Jadwiga Janus
Pomnik Martyrologii Dzieci w Łodzi
Pomnik Mikołaja Kopernika w Łodzi
Pomnik Martyrologii Dzieci wieczorem
Jadwiga Janus Łubniewicz (ur. 21 października 1931 w Stadnickiej Woli , zm. 8 marca 2019 [1] [2] [3] ) – polska rzeźbiarka , autorka instalacji .
Żona nieżyjącego malarza Albina Łubniewicza .
Życiorys
Uzyskała dyplom magistra sztuki w 1957 r. na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Rzeźby w pracowni Xawerego Dunikowskiego .
Od ponad półwiecza artystka mieszka i tworzy w Łodzi. Tworzy rzeźby w brązie, aluminium, drewnie, kamieniu, ceramice i innych materiałach. Jest autorką Pomnika Martyrologii Dzieci (tzw. pęknięte serce) w parku im. Szarych Szeregów w Łodzi . Pomnik został odsłonięty 9 maja 1971 , w 26. rocznicę zwycięstwa nad faszyzmem . W 2002 roku odsłonięto Pomnik-popiersie Mikołaja Kopernika , zdobiący największy łódzki szpital . Jest także autorką rzeźb sakralnych w kościele św. Teresy w Łodzi przy ul. Kopcińskiego czy kościele św. Piotra i Pawła przy ul. Nawrot w Łodzi. Obok rzeźby zajmuje się też malarstwem i rysunkiem.
Wystawiała się w kraju i zagranicą m.in. w Oldenburg Galerie[4] w Oldenburgu , Galerii Zollner w Bremie , La Petite Galerie w Bremie, Galerii Ignis w Kolonii , Ośrodku Kultury Polskiej w Budapeszcie , Dortmund , Narodowej galerii w Pradze , Museo Archelogica Mediolan .
W październiku 2007 Jadwiga Janus obchodziła jubileusz 50 lat pracy artystycznej w Miejskiej Galerii Sztuki – Ośrodek Propagandy Sztuki w Łodzi . W maju 2009 r. Jadwiga Janus została uhonorowana najwyższym państwowym odznaczeniem w dziedzinie sztuki nadanym przez Prezydenta RP Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” .
W 2018 roku Jadwiga Janus przekazała kolekcję rzeźb wykonanych w latach 2006-2007 Bałuckiemu Ośrodkowi Kultury. Kolekcja stanowi własność Galerii.Część z nich była eksponowana m.in. w Muzeum Rzeźby Polskiej w Orońsku. W kolekcji znajduje się 16 prac - form przestrzennych m.in. „Nieoczekiwane narodziny", „Purchawka", „Podróżnik", „Z pamięci", „Dekoracyjna”, „Obserwator", „Figura grzebieniasta" czy „Słupnik”. Wykonane są głównie z surowego drewna łączonego z naturalną, workową tkaniną jutową i szarym płótnem. Wykorzystano różnorodne kształty i kolory patyków, konarów i pni oraz część skrzyni ze sklejki, a także elementy ceramiczne i jedna czaszka zwierzęca. Poszczególne elementy połączone są sznurami, części konstrukcyjne gwoździami. Większość zastosowanych materiałów pozostawiona w kolorze naturalnym, jedynie w jednym obiekcie dominujący materiał to tkaniny w kolorze czarnym i kilku odcieniach czerwieni[5] .
18 marca 2019 roku Jadwiga Janus została pochowana na Starym Cmentarzu w Łodzi . W ostatniej drodze artystce towarzyszyła rodzina, przyjaciele artyści rzeźbiarze Wojciech Gryniewicz , Andrzej Jocz , malarz Andrzej Gieraga , przedstawiciele władz Miasta Łodzi, władz Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi, łódzkie media. Prochy artystki zostały złożone w grobie rodziców (Seweryna i Kazimiery) oraz męża Jadwigi Janus, malarza Albina Łubniewicza .
Prace (lista niepełna)
Pomniki i rzeźby
Inne
1971 – wystrój plastyczny Zakładów Przemysłu Wełnianego Biawena w Białej Podlaskiej
1972 – wystrój plastyczny Zakładów Przemysłowych Cotex w Płocku
1973 – wystrój plastyczny Zakładów dziewiarskich Jarlan w Jarosławiu
1974–75 – rozwiązania rzeźbiarsko-architektoniczne elewacji i wnętrz budynków Zakładów Włókienniczych Bistona w Łodzi
1975 – wystrój plastyczny zakładów Włókienniczych Teofilów w Łodzi
1976–77 – rzeźby w kamieniu na Osiedlu Piastowskim w Lublinie – współtwórca Barbara Zbrożyna
1977 – wystrój plastyczny Domu Kultury Zakładów Przemysłu Wełnianego Biawena w Białej Podlaskiej
Prace w zbiorach
Wystawy
Indywidualne
1972 – Oldenburg Galerie, Oldenburg
1975 – Salon Sztuki Współczesnej, BWA, Łódź
1975 – Galeria Sztuki Współczesnej Koszykowa, DESA, Warszawa
1978 – Galeria Zollner, Brema
1978 – La Petite Galerie, Brema
1980 – Muzeum im. Xawerego Dunikowskiego, Królikarnia , Warszawa
1981 – Ośrodek Kultury Polskiej, Budapeszt
1987 – Galeria Ignis, Kolonia
1991 – Galeria 86 , Łódź
1993 – Galeria Manhattan , Łódź
1994 – Muzeum Nadwiślańskie, Kazimierz Dolny
