Lawrence z Arabii (film)

Lawrence z Arabii

Lawrence of Arabia

Plakat filmu
Gatunek	dramat przygodowy wojenny
Data premiery	10 grudnia 1962
Kraj produkcji	Wielka Brytania
Język	angielski
Czas trwania	216 min
Reżyseria	David Lean
Scenariusz	Robert Bolt, Michael Wilson (nie wymieniony w napisach końcowych)
Główne role	Peter O’Toole, Omar Sharif, Alec Guinness, Anthony Quinn, Jack Hawkins, José Ferrer, Anthony Quayle, Claude Rains
Muzyka	Maurice Jarre
Zdjęcia	Freddie Young
Montaż	Anne V. Coates
Produkcja	Sam Spiegel
Wytwórnia	Columbia Pictures Horizon Films
Dystrybucja	Columbia Pictures
Budżet	15 000 000 USD
Nagrody
1963 7 Oscarów (w tym za najlepszy film i najlepszą reżyserię), 4 nagrody BAFTA (w tym za najlepszy film brytyjski), 5 Złotych Globów (w tym za najlepszy film)

Zwiastun filmu (ang.)

Lawrence z Arabii (ang. Lawrence of Arabia) – brytyjski dramat przygodowy z 1962 roku w reżyserii Davida Leana, oparty na autobiograficznej powieści T.E. Lawrence’a pt. Siedem filarów mądrości^[1] (ang. Seven Pillars of Wisdom^[2]), wydanej w 1926^[3] roku. W roli tytułowej wystąpił Peter O’Toole. Producentem filmu był Sam Spiegel, współpracujący wcześniej z Leanem nad inną cenioną produkcją, Most na rzece Kwai. Muzykę do filmu skomponował Maurice Jarre.

Fabuła

Peter O’Toole

Film oparty jest na doświadczeniach T.E. Lawrence’a w Arabii podczas I wojny światowej, w szczególności związanych ze zdobyciem fortu Akaba oraz Damaszku. Lawrence, brytyjski oficer, dołącza do wojsk emira Fajsala, przywódcy arabskiego powstania skierowanego przeciwko Turkom. Po przebyciu pustyni wraz z niewielkim oddziałem wojska oraz udanym ataku na fort Akaba, zyskuje status bohatera wśród Arabów i Anglików. Angażuje się również w polityczne próby zjednoczenia plemion arabskich. Do najważniejszych wątków filmu zalicza się też konflikt wewnętrzny bohatera związany z poszukiwaniem własnej tożsamości oraz koniecznością wyboru lojalności względem ojczystej Brytanii i nowo poznanych wśród pustynnych plemion przyjaciół.

Obsada

• Peter O’Toole – T.E. Lawrence
• Alec Guinness – książę Fajsal
• Omar Sharif – szarif Ali Ibn El Kharish
• Jack Hawkins – generał Allenby
• Charles Gray – generał Allenby (głos, sceny w wersji reżyserskiej)^[4]
• Anthony Quinn – Auda abu Taji
• Donald Wolfit – generał Archibald Murray
• José Ferrer – bej turecki
• Anthony Quayle – pułkownik Harry Brighton
• Claude Rains – pan Dryden
• Arthur Kennedy – Jackson Bentley
• I.S. Johar – Gasim
• Gamil Ratib – Madżid
• Robert Rietti – Madżid (głos)
• Michel Ray – Farraj
• John Dimech – Daud

Najważniejsze nagrody

Film był nominowany w 1963 do 10 Nagród Akademii, zdobył 7 statuetek, w tym nagrodę za najlepszy film. W 1998 American Film Institute umieścił Lawrence’a z Arabii na swej liście 100 najważniejszych amerykańskich filmów stulecia.

Nagrody Akademii

Nagroda	Laureat
za najlepszą reżyserię	David Lean
za najlepszą scenografię	John Box John Stoll Dario Simoni
za najlepsze zdjęcia	Freddie Young
za najlepszy film	Sam Spiegel
za najlepszy montaż	Anne V. Coates
za muzykę filmową	Maurice Jarre
za najlepszy dźwięk	John Cox
Nominacje
dla najlepszego aktora pierwszoplanowego	Peter O’Toole
dla najlepszego aktora drugoplanowego	Omar Sharif
za najlepszy scenariusz adaptowany	Robert Bolt Michael Wilson

Nagrody BAFTA

Nagroda	Laureat
za najlepszy film brytyjski	David Lean Sam Spiegel
za najlepszy film	David Lean Sam Spiegel
dla najlepszego aktora pierwszoplanowego	Peter O’Toole
za najlepszy scenariusz brytyjski	Robert Bolt
Nominacje
najlepszy aktor zagraniczny	Anthony Quinn

Złote Globy

Nagroda	Laureat
za najlepszy film	David Lean Sam Spiegel
dla najlepszego reżysera	David Lean
za najlepsze zdjęcia	Freddie Young
dla najlepszego aktora drugoplanowego	Omar Sharif
za debiut	Omar Sharif
Nominacje
za debiut	Peter O’Toole

Zobacz też

• Lista stu najlepszych amerykańskich filmów według AFI
• Kampania synajska i palestyńska

Przypisy

1. T.E.Lawrence: Siedem filarów mądrości. PIW, Warszawa 1971.
2. T.E.Lawrence: Siedem filarów mądrości. PIW, Warszawa 1971, s. 4.
3. T.E.Lawrence: Siedem filarów mądrości. PIW, Warszawa 1971, s. 15
4. Lawrence of Arabia – review [online], the Guardian, 25 listopada 2012 [dostęp 2022-11-29]  (ang.).

Linki zewnętrzne

• Lawrence z Arabii w bazie IMDb (ang.)
• Lawrence z Arabii w bazie Filmweb

Kontrola autorytatywna (film):

• VIAF: 203737708
• LCCN: n92073431
• GND: 4439564-4
• BnF: 13756806j
• SUDOC: 158465229
• BNE: XX3794953
• BIBSYS: 90970336
• J9U: 987007512636405171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/Lawrence-of-Arabia-film-by-Lean
• Universalis: lawrence-d-arabie
• SNL: Lawrence_of_Arabia