|
Jodła kaukaska
Jodła kaukaska, jodła Nordmanna[6] (Abies nordmanniana (Steven) Spach) – gatunek drzew należący do rodziny sosnowatych. Występuje w Zachodniej Azji, w górach Kaukazu – w Turcji, Gruzji, Rosji i Azerbejdżanu[4][5].
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo wysokości 25-30 m, początkowo z koroną wąską, stożkowatą, z wiekiem coraz bardziej kolumnową, ze spiczastym wierzchołkiem. Gałęzie w środkowej części korony rosną poziomo i są dość gęsto osadzone, górne gałęzie mniej wyraźnie skierowane ku górze, niż u jodły pospolitej.
- Pień
- Kora początkowo gładka, matowoszara, dopiero u starych drzew prostokątnie popękana lub podzielona na płytki.
- Liście
- Szpilki o długości 2–3 cm są z przodu lekko wycięte, równowąskie, wyraźnie bruzdkowane, z wierzchu ciemnozielone i błyszczące, pod spodem – z dwoma białymi paskami szparek. Osadzone dwurzędowo na gałązkach bardzo gęsto, skierowane nieco ku przodowi. Roztarte – wydzielają owocowy zapach[6].
- Kwiaty
- Kwitnie od kwietnia do maja.
- Szyszki
- Szyszki żeńskie są umieszczone tylko w strefie wierzchołka starszych drzew. W stanie dojrzałym mają długość około 15 cm, są cylindryczne, początkowo bladozielone, w końcu brunatnawe[6].
Zmienność
Wybrane odmiany uprawne:
- 'Golden Spreader' - bardzo wolno rosnąca karłowa odmiana o zwartym pokroju z charakterystycznym zagłębieniem w środku krzewu. W wieku 10 lаt osiąga około 1 m wysokości i średnicy. Igły krótkie, długości ok. 2 cm, z wierzchu błyszczące i złocisto-żółte, a od spodu matowe, żółtobiałe[7].
- 'Pendula'
Biologia i ekologia
Coraz powszechniej uprawiana w lasach lub sadzona jako drzewo parkowe także w innych rejonach Europy[6]. Drewno żółtawobiaławe, mocne, długowłókniste.
Jodła kaukaska jest cenionym w Europie zachodniej drzewem na choinki. W samych Niemczech kupuje się rocznie do 26 milionów drzewek. Ważnym producentem jest Dania, gdzie uprawia się ok. 100 milionów jodeł kaukaskich i rocznie eksportuje 5 milionów drzewek. Producenci choinek importują nasiona z krajów wschodniej części basenu Morza Czarnego, przede wszystkim z Gruzji[8].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ a b Abies nordmanniana. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-12-09]. (ang.).
- ↑ a b S.S. Knees S.S., M.M. Gardner M.M., Abies nordmanniana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2016-01-30] (ang.).
- ↑ a b c d Bruno T. Kremer: Drzewa. Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 250. ISBN 83-7129-141-8.
- ↑ Abies nordmanniana. Związek Szkółkarzy Polskich. [dostęp 2013-03-19]. (pol.).
- ↑ Jürgen Matschke. Nordmannstanne – Saatgutplantagen für sichere Versorgung. „LWF aktuell”. 79, s. 42-44, 2010. [dostęp 2014-06-16]. (niem.).
Linki zewnętrzne
Identyfikatory zewnętrzne:
|
|
