Jośki

Jośki

wieś
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	wysokomazowiecki
Gmina	Nowe Piekuty
Liczba ludności (2011)	139[2][3]
Strefa numeracyjna	86
Kod pocztowy	18-212[4]
Tablice rejestracyjne	BWM
SIMC	0402158[5]
Położenie na mapie gminy Nowe Piekuty Jośki
Położenie na mapie Polski Jośki
Położenie na mapie województwa podlaskiego Jośki
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego Jośki
52°50′03″N 22°44′56″E[1]

Jośki – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Nowe Piekuty^[5][6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Hodyszewie^[7].

Historia wsi

Joski wzmiankowane w 1558 roku. Nazwa wsi pochodzi od rusińskiego imienia: Jośka, Iosif. Pierwotnie wieś królewska zamieszkana przez ludność białoruską^[8].

Miejscowość nazywana również jako Józki. W roku 1560 powierzchnia gruntów wynosiła 18 włók. Wchodziła w skład Starostwa brańskiego^[9].

Z powodu sporów między włościanami a dzierżawcą – Adamem Leśniowolskim, komisarze królewscy ustalili stały czynsz i robociznę. Przywilej na wniosek mieszkańców wsi potwierdzany przez królów: Zygmunta III – 1605, Władysława IV – 1634, Michała, Jana III – 1683, Augusta II – 1720, Stanisława Augusta – 1790^[9].

W roku 1674 z 18 włók ziemi, ½ włóki należała do tzw. wybraniectwa, 4 włóki do wójta. Prowent wynosił 18 zł polskich. Podczas panowania Augusta III wybrańcem był Jan Miałkowski^[9].

W latach 1795–1806 wieś należała do rządu pruskiego, następnie do rządu Księstwa Warszawskiego i od 1815 roku do Królestwa Polskiego. W 1808 odnotowano tu 7 domów i 72 mieszkańców. W 1827 istniało 12 domów, z liczbą 70 mieszkańców. Większość to unici, w połowie XIX wieku mieszkało ich 108.^[8]

Do 1807 r. chłopi pracowali na polach aż do wsi Bojnowo. Nowo ustalona granica, między Królestwem Kongresowym a Cesarstwem Rosyjskim, uniemożliwiła wykonywanie tych prac. Pańszczyzna została zamieniona na opłaty czynszu, który włościanie wpłacali do Zarządu Ekonomii w Surażu. Łączne opłaty od 8 czynszowników, wybrańca i wójtostwa wynosiły 592 zł polskich i 10 gr^[9].

W roku 1820 we wsi 11 czynszowników, 1 wybrany i wójtostwo. Włościanie wysiewali 98 korcy oziminy i 82 jarzyny. Na pola wójtowskie wysiewano 4 korce pszenicy, 25 korcy żyta, 5 korców jęczmienia i 20 owsa. Cała wieś opłacała również 40 zł tzw. suchej arendy, za co mogła brać trunki gdzie jej się spodoba. W tym czasie we wsi 72 mieszkańców^[9].

Od połowy XIX wieku zakładano nowe gospodarstwa na poprzednio niezagospodarowanej ziemi. Wycinano lasy, szczególnie w północnej części wsi. Wytyczono drogi przecinające się pod kątem prostym, powstawały tu zabudowania typu kolonijnego. W 1884 roku w Jośkach były 33 domy i 215 mieszkańców, wśród nich 153 katolików, reszta to Żydzi i prawosławni. W 1891 r. notowano we wsi 35 gospodarzy, w tym 2 miało korzenie szlacheckie. Średnie gospodarstwo było tu dość duże, liczyło prawie 11 ha^[8].

Pod koniec XIX w. wieś należała do powiatu mazowieckiego, gmina i parafia Piekuty. Grunty rolne o powierzchni 859 morg^[9].

W 1921 r. miejscowość liczyła 34 domy i 219 mieszkańców, w tym 3 prawosławnych. Ze względu na duże rozczłonkowanie wsi wyróżniono: Jośki Centralne, Wschodnie i Podlesie.

Współczesne Jośki liczą 39 domów i 143 mieszkańców^[8].

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 47170
2. Wieś Jośki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 402 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
5. GUS. Wyszukiwarka TERYT
6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. Opis parafii na stronie diecezji
8. Historia Poszczególnych Miejscowości z Terenu Gminy Nowe Piekuty. www.nowepiekuty.pl. [dostęp 2015-05-08].
9. Jośki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 605 .

Linki zewnętrzne

• Jośki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 605 .
• Jośki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 25 .