1995 – Galeria ZPAP , Białystok
1997 – Galeria Willa (Miejska Galeria Sztuki w Łodzi )
1999 – Galeria ZPAP, Warszawa
2001 – Galeria BWA, Bydgoszcz
2004 – Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
2005 – Galeria ASP (Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi )
2007 – Ośrodek Propagandy Sztuki w Łodzi (Miejska Galeria Sztuki w Łodzi)[6]
2007 – Pałac Sztuki , Kraków
2008 – Galeria Rogatka, Radom
2009 – Muzeum Rzeźby Współczesnej w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku [7] [8] [9]
2014 – Wystawa Oblicza formy Muzeum Miasta Łodzi [10]
2017- Miejska Galeria Sztuki w Łodzi – Galeria Re:Medium ul. Piotrkowska/113
Zbiorowe (lista niepełna)
1960 – Rzeźba polska 1945–1960 , CBWA , Warszawa
1961/62 – Polskie dzieło plastyczne w XV-lecie PRL , CBWA, Warszawa
1965 – Wystawa grafiki i rzeźby. XX lat PRL w twórczości plastycznej , CBWA, Warszawa
1966 – Wystawa prac z ogólnopolskich plenerów rzeźbiarskich ZPAP , Kielce
1968 – Spotkania rzeźbiarskie , ZPAP , Suchedniów
1969 – Matka i dziecko w polskim medalierstwie współczesnym , wystawa z okazji kongresu UNICEF , Berno , Lucerna , Warszawa
1965/1969 – Ogólnopolska wystawa medalierstwa , CBWA, Warszawa
1970 – Spotkania rzeźbiarskie ZPAP , Orońsko
1972 – Spotkania rzeźbiarskie ZPAP , Orońsko
1973 – Międzynarodowy konkurs ceramiki , Faenza
1973 – III Międzynarodowe Biennale Ceramiki Artystycznej Vallouris.
1973 – Plenerowa Galeria Rzeźby , ZPAP, BWA, Łódź
1973 – Ogólnopolska wystawa rzeźby , BWA, Sopot
1973 – Spotkania rzeźbiarskie ZPAP , Orońsko
1973/74 – La medaglia polacco contemporanea , Museo Archeologica, Mediolan
1975 – Neue Formrn und Tendenzen in der gegenwärtigen polnischen Medaillerkunst , Dortmund
1976 – Soucasne polske medaillerstvi , Narodowa Galeria, Praga
1979 – IV Festiwal Sztuk Pięknych Hommage Xaweremu Dunikowskiemu w 100 rocznicę urodzin, CBWA, Warszawa
1974–79 – Tendencje i osobowość. Ogólnopolska wystawa rzeźby w XXXV-lecie PRL , CBWA, Warszawa
1980 – Myśl i tworzywa , Muzeum Okrȩgowe, Radom
1989 – Ogólnopolski przegląd rzeźby 1979-89 , CBWA, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki , Warszawa
2000 – Salon Jesienny ZPAP , Łódź
2002 – Salon Jesienny ZPAP , Łódź
2005 – Space Gallery , Kraków
2008 – „Różowa intuicja” Muzeum Xawerego Dunikowskiego Warszawa[11] [12]
2010 – Wystawa pt. „Geometria i Metafora”: Akademicka Galeria Sztuki XS w Instytucie Sztuk Pięknych Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Kochanowskiego w Kielcach [13]
Nagrody (lista niepełna)
1968 – I nagroda w konkursie na Pomnik Martyrologii Dzieci w Łodzi
1973 – I nagroda w konkursie na projekt Pomnika Czynu Rewolucyjnego w Łodzi
1975 – wyróżnienie w konkursie na Pomnik Bohaterów Walk o Wał Pomorski
Odznaczenia
Filmografia
Przypisy
↑ Jadwiga Janus-Łubniewicz : Nekrologi : Dziennik Łódzki [online], www.nekrologi.net [dostęp 2019-03-19] (pol. ) .
↑ M. M. Janik M. M. , Nie żyje Jadwiga Janus, wybitna polska rzeźbiarka [online], lodz.tvp.pl, 10 marca 2019 [dostęp 2019-03-11] .
↑ Nie żyje rzeźbiarka Jadwiga Janus [online], Radio Łódź, 10 marca 2019 [dostęp 2019-03-11] .
↑ Stadt Oldenburg, Künstlerverzeichnis, Künstler .
↑ Patyczaki: rzeźby Jadwigi Janus w Bałuckim Ośrodku Kultury - Urząd Miasta Łodzi [online], uml.lodz.pl [dostęp 2019-03-21] (pol. ) .
↑ Fotografia rzeźby na stronie Wydziału Sztuki Politechniki Radomskiej .
↑ Centrum Rzeźby Polskiej .
↑ Maraton Sztuki do Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku .
↑ Centrum Rzeźby Polskiej, Jadwiga Janus 20 czerwca – 2 sierpnia 2009 .
↑ Finisaż wystawy Jadwiga Janus. Oblicza formy [online], muzeum-lodz.pl [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-18] (pol. ) .
↑ za ciężkie dla kobiet? – Rita Baum .
↑ Kultura polska: „RÓŻOWA INTUICJA” .
↑ Geometria i Metafora – wystawa .
↑ Związek Polskich Artystów Plastyków . zpap.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. .
↑ filmpolski.pl: Jadwiga Janus .
Bibliografia
Katalog Rzeźba Jadwigi Janus , Miejska Galeria Sztuki w Łodzi, Łódź 2007, ISBN 83-89216-46-9 .
Katalog Rzeźba Jadwigi Janus , Centrum Polskiej Rzeźby w Orońsku, Orońsko 2004, ISBN 83-85901-50-7 .
Linki zewnętrzne