Lustracja dymów i podanie ludności

Liczba dymów miejskich i wiejskich (gospodarstw domowych) w I Rzeczypospolitej, według spisu statystycznego Fryderyka Moszyńskiego w 1789 roku

Ludność w Poznaniu w 1789 r.

Tabela 1, z Archiwum Państwowego w Poznaniu

Tabela 2, z Archiwum Państwowego w Poznaniu

Lustracja dymów i podanie ludności – konstytucja Sejmu Czteroletniego uchwalona 22 czerwca 1789^[1], proklamująca pierwszy w Polsce spis statystyczny, obejmujący całą ludność kraju z wyjątkiem szlachty i duchowieństwa. Uchwalona z inicjatywy sekretarza wielkiego litewskiego Fryderyka Józefa Moszyńskiego, który na sesji sejmowej 9 marca 1789 uzasadniał przeprowadzenie spisu. Był on również autorem tabel statystycznych spisu i statystycznej metody wymiaru podatków na wojsko^[2].

Uzupełnieniem spisu ludności nieszlacheckiej była księga ziemiańska.

Każda z czterech tablic spisowych zawierała podział ludności według płci, zawodu i stanowiska społecznego, z wyróżnieniem synów (w wieku do 15 i powyżej 15 lat) oraz córek. Spis nie był spisem imiennym, druki wypełniano odrębnie dla każdej posesji.

Zobacz też

• Podymne

Przypisy

1. Łukasz Kądziela, Między zdradą a służbą rzeczypospolitej, Fryderyk Moszyński w latach 1792-1793, Warszawa 1993s. 42
2. Spis ludności Rzeczypospolitej 1789 r.. Główny Urząd Statystyczny.

Bibliografia

• Łukasz Kądziela, Między zdrada a służbą Rzeczypospolitej, Fryderyk Moszyński w latach 1792-1793, Warszawa 1993