Kazimierz Rozwadowski herbu Trąby (ur. 1757 w Rożyskach, zm. 3 lipca 1836 tamże) – oficer wojsk Korony, powstaniec kościuszkowski, pułkownik wojsk Księstwa Warszawskiego, współorganizator 8 pułku ułanów.
Życiorys
Wywodził się z gałęzi szlacheckiej rodu Rozwadowskich herbu Trąby[1]. Był wnukiem Macieja (ur. 1647, podstoli radomski), synem Ignacego (1702-1777) i Teresy z domu Białoskórskiej herbu Abdank[1]. Według jednej z wersji urodził się w 1748[1].
Rozpoczął służbę w wojsku koronnym w 1774, jako towarzysz w chorągwi Stanisława Ciesielskiego. W czasie insurekcji kościuszkowskiej był wicebrygadierem w 1 Brygadzie Ukraińskiej jazdy narodowej. Walczył w bitwie pod Szczekocinami (6 czerwca 1794, za czyny tamże otrzymał Order Virtuti Militari[2]), w bitwie pod Chełmem (8 czerwca 1794) i w obronie Warszawy[2]. Nagrodzony złotą obrączką Ojczyzna Obrońcy Swemu nr 15[3].
W następnych latach skupił się na gospodarowaniu w swoim majątku w Galicji. Słynął z hodowli koni.
W czasie wojny austriacko-polskiej w 1809, po wkroczeniu do Galicji wojsk księcia Poniatowskiego Rozwadowski, jako jeden z pierwszych przedstawicieli galicyjskiej szlachty aktywnie zaangażował się w tworzenie polskiego wojska. Mianowano go dowódcą 9 pułku jazdy w stopniu pułkownika[1]. Spośród 200 koni tego pułku, aż 68 było ofiarowanych przez Kazimierza. 3 sierpnia 1809 objął dowództwo 8 pułku ułanów. Wraz z nim brał udział w walkach pod Wieniawką[2]. Pułkiem dowodził do 1811, kiedy to przeszedł na emeryturę. W 8 pułku służyli także dwaj jego bracia: Onufry i Franciszek oraz syn Antoni. Za walkę w wojnach okresu Księstwa Warszawskiego Kazimierza Rozwadowskiego oraz jego syna Antoniego odznaczono krzyżami Virtuti Militari. Pod dowództwem płk. Rozwadowskiego pierwsze szlify bojowe zdobywał późniejszy komediopisarz Aleksander Fredro.
Był żonaty z Anną z domu Golejewską herbu Kościesza (córka Józefa, brygadiera wojsk polskich)[1]. Mieli synów Antoniego (1794-1855, major wojsk polskich), Wincentego (1799-1849, rotmistrz wojsk polskich, powstaniec listopadowy), Erazma (1806-1880, porucznik wojsk polskich), Wiktora (1812-1858, porucznik wojsk polskich, powstaniec listopadowy, ojciec Tomisława)[4]. Po wybuchu powstania listopadowego 1830 wyprawił swoich czterech synów do liniowej służby wojskowej[5]. Wraz z rodziną mieszkał w Różyskach[6]. Zmarł w 1836[1]. Został pochowany w Różyskach[7][8]. Jego potomkami byli m.in. Franciszek Rozwadowski, Tadeusz Rozwadowski, Zygmunt Rozwadowski, Jan Emanuel Rozwadowski, Jan Michał Rozwadowski.
Przypisy
- ↑ a b c d e f Almanach 1908 ↓, s. 813.
- ↑ a b c Pogrzeb śp. Franciszka Rozwadowskiego. „Kurjer Lwowski”. Nr 605, s. 2, 2 grudnia 1906.
- ↑ „Gazeta Rządowa”, nr 69 11 września 1794 roku, s. 277.
- ↑ Almanach 1908 ↓, s. 813, 817.
- ↑ Życiorysy 1880 ↓, s. 59.
- ↑ Życiorysy 1880 ↓, s. 60.
- ↑ Józef Białynia Chołodecki: Cmentarzyska i groby naszych bohaterów z lat 1794-1864 na terenie wschodniej Małopolski. Lwów: 1928, s. 42.
- ↑ Zdjęcia grobowca Kazimierza Rozwadowskiego i jego żony Anny
Bibliografia
- Jerzy Sewer Dunin Borkowski: Almanach błękitny. Genealogia żyjących rodów polskich. Lwów / Warszawa: 1908, s. 1-1127.
- A. Fredro, Trzy po trzy, Warszawa 1987, s. 2004.
- M. Kukiel, Dzieje Polski porozbiorowej (1795-1921), Londyn 1993.
- M. Patelski, Generał broni Tadeusz Jordan Rozwadowski żołnierz i dyplomata, Warszawa 2002.
- Z. Zacharewicz, Biogram Kazimierza Rozwadowskiego, Polski Słownik Biograficzny, t. XXXII, Wrocław-Warszawa-Kraków 1989–1991, s. 414-417.
