Międzybrodzie Bialskie

Międzybrodzie Bialskie

wieś
Widok na centrum kultury w Międzybrodziu
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	żywiecki
Gmina	Czernichów
Wysokość	od 320 do 600 m n.p.m.
Liczba ludności (2021)	3294[2]
Strefa numeracyjna	33
Kod pocztowy	34-312[3]
Tablice rejestracyjne	SZY
SIMC	0051090
Położenie na mapie gminy Czernichów Międzybrodzie Bialskie
Położenie na mapie Polski Międzybrodzie Bialskie
Położenie na mapie województwa śląskiego Międzybrodzie Bialskie
Położenie na mapie powiatu żywieckiego Międzybrodzie Bialskie
49°47′14″N 19°11′39″E[1]

Międzybrodzie Bialskie – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Czernichów. Powierzchnia sołectwa wynosi 3095 ha, a liczba ludności 3330^[4], co daje gęstość zaludnienia równą 107,6 os./km².

Leży na zachodnim brzegu Jeziora Międzybrodzkiego – na lewym brzegu Soły, w dolinach potoków Ponikwi, Żarnówki Dużej i Żarnówki Małej, na stokach Rogacza, Magurki Wilkowickiej i Chrobaczej Łąki. Jest miejscowością o charakterze turystyczno-wczasowym i ośrodkiem sportów wodnych.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Międzybrodzie Bialskie^[5]^[6]

przysiółki	Na Żarze
części wsi	Adamki, Czulaki, Do Doliny, Do Fliska, Do Ogórka, Dudki, Kasperki, Kosy, Koszarzyska, Kubice, Laszczaki, Łazy, Majdaki, Michalaki, Nad Sołą, Nowy Świat, Olejarze, Pod Górą, Pod Magurką, Ponikiew, Pyrtki, Raki, Sadliki, Składy, Słowiaki, Ubocz, Waleczki, Za Obłazem, Żarnówka Duża, Żarnówka Mała

Historia

Widok na górę Żar z Międzybrodzia

Jezioro Międzybrodzkie

Widok z góry Żar na Międzybrodzie Bialskie

Początki wsi sięgają XV wieku. Historycznie miejscowość jest częścią księstwa oświęcimskiego, a po jego podziale do księstwa zatorskiego^[7]. W 1564 roku wraz z całym księstwem oświęcimskim i zatorskim leżała w granicach Korony Królestwa Polskiego, znajdowała się w województwie krakowskim w powiecie śląskim starostwie lipnickim. Po unii lubelskiej w 1569 księstwo Oświęcimia i Zatora stało się częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów w granicach, której pozostawało do I rozbioru Polski w 1772^[7]. Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze austriackim i leżała w granicach Austrii, wchodząc w skład Królestwa Galicji i Lodomerii.

Międzybrodzie Bialskie powstało przez połączenie 15 lutego 1925 roku dwóch gmin jednostkowych – Międzybrodzia Lipnickiego i Międzybrodzia Kobiernickiego^[8]. Znajduje się tu murowany kościół z 1863 roku. Do 1951 roku wieś należała do powiatu bialskiego a po połączeniu śląskiego Bielska i małopolskiej Białej przeszła do powiatu żywieckiego. Wieś nigdy nie znajdowała się w dobrach żywieckich, a w administracyjnych strukturach żywieckich znalazła się pierwszy raz dopiero w czasach nowożytnych po wejściu w skład powiatu żywieckiego.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Międzybrodzie Bialskie, po jej zniesieniu w gromadzie Czernichów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.

Znajdujące się na terenie miejscowości trzy dwupiętrowe bloki, stanowiące dawny hotel robotniczy przeznaczony dla budowniczych zapory Tresna, a następnie elektrowni Porąbka-Żar, zostały przystosowane w 1981 na Państwowy Dom Pomocy Społecznej, który został później przekształcony w Państwowy Zakład Opiekuńczo-Leczniczy^[9], współcześnie funkcjonujący jako Beskidzkie Centrum Zdrowia Psychicznego^[10].

Na przełomie maja i czerwca 2010 na terenie przysiółka Łazki doszło do powstania osuwiska, jednego z największych w historii Polski^[11].

Komunikacja

Przez wieś biegnie droga nr 948, łącząca Oświęcim z Żywcem. Do Międzybrodzia Bialskiego kursują również autobusy PKS Bielsko-Biała oraz MZK Żywiec.

Religia

Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół rzymskokatolicki (parafia św. Marii Magdaleny)

Górskie szlaki turystyczne

W centrum miejscowości znajduje się punkt początkowy trzech następujących szlaków turystycznych:

na Nowy Świat – 1 godz.

na Magurkę Wilkowicką – 2 godz. 30 min

do Łodygowic przez Czupel – 3 godz. 30 min

Zobacz też

• Międzybrodzie, Międzybrodzie Żywieckie
• Album Höckera
• Jezioro Międzybrodzkie

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80113
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-07-30] .
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 778 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. Gmina Czernichów: O gminie. [w:] www.czernichow.com.pl [on-line]. [dostęp 2010-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-11)].
5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. GUS. Rejestr TERYT
7. Jan Nepomucen Gątkowski: Rys dziejów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego. Lwów: nakład autora, 1867.
8. Uchwała Nr L. IV-583 ex 1925 z dnia 15 lutego 1925 (Dziennik Urzędowy Województwa Krakowskiego z dnia 1 kwietnia 1925 r., Nr. 2)
9. Nasz XX wiek [online], nsik.com.pl [dostęp 2024-02-26] [zarchiwizowane z adresu 2007-07-05] .
10. Międzybrodzie Bialskie [online], pzol.pl [dostęp 2024-02-26] .
11. Jacek Drost: To największe w Polsce czynne osuwisko! Jest w Międzybrodziu Bialskim! Jak wygląda tam życie? Nasz reporter odwiedził przysiółek Łazki. [dostęp 2022-08-28].

Linki zewnętrzne

• Międzybrodzie Lipnickie (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 370 .
• Międzybrodzie Kobiernickie (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 370 .
• Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona

Kontrola autorytatywna (wieś w Polsce):

• VIAF: 128968102
• LCCN: n00039455
• J9U: 987007471497305171