Kozłów (województwo świętokrzyskie)

Kozłów

wieś
Główne skrzyżowanie w centrum miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	jędrzejowski
Gmina	Małogoszcz
Liczba ludności (2019)	817[2]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	28-366[3]
Tablice rejestracyjne	TJE
SIMC	0249107[4]
Położenie na mapie gminy Małogoszcz Kozłów
Położenie na mapie Polski Kozłów
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Kozłów
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego Kozłów
50°49′35″N 20°09′39″E[1]

Kozłów – wieś sołecka^[5] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Małogoszcz^[6][4].

Do 1870 r. istniała gmina Kozłów.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

Części miejscowości

Integralne części wsi Kozłów^[6]^[4]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0249113	Błonie	część wsi
0249120	Doły	przysiółek
0249142	Górajek	kolonia
0249136	Grobla	osada

Historia

Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

W 1540 r. dziedzicami Kozłowa byli Florian Zawisza i Jakub, synowcy Bernarda Kozłowskiego. Wdowa po Bernardzie Anna, w powtórnym małżeństwie Lasochowska ma na wsi oprawę posagu. Wieś ma 12 kmieci na półłankach, 7 półłanków było pustych, karczmę dającą 1 grzywnę, 3 zagrodników, 4 stawy, młyn, niewiele łąk, lasu i pasiek dwór i folwark oceniano jako dostateczny. Wycena na 450 grzywien. Kościół parafialny pw. Narodzenia N.P. Marii i św. Mikołaja, pochodzi zapewne z XIV w. Według Długosza, właścicielem wsi w wieku XIV był Zawisza herbu Róża (Długosz L.B. t.I s.594)^[7] W roku 1442 pleban Wawrzyniec ma sprawę w Gnieźnie z dziedzicem Blizanowa o dziesięciny. Arcybiskup Jarosław ze Skotnik nadał dziesięciny z Kozłowa w 1347 roku prebendarzowi kościoła św. Jerzego na zamku w Krakowie. Po tym parafia należała do kolegiaty kurzelowskiej (Łaski t.I s.607). Obecny kościół drewniany wzniesiony został w r. 1515.^[8]

W 1606 właścicielem Kozłowa był Andrzej Oleśnicki herbu Dębno, zięć Mikołaja Kozłowskiego, tenże sprzedaje w roku 1614 dobra kozłowskie Abrahamowi Białobrzeskiemu, który w 1619 roku oddaje Kozłów w ręce Krzysztofa Ujejskiego.
W roku 1644 posesorem był Piotr Tęgoborski, po nim zaś jego syn Jan. Z rąk Tegoborskich przechodzi Kozłów w początkach wieku XVIII do Olszowskich herbu Prus, po czym do Małachowskich herbu Nałęcz - właścicielem był Mikołaj Małachowski, wojewoda sieradzki w 1775, właściciel Końskich^[9].

Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z roku 1827 były tu 34 budynki i 225 mieszkańców^[7].

Spis powszechny ludności z roku 1921 wykazał w Kozłowie 107 domów oraz 710 mieszkańców^[10].

Urodzeni w Kozłowie

• Zygmunt Napoleon Rzewuski – powieściopisarz i uczestnik powstania styczniowego, rotmistrz.
• Anna Błachucka – pisarka

Zabytki

• Kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, wybudowany w 1515 roku; rozbudowany w 1644 r.; w okresie reformacji zbór; odbudowany po pożarze w 1927 roku; w kościele znajduje się poliptyk Świętego Mikołaja z początku XVII wieku. Kościół oraz dzwonnica są wpisane do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.110/1-2 z 11.02.1967)^[11].

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 60779
2. Strona gminy. Informacje ogólne. Liczba mieszkańców w dniu 31-12-2019
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 526 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
5. Jednostki organizacyjne gminy Małogoszcz. Urząd Gminy Małogoszcz. [dostęp 2015-03-26].
6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
7. Kozłów (7), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 561 .
8. Kozłów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 149 .
9. Borkiewicz i Linowski 1937 ↓, s. 65.
10. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. Województwo kieleckie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924 [dostęp 2015-03-26] .
11. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 7 [dostęp 2015-10-15] .

Bibliografia

• Seweryn Borkiewicz, Zygmunt Linowski: Monografia historyczna i gospodarcza powiatu jędrzejowskiego. Kielce: Nakładem: Związku Ziemian w Jędrzejowie, 1937, s. 406. [dostęp 2020-12-13].