Marcinkowice (województwo zachodniopomorskie)

Marcinkowice

wieś
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	wałecki
Gmina	Tuczno
Liczba ludności (2022)	548[2]
Strefa numeracyjna	67
Kod pocztowy	78-641[3]
Tablice rejestracyjne	ZWA
SIMC	0530703
Położenie na mapie gminy Tuczno Marcinkowice
Położenie na mapie Polski Marcinkowice
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Marcinkowice
Położenie na mapie powiatu wałeckiego Marcinkowice
53°15′59″N 16°11′10″E[1]

Fragment centrum wsi

Marcinkowice – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie wałeckim, w gminie Tuczno. Miejscowość położona na wysokości 125 m n.p.m., przy szosie łączącej Tuczno z Mirosławcem, około 10 km na północ od Tuczna.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne Marcinkowice^[4].

Części wsi

Integralne części wsi Marcinkowice^[5]^[6]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0530710	Bytyń	część wsi

Historia

Wieś istniała już w XIV wieku, wzmiankowana w latach 1337 i 1349. W źródłach występuje jako Martinsdorp, Mertensdorp, Marcinkowo. W wieku XIV liczyła 64 łany. W roku 1514 Marcinkowice były przedmiotem sporu między liniami Wedlów z Tuczna i Mirosławca. Potem należały do Wedlów-Tuczyńskich. W roku 1610 pożar zniszczył wieś. We dworze marcinkowickim rezydowali w wieku XVIII właściciele majętności tyczyńskiej – Mycielscy, Ponińscy, Skoroszewscy. W roku 1789 Marcinkowice liczyły 55 dymów. W wieku XVIII i XIX właściciele zmieniali się często. Kościół katolicki powstał w średniowieczu. Obecny budynek kościoła zbudowany został w latach 1627–1628, ufundowany przez Andrzeja Tuczyńskiego z Tuczna.

Zabytki

Obecny budynek kościoła należy do najcenniejszych zabytków powiatu wałeckiego. Zbudowany został w latach 1627–1628 kosztem Andrzeja Tuczyńskiego z Tuczna. Jest to budowla jednonawowa, wzniesiona w stylu gotyckim, z prezbiterium zamkniętym wielobocznie, z dużą, masywną wieżą od strony zachodniej, na której znajduje się dzwon z 1598 roku wykonany przez stargardzkiego ludwisarza Joahima Karstede^[7]. Od północy przylega do niej zakrystia i niewielka kaplica przerobiona z dawnej kruchty. W zgodzie z tym gotyckim rzutem są nie tynkowane ściany ceglane, skarpy i ostrołukowe otwory okienne elewacji. Jedynie układ i format cegieł, a także sklepienie, którym przykryte jest wnętrze, świadczą o epoce operującej odmiennym od gotyku zasobem form i środków architektonicznych. W ołtarzu głównym zachował się ciekawy i wartościowy obraz w drewnianym obramowaniu renesansowym przedstawiający Madonnę w otoczeniu aniołów. Szereg szczegółów malarskich pozwala przypuszczać, że obraz ten, charakterystyczny dla malarstwa kościelnego przełomu XVI i XVII wieku, jest dziełem wybitnego gdańskiego malarza Hermana Hana (1574-1628), którego najważniejsze dzieła zachowały się w opactwie cysterskim w Pelplinie.

Między Marcinkowicami a Rzeczycą na zachodnim brzegu niewielkiego jeziora leży podkowiaste grodzisko. Obwód wału wynosi 54 m, średnica grodziska sięga kilkunastu metrów. Położone jest w miejscu z natury obronnym, wśród rozległych terenów bagnistych. Pale znajdowane w jeziorze w pobliżu grodziska wskazują na istnienie pomostu łączącego dawny gród z przeciwległym brzegiem jeziora. W toku próbnych badań wykopaliskowych prowadzonych w roku 1926 odkryto warstwę kulturową ze śladami spalenizny. Wśród znalezisk najliczniej wystąpiły odłamki ceramiki.

Szkoła

W miejscowości działa Szkoła Podstawowa im. Mieszka I\. W roku 1966 przeniesiono Szkołę Podstawową z Lubieszy do Marcinkowic.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 77429
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07] .
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 764 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych z dnia 11 maja 1989 r. w sprawie uznania za rezerwaty przyrody [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2017-11-25]  (pol.).
5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. GUS. Rejestr TERYT
7. M. Majewski Ludwisarstwo stargardzkie XVI-XVII wieku. Przyczynek do "Corpusu Campanorum Pomeranorum" [w:] Mała Ojczyzna - Wczoraj i Dziś. Materiały z sesji, Stargard 1999, s. 73