Leszek Szaruga
Julią Hartwig , Stefanem Bratkowskim [1] Leszek Szaruga , właśc. Aleksander Wirpsza (ur. 28 lutego 1946 w Krakowie , zm. 15 października 2024 w Warszawie [2] poeta , prozaik , eseista , tłumacz niemieckiej, rosyjskiej i ukraińskiej poezji, wykładowca uniwersytecki – historyk literatury, krytyk literacki.
Był synem Witolda Wirpszy i Marii Kureckiej . Ukończył studia na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego [3] Walka o godność [4] wydarzeń marcowych . Wtedy też przybrał pseudonim Leszek Szaruga[4]
W latach 70. i 80. był redaktorem pism drugiego obiegu , takich jak „Puls ”, „Wezwanie”. W latach 1979–1989 współpracował z sekcją polską Radia Wolna Europa (pod pseudonimami: Jan Krajnik, Krzysztof Powoski). Od 1979 współpracował z „Kulturą” , Pod koniec istnienia pisma był w nim szefem działu poezji. 23 sierpnia 1980 roku dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami [5] Berlinie Zachodnim , gdzie współpracował z sekcjami polskimi BBC oraz Deutsche Welle oraz czasopismami emigracyjnymi.
Od przyjazdu na stałe do kraju w roku 2003 wykładowca Uniwersytetu Szczecińskiego , Częstochowskiej WSP, Uniwersytetu Warszawskiego . Redaktor pism „Nowaja Polsza ” oraz „Przegląd Polityczny”. Laureat Nagrody Kościelskich (1986) oraz nagrody literackiej „Kultury” (1999).
W 2000 otrzymał habilitację na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu na podstawie rozprawy Państwo – historia – literatura [3]
2 czerwca 2009 z rąk podsekretarza stanu w MKiDN Tomasza Merty odebrał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” [6] Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Warszawie[7] Stowarzyszenia Pisarzy Polskich , z którego odszedł na znak protestu wobec członkostwa Marcina Wolskiego i Rafała Ziemkiewicza w tymże stowarzyszeniu[8]
W 2019 nominowany do Orfeusza – Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego za tom W tym samym czasie [9] Nagrody Literackiej „Nike” za poemat Mucha [10] Nagrody Poetyckiej im. Kazimierza Hoffmana za tom Łowca [11]
Został pochowany na Nowym cmentarzu na Służewie w Warszawie [12]
Poezja
Wiersze , Oficyna Literatów i Krytyków, Poznań 1980Nie ma poezji , Krakowska Oficyna Studentów, Kraków 1981Czas morowy , Wydawnictwo Wydma, Warszawa 1982Przez zaciśnięte zęby , Wydawnictwo Przedświt , Warszawa 1983...i inne wiersze , Wydawnictwo Głosy, Poznań 1984Mgły , Wydawnictwo Federacji Młodzieży Walczącej , Gdańsk 1987Nie mówcie Europa/Sagt nicht Europa , Wydawnictwo Pogląd, Berlin Zachodni 1988Po wszystkim , Oficyna Literacka , Kraków 1992Klucz od przepaści , Oficyna Literacka , Kraków 1994Eiszeit. Steinzeit (tłum. Renate Schmidgall), ROSPO, Hamburg 1997Skupienie , Wydawnictwo Miniatura , Kraków 1997Każdy jest kimś , Wydawnictwo Miniatura , Kraków 2000Przed burzą , Wydawnictwo Miniatura , Kraków 2001Panu Tadeuszowi , Wydawnictwo 13 muz , Szczecin 2001Wiersze skrócone , Wydawnictwo Miniatura , Kraków 2004Mówienia , Wydawnictwo Adam Marszałek , Toruń 2004Wymysły , Wydawnictwo Miniatura , Kraków 2005Życiowy wybór (wiersze 1968-1998) , Wydawnictwo Nowy Świat , Warszawa 2006[13] Garść wierszy użytkowych , Wydawnictwo Miniatura , Kraków 2007Blag (języczenie) , Wydawnictwo Miniatura , Kraków 2008Kanibale lubią ludzi , Wydawnictwo Forma , Szczecin 2012After All (tłum. Frank I. Vigoda), wydawnictwo internetowe[14] Pomysł zapisu informacji (nielogiczny) , Wydawnictwo Miniatura , Kraków 2013Logo Reya , Wydawnictwo Miniatura , Kraków 2015Fluktuacja kwantowa , Biblioteka Toposu , Sopot 2015Trochę inne historie , Wydawnictwo Convivo , Warszawa 2016Wybór z Księgi , Wydawnictwo Miniatura , Kraków 2016[15] Skrót Księgi , Wydawnictwo Miniatura , Kraków 2016Extractum , Duży format , Warszawa 2017Zaczyna się , Wydawnictwo Convivo, Warszawa 2018W tym samym czasie , Zaułek Pomyłka , Szczecin 2018Istnienie , Zaułek Wydawniczy Pomyłka , Szczecin 2020Łowca , Wydawnictwo Convivo, Warszawa 2021Mucha , Wydawnictwo Convivo, Warszawa 2021Na języki , Zaułek Wydawniczy Pomyłka , Tanowo 2022Jeszcze trochę inne historie , Wydawnictwo Convivo, Warszawa 2022List , Wydawnictwo Convivo, Warszawa 2023
