysztofa Zientary. [dostęp 2018-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-16)]. (pol.).