Janusz Gniatkowski

Janusz Gniatkowski

Data i miejsce urodzenia	6 czerwca 1928 Lwów
Pochodzenie	Polska
Data i miejsce śmierci	24 lipca 2011 Poraj
Gatunki	pop
Zawód	piosenkarz
Aktywność	1954–1991
Powiązania	Jan Cajmer, Jan Danek, Jerzy Harald, Waldemar Kazanecki, Zygmunt Wichary, Natasza Zylska
Odznaczenia

Krystyna Maciejewska na tle plakatu męża.

Janusz Gniatkowski (ur. 6 czerwca 1928 we Lwowie, zm. 24 lipca 2011^[1] w Poraju) – polski piosenkarz.

Życiorys

W dzieciństwie należał do chóru kościelnego. Po II wojnie światowej, w 1946 roku, osiadł w Katowicach.

Jego talentem zainteresował się Waldemar Kazanecki. Pierwsze nagrania zarejestrował z katowickim zespołem Jerzego Haralda w 1954. Rok później z Nataszą Zylską i Janem Dankiem ruszył na tournée po Polsce, ZSRR, NRD, Czechosłowacji, Mongolii, RFN, Francji i Austrii. Pracowali razem do 1960 roku zmieniając zespoły, Najpierw był Kazanecki, a w ostatnich latach Juliusz Skowronski. Potem często wyjeżdżał do USA, Kanady, Australii. Nagrywał z orkiestrami Jana Cajmera i Zygmunta Wicharego.

W 2004 w Filharmonii Częstochowskiej Gniatkowski świętował 50-lecie działalności artystycznej. Koncert zarejestrowała i emitowała TVP. W dniach 15–16 września 2007 odbył się I Festiwal Piosenek Janusza Gniatkowskiego, w którym również sam artysta brał udział. W czerwcu 2008, z okazji 80. urodzin Janusza Gniatkowskiego, odbył się uroczysty koncert, na którym również śpiewał sam Jubilat. W dniach 13–14 września 2008 miał miejsce II Festiwal Piosenek Janusza Gniatkowskiego, również z jego udziałem.

W 1979 otrzymał Złoty Krzyż Zasługi^[2]. W 1999 za wybitne zasługi w pracy artystycznej został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[3].

Zmarł 24 lipca 2011 roku w Poraju; jego pogrzeb odbył się cztery dni później na Cmentarzu Kule w Częstochowie^[4].

Życie prywatne

Szwagierką Gniatkowskiego była piosenkarka Nina Urbano^[5].

Jego pierwszą żoną (od 1949 roku) była łyżwiarka figurowa mistrzyni Polski Stefania Kalus^[6], a drugą (aż do śmierci) – Krystyna Maciejewska piosenkarka, autorka tekstów piosenek, scenarzystka, reżyser. Razem koncertowali 25 lat w kraju grając łącznie 300 koncertów rocznie, a także za granicą – m.in. w ZSRR, Austrii (Wiedeń), Danii (Kopenhaga) oraz w USA, gdzie zostali odznaczeni wraz z zespołem Medalem 200-lecia Stanów Zjednoczonych. Wystąpił także na Festiwalu w Opolu w 1989 r., śpiewając wiązankę swoich starych przebojów z Krystyną Maciejewską i Tadeuszem Bratusem

2 lutego 1991 r. w Częstochowie Gniatkowski uległ poważnemu wypadkowi – został potrącony przez samochód fiat 126p na przejściu dla pieszych. Artysta doznał m.in. otwartego złamania nogi, urazu czaszki. Operowany był na Oddziale Chirurgii Urazowej szpitala im. Rydygiera w Częstochowie^[7], potem Szpitalu Górniczego w Sosnowcu, a następnie w Lubiniu. Po latach rehabilitacji powoli wracał na scenę, brał udział w kilku programach telewizyjnych, a następnie na festiwalach swojej twórczości. Swoje 80. urodziny spędził w Filharmonii Częstochowskiej, gdzie zorganizowano koncert złożony wyłącznie z jego twórczości.

Gminny Ośrodek Kultury im. Janusza Gniatkowskiego w Poraju.

Upamiętnienie artysty

Imieniem Janusza Gniatkowskiego nazwano Gminny Ośrodek Kultury w Poraju oraz Skwer w Częstochowie. W Poraju od 2007 r, odbywa się Festiwal Piosenki Janusza Gniatkowskiego^[8], którego pomysłodawcą, scenarzystą, reżyserem, producentem i dyrektorem artystycznym, a obecnie także Konsultantem Artystycznym jest jego żona – Krystyna Maciejewska^[9][10].

