Jezioro Oleckie Wielkie

Jezioro Oleckie Wielkie

Olecko Wielkie, Olecko Duże

Położenie
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Miejscowości nadbrzeżne	Olecko, Możne, Sedranki
Region	Pojezierze Zachodniosuwalskie
Wysokość lustra	156,4[1] m n.p.m.
Morfometria
Powierzchnia	227,3 ha[1]
Wymiary • max długość • max szerokość	4860 m[1] 1110 m[1]
Głębokość • średnia • maksymalna	16,7[1] m 45,2[1] m
Długość linii brzegowej	10950 m[1]
Objętość	37912,5 tys. m³[1]
Hydrologia
Rzeki zasilające	Lega, Możanka
Rzeki wypływające	Lega
Rodzaj jeziora	rynnowe
Położenie na mapie Olecka Jezioro Oleckie Wielkie
Położenie na mapie Polski Jezioro Oleckie Wielkie
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jezioro Oleckie Wielkie
Położenie na mapie powiatu oleckiego Jezioro Oleckie Wielkie
Położenie na mapie gminy Olecko Jezioro Oleckie Wielkie
54°03′27″N 22°29′42″E

Jezioro Oleckie Wielkie (obocznie używana nazwa: Jezioro Olecko Wielkie, Olecko Duże, niem.: Grosser Oletzkoer See, Treuburger See) – jezioro w Polsce, położone na Pojezierzu Zachodniosuwalskim^[2], w dorzeczu Legi. Jezioro zlokalizowane jest na terenie gminy i powiatu Olecko w województwie warmińsko-mazurskim. Nad zachodnim brzegiem jeziora leży miasto Olecko, nad wschodnim – wieś Możne.

Charakterystyka

Typ sielawowy. Długość w linii północ-południe 4860 m, maksymalna szerokość 1110 m, głębokość maksymalna – 45,2 m, powierzchnia 227,3 ha. Zbiornik typu rynnowego o stokach stromych z wyjątkiem delty rzeki Legi i najwęższej, południowej części jeziora (Szyjka). Jezioro systematycznie zmniejsza swoją powierzchnię. Jezioro jest dobrze dostępne od strony Olecka, w innych miejscach otoczone lasem, o stromych brzegach.

Wody jeziora mieszczą się w II klasie czystości. Dno piaszczyste, miejscami kamieniste, na znacznych odcinkach przybrzeżnych niedostępne do kąpieli z powodu roślinności przybrzeżnej. Jeszcze na początku lat 50. XX wieku jezioro zostało określone jako a-mezotroficzne, zawierające około 20% tlenu nad dnem, a przezroczystość wody mierzona 16 września 1951 r. wynosiła 3,5 m. Wyniki badań wód jeziora w roku 1987 oraz 1996 wykazały, że jest to jezioro eutroficzne i potwierdziły II klasę czystości wody.

Dorzecze: Lega, Ełk, Biebrza, Narew. Jezioro znajduje się w ciągu biegu rzeki Legi, która łącząc się z rzeką Ełk wpada do Biebrzy. Dzierżawca rybacki to Przedsiębiorstwo Rybackie PZW w Warszawie, ul. Twarda 42.

Szata roślinna

Wstępne badania flory i zbiorowisk roślinnych przeprowadzono w 1983 roku i kontynuowano je w 1986 r. W tym okresie wyodrębniono cztery zespoły ramienic: Charetum fragilis, Charetum contrariae, Charetum rudis, Nitellopsidetum obtusae oraz dwa zespoły mchów wodnych: Fontinaletum antipyreticae i Platyhypnidietum rusciformis.

Spośród zbiorowisk roślin naczyniowych stwierdzono występowanie fitocenoz 10 zespołów hydrofitów: Potametum pectinati, Ranunculetum circinati, Elodeetum canadensis, Ceratophylletum demersi, Myriophylletum spicati, Potametum lucentis, Potametum perfoliati, Potametum friesii, Nupharo-Nymphaeetum albae, Potametum natantis. W grupie zbiorowisk szuwarowych zidentyfikowano płaty 10 zespołów: Scirpetum lacustris, Typhetum angustifoliae, Eleocharitetum palustris, Equisetetum fluviatilis, Phragmitetum australis, Typhetum latifoliae, Acoretum calami, Glycerietum maximae, Caricetum acutiformis, Phalaridetum arundinaceae oraz jedno zbiorowisko z Alisma gramineum.

Występujące rośliny: trzcina, sitowie jeziorne, pałka szeroko- i wąskolistna, moczarka kanadyjska, rdestnice, jaskier, wywłócznik i rogatek.

Turystyka i wędkarstwo

Oleckie Wielkie jest jeziorem typu sielawowego. Występują w nim leszcz, lin, płoć, okoń, szczupak, wzdręga, stynka, ukleja, karp, troć, sum, jazgarz, węgorz i inne gatunki ryb. Ośrodki wypoczynkowe oraz wypożyczalnie sprzętu sportowego i wodnego mieszczą się głównie w Olecku. Jezioro jest początkiem trasy spływu kajakowego rzeką Legą.

Atrakcje turystyczne:

• Licząca 12 km trasa rowerowo-spacerowa wokół jeziora, nosząca nazwę "Wiewiórcza Ścieżka". Na trasie są ustawione tablice informacyjne, które opracowano na potrzeby ścieżki dydaktycznej. Są one pomocą w prowadzeniu lekcji przyrody dla dzieci i młodzieży.
• Strzeżona plaża o nazwie Skocznia, na której znajdują się bar, molo, skocznia, zjeżdżalnia wodna, pole do siatkówki plażowej, siedziba WOPR i wypożyczalnia sprzętu wodnego.
• Smażalnie ryb.
• Skatepark.
• Strzeżona plaża, zwana potocznie Szyjką ze skocznią i wieżą ratowniczą.
• Dworek Mazurski: bar, plaża, skocznia do wody i pole do siatkówki plażowej.
• Amfiteatr.
• Pole namiotowe.
• "Dolina Pluskwianki" - trasa dydaktyczna o długości ok. 7 km, wiodąca przez doliny rzeki Pluskwianka, wzdłuż rzeki Możanka. Koniec trasy przy ujściu do Jeziora Oleckie Wielkie (opis trasy opracowano na podst. pracy A. Kozikowskiej i B. Taraszkiewicz oraz młodzieży z Zespołu Szkół w Babkach Oleckich).

Przypisy

1. JerzyJ. Jańczak JerzyJ. (red.), Atlas jezior Polski, t. III, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1999, s. 16-17, ISBN 83-88163-13-2 .
2. Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. [online], warmaz.pl, 2018  (pol.).

Linki zewnętrzne

• Mapa batymetryczna jeziora
• Jezioro Oleckie Wielkie - mapa batymetryczna, wydarzenia, pogoda

Bibliografia

• Ciećko Z., 2004, Ochrona bioróżnorodności na przykładzie zlewni jeziora Oleckie Wielkie oraz dorzecza rzeki Legi, Wyd. WM Olecko, ISBN 83-86523-63-8
• Stanisław Bernatowicz, Zasady ekologii środowiska wodnego,Wyd.rada Wojewódzka SdRP w Suwałkach 135/90n.2000
• Szlakami Mazur Garbatych. Ziemia olecka i okolice, Libra, Olecko 2004