ZSRR
Algieria, Angola, Bułgaria, Chiny, Egipt, Etiopia, Finlandia, Indie, Liban, Korea Północna, Kuba, Niemiecka Republika Demokratyczna, Polska, Rumunia, Somalia, Syria, Jemen Południowy, Jugosławia i Wietnam, ZSRR
standardowa: 172 tpełna: 210 tmaksymalna: 220 t
38,6 m
7,6 m
2,7 m
trzy silniki Diesla M503A2 lub M503A3 o mocy 2940 kW każdytrzy śruby napędowe
ekonomiczna: 15 wmaksymalna: 37 w
800 Mm przy prędkości 25 w400 Mm przy prędkości 34 w
30 marynarzy
Kutry rakietowe projektu 205 (kod NATO: Osa) – seria radzieckich kutrów rakietowych, produkowanych od lat 50 do lat 80 XX wieku. Łącznie powstało ponad 400 jednostek tego typu. Oprócz Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, służyły również w Polsce i wielu innych państwach. Szeroko rozpowszechniona potocznie jest nadana im w nomenklaturze NATO nazwa typu Osa.
Projekt kutra rakietowego projektu 205 zaplanowanego jako nosiciel przeciwokrętowych kierowanych pocisków rakietowych P-15, sprawdzonych po wojnie arabsko-izraelskiej w 1967 roku i podczas wojny indyjsko-pakistańskiej 1971 roku, powstał w leningradzkim Centralnym Biurze Konstrukcyjnym (CKB-5), a budowa miała miejsce w stoczniach w Leningradzie, Władywostoku i Rybińsku. W późniejszym czasie licencyjną produkcje podjęły także Chiny i Korea Północna. Okręty zostały zaplanowane jako nosiciele dla przeciwokrętowych kierowanych pocisków rakietowych P-15, które skonstruowano w biurze konstrukcyjnym MKB Raduga. Projekt miał niejawne oznaczenie kodowe Moskit[1].
Pierwsza generacja tych jednostek została określona w nomenklaturze NATO podtypem Osa-I, natomiast oznaczenie Osa-II zaczęto stosować w stosunku do okrętów proj. 205U, które różniły się od poprzedników mniejszymi cylindrycznymi wyrzutniami rakietowymi. Było to związane z wprowadzeniem zmodernizowanych pocisków przeciwokrętowych P-15U, mających składane skrzydła. Ostatnią istotną zmianą stało się wprowadzenie na uzbrojenie w latach 70 XX wieku rakiet P-15M (P-20) Termit, oznaczany proj. 205 Mod. (zmodyfikowany)[1]. Można wyróżnić następujące podprojekty omawianych jednostek pływających: 205U, 205T, 205EM, 205ET, 205Cz, 205EKB, 205ER, 205PE (poza 205U głównie eksperymentalne)[2]. Dla marynarki ZSRR zbudowano 177 kutrów rakietowych[3].
Kutry rakietowe projektu 205 mają ponad 200 t wyporności maksymalnej i długość około 40 m. Są jednostkami o niskiej wolnej burcie oraz niewysokiej i zaokrąglonej nadbudówce, ciągnącej się od zakończenia pokładu dziobowego do rufy. Czołową, podwyższoną część nadbudówki zajmuje główne stanowisko dowodzenia, a bezpośrednio za nim znajduje się konwencjonalny maszt z większością wyposażenia elektronicznego. W kierunku rufy ulokowane są kolejno niewielki maszt kratownicowy i podstawa z anteną radaru kierowania ogniem artylerii. Wyrzutnie pocisków przeciwokrętowych znajdują się po dwie na każdej burcie w okolicy śródokręcia i rufy. Pierwsza morska podwójna armata uniwersalna AK-230 ustawiona jest na dziobie, a druga mieści się bezpośrednio za nadbudówką na rufie.
Okręty tego typu otrzymały oprócz marynarki radzieckiej, polskiej i chińskiej także Algieria, Angola, Bułgaria, Egipt, Etiopia, Finlandia, Indie, Liban, Korea Północna, Kuba, Niemiecka Republika Demokratyczna, Rumunia, Somalia, Syria, Jemen Południowy, Jugosławia i Wietnam. W 1999 roku w służbie bojowej pozostawało około 100 jednostek.
Na podstawie kutrów rakietowych projektu 205 powstały kutry zwalczania okrętów podwodnych projektu 205P (według NATO: typ Stenka), a także wodoloty torpedowe proj. 206M i rakietowe proj. 206MR[1].
Nieliczne okręty, przestarzałe jako kutry rakietowe, zostały w latach 90. przebudowane na patrolowce, po zdjęciu wyrzutni rakiet i modyfikacji uzbrojenia (wśród nich trzy polskie i łotewski „Zibens”)[4].
Marynarka Wojenna Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stała się odbiorcą 13 kutrów pierwszej generacji projektu 205. Były one wcielane do służby w latach 1964-1975. Otrzymały imiona od nadmorskich miast, z jednym wyjątkiem – Oksywiem, które jest dzielnicą Gdyni. Początkowo wchodziły w skład 3 Brygady Kutrów Torpedowych, a od 1971 roku 3 Flotylli Okrętów. Z upływem lat okręty utraciły wartość bojową. Wycofywanie ich ze służby rozpoczęto w 1984 roku, a zakończono w 2006 roku skreśleniem z listy floty dwóch ostatnich jednostek.
Jesienią 2008 roku zdecydowano o zachowaniu ORP "Władysławowo", jako okrętu muzeum. W marcu 2010 roku został przeholowany do Kołobrzegu i tam ustawiony na lądzie, jako eksponat skansenu morskiego będącego oddziałem Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu.