Kotów (województwo podkarpackie)

Kotów

wieś
Cerkiew (2018)
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	przemyski
Gmina	Bircza
Liczba ludności (2011)	119[2][3]
Strefa numeracyjna	16
Kod pocztowy	37-740[4]
Tablice rejestracyjne	RPR
SIMC	0599304[5]
Położenie na mapie gminy Bircza Kotów
Położenie na mapie Polski Kotów
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Kotów
Położenie na mapie powiatu przemyskiego Kotów
49°43′48″N 22°24′17″E[1]

Kapliczka - Kotów

Kapliczka

Kapliczka

Kapliczka - Krzyż

Kotów – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Bircza^[5][6]. Leży na Pogórzu Przemyskim, w dolinie bezimiennego potoku, wypływającego spod góry o nazwie Bosaczka (454 m.) i uchodzącego do Stupnicy w Starej Birczy.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie przemyskim.

Historia

Kotów powstał w XV wieku na terenie dóbr birczańskich Jerzego Matiaszowicza herbu Gozdawa. Niektóre popularne opracowania podają, że we wsi pozyskiwana była sól z występujących tu źródeł solnych, błędnie lokując istnienie we wsi żupy solnej kotowskiej^[7]. Nazwa ta odnosi się jednak do miejscowości Kotów w dawnym powiecie drohobyckim, później znanej pod nazwą Bania Kotowska, a obecnie stanowiącej część Borysławia^[8].

W XIX wieku właścicielem był Stanisław Schmidt. W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej w Kotowie byli Jerzy i Wiktoria Porębalscy^[9] (także Porembalscy). Działała tu też wtedy huta szkła butelkowego.

W 1785 Kotów miał powierzchnię 6,76 km² i miał 158 mieszkańców (145 unitów i 13 rzymskich katolików), w 1921 - liczył 83 domy i 481 mieszkańców (360 wyznania gr-kat., 110 rz-kat., 10 mojż.) Większość ukraińskich mieszkańców została przesiedlona na Ukrainę w roku 1946 na mocy polsko-ukraińskiego porozumienia o wymianie ludności.

Na przełomie XIX i XX wieku właścicielami Kotowa oraz pobliskiej Rudawki była rodzina Porembalskich, a następnie Henryk Kapiszewski.

W II Rzeczypospolitej wieś położona powiecie dobromilskim województwa lwowskiego. 29 września 1945 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA spalili wszystkie zabudowania po wysiedlonych Ukraińcach, mordując tu 3 Polaków. Po wojnie wieś została częściowo rozebrana^[10].

We wsi znajduje się kilka domów prywatnych, budynki po zlikwidowanym PGR oraz resztki cerkwi. Drewniana cerkiew greckokatolicka pw. św. Anny zbudowana była w 1925 w miejscu wcześniejszej cerkwi pod tym samym wezwaniem. Cerkiew konstrukcji zrębowej zbudowana jest na planie krzyża z centralną kopułą na ośmiobocznym bębnie. Po wojnie użytkowana była przez PGR jako magazyn, obecnie w ruinie.

Zabytki

Kotów w roku 1929

• Właściciele ziemscy: Schieber Stef. i Kertos S. (182 ha), Spelt Jakób i Garski Norbert (106 ha)
• Lasy - eksploatacja: Intrator P.
• Różne towary: Hadyniak D.
• Tytoniowe wyroby: Kasprzyk A.
• Wyszynk trunków: Gromot Ił.

Źródło: "Księga adresowa Polski z 1929 roku"

Zobacz też

• Kotów

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 59804
2. Wieś Kotów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-04-07] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-04-07].
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 523 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
5. GUS. Wyszukiwarka TERYT
6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. Aleksander Jabłonowski, Ziemie ruskie. Ruś Czerwona. W: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. VII. Cz. II-a. Warszawa, 1903, s. 461.
8. GrzegorzG. Wrona GrzegorzG., Problematyka żup solnych w kontraktach skarbowych na dobra ekonomii samborskiej z drugiej połowy XVII i XVIII wieku, „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, 2019, DOI: 10.36121/gwrona.16.2019.2.219 .
9. Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 97.
10. SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 131, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .

Linki zewnętrzne

• Kotów 4, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 496 .
• Portal o Pogórzu Przemyskim i Górach Sanocko Turczańskich
• Gmina Bircza