Kotlina Wiedeńska (551.1; niem.Wiener Becken, cz.Vídenská kotlina, słow.Viedenská kotlina) – jednostka geograficzna na pograniczu Austrii, Moraw i Słowacji.
Kotlina Wiedeńska zajmuje przestrzeń między Karpatami a Alpami w miejscu ich największego zbliżenia. Jest pochodzenia tektonicznego – stanowi zapadlisko między tymi dwoma wyniosłymi łańcuchami, powstałe w trzeciorzędzie. Zapadlisko zostało następnie w okresie czwartorzędu wypełnione grubą warstwą osadów przez istniejące tu wtedy morze, a następnie przez jeziora i rzeki przepływające przez ten teren, przede wszystkim przez Dunaj. Miąższość warstwy osadów dochodzi do 5,5 km.
Kotlinę Wiedeńską przecinają dwie wielkie rzeki: Dunaj, płynący tu z zachodu na południowy wschód, oraz Morawa, płynąca z północy na południe. Dunaj wpływa z Kotliny Tullneńskiej do Kotliny Wiedeńskiej przez Bramę Wiedeńską i opuszcza ją Bramą Hainburską. Morawa wpada do Dunaju na wschodniej granicy Kotliny, u zachodnich stóp Małych Karpat. Te rzeki determinują podział kotliny Wiedeńskiej na mniejsze jednostki fizykogeograficzne. Na wschód od Morawy, między Białymi Karpatami na północy a Małymi Karpatami na wschodzie leży Nizina Borska, która stanowi słowacką część Kotliny Wiedeńskiej. Morawską część Kotliny Wiedeńskiej stanowi Obniżenie Dolnomorawskie, będące w zasadzie częścią doliny Morawy u ujścia Dyi. Z kolei w Austrii Kotlina Wiedeńska zajmuje wschodni skraj Dolnej Austrii – wschodnią część tzw. Weinviertel i północno-wschodnią część tzw. Industrieviertel (dwóch z czterech regionów, na które tradycyjnie dzieli się ten kraj). Jako samodzielne jednostki geograficzne w austriackiej części Kotliny Wiedeńskiej wyróżnia się między innymi:
Morawskie Pole (niem. Marchfeld) – piaszczystą równinę o powierzchni około 0,9 tys. km² między Wiedniem a Morawą,
Steinfeld – południowy skraj Kotliny w okolicach Wiener Neustadt, stanowiący największy żwirowy stożek napływowy w Kotlinie.
W Austrii Kotliną Wiedeńską przyjęło się nazywać tylko część tego regionu położoną na południe od Dunaju.
Tereny Kotliny Wiedeńskiej należą do najgęściej zaludnionych, najbardziej uprzemysłowionych i najwyżej rozwiniętych terenów Austrii. Przecinają ją liczne linie kolejowe i autostrady, przede wszystkim wybiegające ze stołecznego Wiednia, który stanowi największe miasto Kotliny. Na obszarze Kotliny odnaleziono również największe w Austrii złoża ropy naftowej i gazu ziemnego (koło wsi Zisterdorf i Ganserndorf). Natomiast z południowej części Kotliny czerpie się dobrej jakości podziemną wodę pitną dla Wiednia.
Bibliografia
Krystyna Jawecka (red.) Mapa przeglądowa Europy. Austria Szwajcaria. Skala 1:1000 000, PPWK Warszawa-Wrocław 1979
