Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Kaplica Lubomirskich w Przeworsku

Kaplica przy Pałacu Lubomirskich w Przeworsku

Kaplica Lubomirskich w Przeworsku – kaplica domowa znajdująca się w Pałacu Lubomirskich w Przeworsku.

Budynek i jego wnętrze

Kaplicę wzniesiono w 1827 w ramach rozbudowy Pałacu Lubomirskich w Przeworsku. Jej budową kierował Antoni Bauman, syn Fryderyka. Powstał wówczas parterowy budynek, na rzucie kwadratu, przykryty dwuspadowym dachem. Wnętrze kaplicy zdobi plafon z wyobrażeniem Ducha Świętego na suficie, sztukateria w formie fryzu kwiatowego obiegającego styk ścian z sufitem oraz stiuk imitujący polerowany marmur na ścianach[1]. W 1850 roku wyposażenie obejmowało ołtarz, lichtarze, paramenty liturgiczne oraz obrazy: Boga Ojca i Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus i św. Janem Chrzcicielem[2].

Funkcjonowanie kaplicy

Kaplica służyła kolejnym właścicielom pałacu i ich rodzinie. Schematyzmy diecezji przemyskiej z XIX i pocz. XX wieku informują, że w pałacu przeworskim znajdowała się kaplica prywatna przystosowana do odprawiania Mszy Świętych. Nie podają jednak jej wezwania kaplicy[3]. Obsługiwana była przez kapłanów z parafii Ducha Świętego w Przeworsku, a także okolicznościowo przez bernardynów z miejscowego klasztoru[4].

Przez kilka lat po opuszczeniu pałacu przez Lubomirskich obiekt utrzymał swoją funkcję. Okazjonalnie odprawiano tu Msze święte z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja (1946), czy Święta Ludowego (1947). W 1953 wyposażenie kaplicy (m.in. konfesjonał, chrzcielnica, klęczniki, lichtarze) trafiło do Świętoniowej, na prośbę tamtejszej parafii, gdyż rok wcześniej miejscowy kościół uległ spaleniu[5].

Na przełomie lat 50/60. XX w. budynku dawnej kaplicy miał siedzibę oddział Spółdzielni Inwalidów „Dozór Mienia” w Rzeszowie, następnie muzealny magazyn. Po przeprowadzeniu w latach 80. XX w. remontu konserwatorskiego, obiekt przeznaczono na bibliotekę muzealną[6].

Kaplica współcześnie

W 2023 roku został przeprowadzony remont kaplicy, poprzedzony przeniesieniem biblioteki do innego pomieszczenia[7], polegający na odczyszczeniu, usunięciu wtórnych nawarstwień, uzupełnieniu ubytków sztukaterii, konserwacji stiuków, odtworzeniu posadzki[8].

19 stycznia 2024 roku podczas pogrzebu państwowego w kaplicy została wystawiona trumna ze szczątkami księcia Andrzeja Lubomirskiego, które sprowadzono z Brazylii. Stąd wyruszył kondukt pogrzebowy do Bazyliki Ducha Świętego, gdzie pochowano ordynata[9][10].

26 stycznia 2025 roku odbyło się poświęcenie kaplicy, którego dokonał ks. Tadeusz Gramatyka, proboszcz parafii pw. Ducha Świętego w Przeworsku, na której terenie znajduje się obiekt. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele rodziny dawnych właścicieli pałacu. Kaplica jest odtąd udostępniona do zwiedzania, służy celom ekspozycyjnym, jako pierwsza została w niej zaprezentowana wystawa "Powrót Ordynata", na której znalazły się zdjęcia z pogrzebu Andrzeja Lubomirskiego, a także przedmioty z wyposażenia - krucyfiks i lichtarz[11].

Przypisy

  1. Edyta Bieniasz, Wnętrze kaplicy domowej Książąt Lubomirskich w Przeworsku [online], Twoje Miasto Przeworsk, 10 stycznia 2024 [dostęp 2024-03-01] (pol.).
  2. K[atarzyna] I[gnas], Szczęśliwe losy pałacowej kaplicy w Pałacu Lubomirskich w Przeworsku [online], Twoje Miasto Przeworsk, 24 stycznia 2025 [dostęp 2025-01-31] (pol.).
  3. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini, 1862-1912.
  4. Szymon Wilk: In servitio pacis et boni. Działalność duszpasterska Bernardynów w Przeworsku w latach 1884-1939. Przeworsk: 2020, s. 282.
  5. K[atarzyna] I[gnas], Szczęśliwe losy pałacowej kaplicy w Pałacu Lubomirskich w Przeworsku [online], Twoje Miasto Przeworsk, 24 stycznia 2025 [dostęp 2025-01-31] (pol.).
  6. K[atarzyna] I[gnas], Szczęśliwe losy pałacowej kaplicy w Pałacu Lubomirskich w Przeworsku [online], Twoje Miasto Przeworsk, 24 stycznia 2025 [dostęp 2025-01-31] (pol.).
  7. Kaplica domowa w Pałacu Lubomirskich odzyska dawny wygląd [online], rzeszow.tvp.pl [dostęp 2024-03-01] (pol.).
  8. Edyta Bieniasz, Wnętrze kaplicy domowej Książąt Lubomirskich w Przeworsku [online], Twoje Miasto Przeworsk, 10 stycznia 2024 [dostęp 2025-01-31] (pol.).
  9. Ostatnie pożegnanie Andrzeja Księcia Lubomirskiego [online], www.se.pl [dostęp 2024-03-01] (pol.).
  10. Książę Andrzej Lubomirski wróci do Przeworska [online], Rzeczpospolita [dostęp 2024-03-01] (pol.).
  11. Kaplica Domowa Pałacu Lubomirskich w Przeworsku odzyskała dawną świetność [online], Twoje Miasto Przeworsk, 10 stycznia 2024 [dostęp 2025-01-31] (pol.).
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya