Kanie (województwo mazowieckie)

Kanie

wieś
Kanie, ul. Józefa Piłsudskiego
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	pruszkowski
Gmina	Brwinów
Liczba ludności (31–12–2020)	2443[2]
Strefa numeracyjna	22
Kod pocztowy	05-805[3]
Tablice rejestracyjne	WPR
SIMC	0000572[4]
Położenie na mapie gminy Brwinów Kanie
Położenie na mapie Polski Kanie
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Kanie
Położenie na mapie powiatu pruszkowskiego Kanie
52°07′59″N 20°46′25″E[1]

Kanie – wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie pruszkowskim, w gminie Brwinów^[4][5]. Leży przy drodze nr 719.

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie błońskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego^[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

Miejscowość leży na gruntach należących dawniej do rodziny hrabiów Potockich. W 1827^[7] roku ta wieś liczyła 11 domów i 90 mieszkańców^[8]. W 1847 roku Potoccy zdecydowali o przeniesieniu kilku rodzin z zamianą gruntów z Gąsina (obecnie dzielnica Pruszkowa) i przesiedlenia ich do wsi Kanie.

Według wyników spisu przeprowadzonego w 1921 roku w odrodzonej II Rzeczypospolitej wieś liczyła 26 domów oraz 160 mieszkańców, wszyscy narodowości polskiej i wyznania rzymskokatolickiego^[9].

Kanie stały się miejscem bitwy podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku, pomiędzy 36. Pułkiem Piechoty Legii Akademickiej a jednostką pancerną wojsk niemieckich. Dzięki temu udało się opóźnić marsz jednostek Wehrmachtu na Warszawę.

Rozwój miejscowości przypada w okresie po 1955 roku, gdy dzięki staraniom mieszkańców udało się zlokalizować przystanek na wybudowanej w 1936 roku linii WKD (wówczas EKD) łączącej Grodzisk Mazowiecki z centrum Warszawy. Od lat 80. XX wieku pozwolono na przekształcenie części gruntów rolnych pod budownictwo mieszkaniowe, dzięki czemu wzrosła liczba mieszkańców.

Na terenie Kań odkryto w latach 70. XX wieku ponad sto starodawnych dymarek, służących w średniowieczu do wytopu żelaza. Odkryto tutaj także dwie osady hutnicze^[10] datowane na okres od połowy drugiego wieku przed naszą erą do prawie końca drugiego wieku naszej ery, które wchodziły w skład Mazowieckiego Centrum Metalurgicznego^[11].

W Kaniach znajdują się przystanki: WKD (Kanie Helenowskie) i PKS. Istnieje tu także klub jeździecki „Pa-ta-taj”

Integralne części wsi

Integralne części wsi Kanie^[4]^[5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
1057440	Helenówek	przysiółek
0000589	Popówek	część wsi

Osoby związane z Kaniami

• Kazimierz Dux (1915-2001), profesor medycyny, lekarz onkolog
• Antoni Heda (1916-2008), dowódca oddziałów partyzanckich, generał brygady Wojska Polskiego^[12]
• Antoni Słomkowski (1900-1982), rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach 1944-1949^[13]
• Kazimierz Kutz (1929-2018), reżyser, senator IV, V, VI i VIII kadencji Senatu, poseł na Sejm VI kadencji, wieloletni mieszkaniec Kań.
• Leszek Kryst (1929-2022), prof. dr hab. n. med. chirurgii szczękowo-twarzowej. Powstaniec Warszawski ps." Wirski", wieloletni mieszkaniec Kań^[14].

Zobacz też

• Kanie Iławeckie, Kaniew, Kaniewo

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 50042
2. BIP. Gmina Brwinów w liczbach [dostęp 2020-01-02].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 419 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. GUS. Wyszukiwarka TERYT.
5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
6. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 278, Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
7. Prawdopodobnie autorowi w źródle chodzi o rok 1847, bo w podanym roku miejscowość jeszcze nie istniała.
8. Kanie 1, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 803 .
9. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 1, M. st. Warszawa ; Województwo warszawskie. Polona. [dostęp 2021-09-23].
10. „Hutnictwo Świętokrzyskie oraz inne centra i ośrodki starożytnej metalurgii żelaza na ziemiach polskich”, praca zbiorowa, Kielce 2002.
11. https://web.archive.org/web/20140407073252/http://www.kanieforum.republika.pl/Wykopaliska.html, Opis badań archeologicznych na terenie Kań.
12. Antoni Heda, Wspomnienia „Szarego”. Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2009, ISBN 978-83-7399-342-6, s. 8.
13. Józef Warzeszak, Ks. Antoni Słomkowski 1900-1982. Rektor i odnowiciel KUL, teolog - rekolecjonista, człowiek sumienia. Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, Warszawa 1999, ISBN 83-87802-19-0, s. 380.
14. Strona Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego. Wspomnienie o prof. Leszku Kryście

Linki zewnętrzne

• Kanie 1, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 803 .
• Łękomin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 665 .