Proza
Pudło , Wydawnictwo im. Uniwersytetu Pomorza Zachodniego, Szczecin 1981Tym czasem , wydawnictwo internetowe, 2001Wodna pieczęć , wydawnictwo internetowe, 2001Zdjęcie , Wydawnictwo Forma , Szczecin 2008Podróż mego życia , Wydawnictwo Forma , Szczecin 2008Das foto , Gabriele Schäfer Verlag, Herne 2011...zmowa kontrolowana , Wydawnictwo Papierowy Motyl, Warszawa 2014Dane elementarne , Wydawnictwo Forma , Szczecin 2008
Eseistyka
Własnymi słowami , Biblioteka Głosu , Warszawa 1979Szkoła polska , Wydawnictwo Przedświt , Warszawa 1984Walka o godność. Poezja polska w latach 1939–1988. Zarys głównych problemów , Korner Verlag, Berlin Zachodni 1988W Polsce, czyli Nigdzie , Wydawnictwo Pogląd, Berlin Zachodni 1988Wobec cenzury: kostium kościelny w prozie polskiej. Wobec totalitaryzmu. , Ottonianum, Szczecin 1994Zapis Zarys monograficzny. Biblioteka Zawartości , Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego , Szczecin 1996Dochodzenie do siebie , Wydawnictwo Fundacji Pogranicza , Sejny 1997Powrót poetów , Wydawnictwo Miniatura , Kraków 1997Milczenie i krzyk. Pięć esejów z powodu Młodej Polski , Wydawnictwo Naukowe UMCS , Lublin 1997Historia – państwo – literatura , Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego , Szczecin 1999Co czytamy? Prasa literacka 1945-1995 , Wydawnictwo Naukowe UMCS , Lublin 1999Kazimierz Brakoniecki , Zespół Literacki „polska 2000”, Kraków 2000Erwin Kruk , Zespół Literacki „polska 2000”, Kraków 2000
Przypisy
↑ Ze Stowarzyszenie Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
↑ W wieku 78 lat zmarł Leszek Szaruga (właśc. Aleksander Wirpsza) [dostęp 2024-10-15] (pol. ) .↑ a b Leszek Szaruga . culture.pl. [dostęp 2019-01-31].↑ a b Jubileusz czterdziestolecia pracy twórczej Leszka Szarugi . tekstualia.pl. [dostęp 2019-01-31].↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s.]).
↑ Medale Zasłużony Kulturze – Gloria Artis ↑ Stowarzyszenie Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego – O Stowarzyszeniu . wolnaeuropa.pl. [dostęp 2023-12-14].↑ Autorzy opuszczają Stowarzyszenie Pisarzy Polskich . [w:] lubimyczytać.pl [on-line]. 2020-08-17. [dostęp 2020-08-21].↑ Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego – Nominowani [dostęp 2019-05-02] .strona główna serwisu ↑ Nagroda Literacka Nike 2022. Oto lista nominowanych [dostęp 2022-06-15] (pol. ) .↑ Nominowani do Nagrody poetyckiej im. Kazimierza Hoffmana „KOS” 2022 (za najlepszy tom poetycki wydany w 2021 roku) [dostęp 2022-05-01] (pol. ) .↑ Aleksander Wirpsza vel. Leszek Szaruga - nekrolog [dostęp 2024-11-08] (pol. ) .↑ We wszystkim jest wszystko (o Leszku Szarudze) , [w:] Janusz J. Drzewucki Janusz J. Charakter pisma. Szkice o polskiej poezji współczesnej , Kraków-Warszawa: Instytut Książki – „Twórczość”, 2015, ISBN 978-83-61005-24-7 . Brak numerów stron w książce ↑ Leszek Szaruga: After All | Books Music Theatre [dostęp 2023-11-12] (ang. ) .↑ Leszka Szarugi czas zaprzyszły niedokonany , [w:] Janusz J. Drzewucki Janusz J. Środek ciężkości. Szkice o współczesnej liryce polskiej , Mikołów: Instytut Mikołowski, 2016, ISBN 978-83-85250-20-9 . Brak numerów stron w książce
.JPG)
