Leukada

Leukada

Wybrzeże wyspy z plażą Mylos koło wsi Ajos Nikitas
Kontynent	Europa
Państwo	Grecja
Akwen	Morze Jońskie
Archipelag	Wyspy Jońskie
Powierzchnia	354,12 km²
Najwyższy punkt	Elati – 1182 m n.p.m.
Populacja (2011) • liczba ludności • gęstość	22 652 64 os./km²
Położenie na mapie Grecji Leukada
38°43′00,01″N 20°39′00,00″E

Leukada (starogr. Λευκάς, nowogr. Λευκάδα, również Leukas, Lefkada, Lefkas, dawniej wł. Santa Maura) – wyspa na Morzu Jońskim u zachodnich wybrzeży Grecji, wchodząca w skład archipelagu Wysp Jońskich. Nazwę zawdzięcza bieli miejscowych skał (gr. lefkos – biały).

Należy do administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Wyspy Jońskie, do jednostki regionalnej Leukada, w gminie Leukada. Główną miejscowością jest Leukada.

Wiadomości ogólne

Wyspa zajmuje powierzchnię 354,12 km², jest górzysta (najwyższy punkt – góra Elati ma 1182 m n.p.m.), porośnięta twardolistnymi zaroślami frygany, drzewami oliwnymi i cyprysami. Ze stałym lądem połączona jest groblą wiodącą pomiędzy lagunami, przekopaną kanałem jeszcze w starożytności (VII w. p.n.e.) przez Koryntian. Komunikację drogową umożliwia 30-metrowy most obrotowy na kanale wodnym łączącym port w Leukadzie z otwartym morzem, wybudowany w 1986 r.

W 2011 r. zamieszkiwana była przez 22 652 osób. Miejscowa ludność zajmuje się rybołówstwem i produkcją soli (saliny) z wody morskiej, poza tym na wyspie uprawia się winorośl (na zachodnich stokach), drzewa cytrusowe i oliwki. Wyspa jest żyzna, na wschodnim wybrzeżu bagna i zbiorniki ściekowe sprzyjają jednak mnożeniu się komarów. Wobec braku szczególnych walorów turystyka jest słabiej rozwinięta, ogranicza się do dwóch miejscowości wypoczynkowych: Vasiliki na południu i Nidri na wschodnim wybrzeżu, mającej łączność z pobliską wyspą Meganisi.

Historia

Zasiedlona w drugiej połowie II tysiąclecia p.n.e. przez Achajów, w VII wieku p.n.e. skolonizowana przez Koryntian – z tego okresu pochodzi świątynia Apollina na przylądku Dukato. W starożytności wyspa znana była z tej świątyni oraz skały, z której do morza strącano zbrodniarzy. Według legendy z tzw. Białej Skały rzuciła się grecka poetka Safona.

Od IV wieku p.n.e. uzależniona od Macedonii, na początku II wieku p.n.e. pod władzą Rzymian, później w składzie cesarstwa wschodniorzymskiego (bizantyjskiego). W XIV w. zajęta i ufortyfikowana przez Wenecjan jako Santa Maura, w 1479 r. zdobyta przez osmańskich Turków, później ponownie opanowana przez Wenecjan, których w 1797 r. usunęli Francuzi. W latach 1800–1807 była częścią Republiki Siedmiu Wysp (tzw. Heptanezu), od 1810 r. wraz z innymi Wyspami Jońskimi stanowiła protektorat brytyjski. Do Grecji została przyłączona w 1864 r.

Kultura

Wyspa jest miejscem urodzenia wybitnych greckich poetów – Aristotelisa Valaoritisa (1824) oraz Angelosa Sikelianosa (1884), pisarza i kulturoznawcy Lafcadio Hearna (1850), a także kilku innych przedstawicieli greckiej kultury (śpiewaków, muzyków), czy polityków. Mieszkał na niej również magnat finansowy Aristotelis Onasis.

Od 1962 r. na wyspie corocznie odbywa się jeden z najstarszych na świecie międzynarodowych festiwali folklorystycznych^[1], trwający przez całe lato, z imprezami usytuowanymi głównie w poweneckim zamku Santa Maura (lecz także w wioskach).

Wyspa jest znanym miejscem do uprawiania windsurfingu i kitesurfingu^[2][3]. Sezon rozpoczyna się w kwietniu i trwa do września. Miejsce to swoją popularność zawdzięcza termicznym wiatrom osiągającym prędkość do 25 węzłów i dogodnym warunkom, sprzyjającym uprawianiu dyscyplin takich jak bum&jump oraz freestyle; m.in. wokół Leukady występują wysokie fale, potęgowane przez lokalny szkwał (bouríni).

Przypisy

1. Lefkas International Folklore Festival. liff.gr. [dostęp 2017-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-28)]. (ang.).
2. Jack Davidson: Kitesurfing in Lefkada, the Greek island that will literally sweep you off your feet. www.dailymail.co.uk, 2013-05-07. [dostęp 2023-11-21]. (ang.).
3. Agnieszka Krasa: Nurkowanie, surfing, kitesurfing. Najlepsze spoty na uprawianie sportów wodnych blisko Polski. turystyka.wp.pl, 2018-06-01. [dostęp 2023-11-21].

Bibliografia

• Mark Ellingham, Marc Dubin, Natania Jansz, John Fisher: Grecja. Praktyczny przewodnik. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2000, s. 893-896, ISBN 83-87696-97-8

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona prefektury Leukada. [dostęp 2014-08-04]. (ang.).
• Przewodnik po Leukadzie. [dostęp 2014-08-04]. (ang.).

Kontrola autorytatywna (wyspa):

• VIAF: 25144648206023778460
• LCCN: sh85076335
• GND: 4111277-5
• BnF: 15964541k
• NKC: ge129024
• J9U: 987007565573905171

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3931242
• Britannica: place/Leucas-island-Greece
• SNL: Levkas
• Catalana: 0037052