6 kwietnia 2019 telewizja Polsat wyemitowała siódmy odcinek jedenastej edycji programu Twoja twarz brzmi znajomo, gdzie w rolę artysty wcielił się Kazimierz Mazur, który wykonał Piosenkę kubańską^[11].

Wybrane nagrania

• Apassionata (3 grudnia 1955 – nagr. radiowe, 1956 – nagr. płytowe, 1978)
• Arrivederci Roma (1956, 1957)
• Bella Bella Donna (duet z Janem Dankiem, 1956)
• Błękitny kwiat (1956, 1957) (muz. Romeo i Perfetti, sł. Z. Kaszkur i Z. Zapert)
• Bolero (1957)
• Dwie paczki papierosów (1955)
• Gelsomina (1959)
• Indonezja (1956)
• Spokojnej nocy (1954)
• Kobieta i mężczyzna (duet z Nataszą Zylską, 1957) (muz. J. Gleason, sł. T. Śliwiak)
• Mexicana
• Most na rzece Kwai (1959)
• Pieśń miłości (1954)
• Piosenka kubańska (znane także jako Kuba, wyspa jak wulkan gorąca) (1956)
• Pozory mylą (1959)
• Samba (muz. Art Sullivan, sł. A. Jakowska)
• To tylko tu (duet z N. Zylską) (muz. H. Gietz, sł. J. Świąć)
• Tylko serce nie uśnie
• Vaya con Dios (duet z Janem Dankiem, 1956)
• Volare (1958)
• Wrocławskie gwiazdy (1957)
• Za kilka lat (1959)
• Zimowa piosenka (1957) (muz. W. Kazanecki, sł. W. Jeżewski)

Grób piosenkarza na częstochowskim cmentarzu Kule

Dyskografia (wybór)

EP (minialbumy)

• Janusz Gniatkowski / Regina Bielska – split, PN Muza N 0071
• Janusz Gniatkowski / Jan Danek PN Muza N 0021
• Natasza Zylska i Janusz Gniatkowski oraz Natasza Zylska i Jan Danek / Natasza Zylska PN Muza N 0037
• Janusz Gniatkowski / Lidia Czarska PN Pronit N 0063

Przypisy

1. GROBONET 2.6 – wyszukiwarka osób pochowanych – Cmentarz Kule w Częstochowie [online], czestochowakule.artlookgallery.com [dostęp 2018-10-29]  (pol.).
2. Spotkanie twórców i artystów polskiej estrady. „Nowiny”. 146, s. 2, 2 lipca 1979. 
3. M.P. z 2000 r. nr 5, poz. 99.
4. Pogrzeb Janusza Gniatkowskiego w Częstochowie. onet.pl, 2011-07-27.
5. Janusz Świąder: Gwiazdy błyszczały wczoraj (Wydawnictwo Muzyczne Polihymnia, Lublin, 2014; ISBN 978-83-7847-194-3); s. 508–513.
6. Muzeum historii Katowic.
7. Wydanie „Gazety Kieleckiej” nr 23 z 4 lutego 1991, s. 2.
8. X OGÓLNOPOLSKI FESTIWAL PIOSENEK JANUSZA GNIATKOWSKIEGO” [online], Gminny Ośrodek Kultury im. Janusza Gniatkowskiego w Poraju, 16 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-12]  (pol.).
9. ArekA. Sołtysik ArekA., MarcinM. Gębka MarcinM., Powiat Myszkowski [online], www.powiatmyszkowski.pl [dostęp 2019-05-12] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-04] .
10. Gazeta Częstochowska OnLine – Częstochowa, kultura, rozrywka [online], www.gazetacz.com.pl [dostęp 2019-05-12] .
11. „Piosenka kubańska” jak wulkan gorąca. Sukces Kazika Mazura! – Polsat.pl [online], www.polsat.pl [dostęp 2019-05-12]  (pol.).

Bibliografia

• Święta u Janusza Gniatkowskiego – biografia. gazetacz.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
• Gwiazdozbiór polskiej piosenki: Janusz Gniatkowski – biografia

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000130145911
• VIAF: 301185092
• GND: 1058238973
• PLWABN: 9810670333805606
• NUKAT: n2013197431