Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.
Język rapanui, także rapanuański[1] (Vananga Rapa nui) – język ze wschodniej gałęzi rodziny polinezyjskiej języków austronezyjskich, używany przez rdzennych mieszkańców należącej do ChileWyspy Wielkanocnej na południowo-wschodnim Pacyfiku. Morfologicznie najbardziej zbliżony do języka markiskiego, fonologicznie – do maoryskiego. W ostatnich dekadach, w związku z migracjami ludności, język ten rozprzestrzenił się także na kontynentalną część Chile oraz inne wyspy Pacyfiku (zwłaszcza na Tahiti). Posługuje się nim w sumie blisko 5 tysięcy ludzi.
Zagrożony wymarciem, znajduje się pod presją języka hiszpańskiego, który jest powszechnie używany[2]. Wykazuje silnie zaznaczone wpływy hiszpańskiego i tahitańskiego[3]. Jako jedyny spośród języków Oceanii posiadał formę pisaną jeszcze przed przybyciem chrześcijańskich misjonarzy w XIX wieku. Zapisywany był pismem rongorongo, rytym w drewnie. Pismo to pozostaje nieodczytane, ponieważ w XIX wieku peruwiańscy handlarze niewolników uprowadzili większą część ludności wyspy, a pozostała na wyspie ludność nie umiała czytać.
Badaczka Katherine Routledge przypadkiem trafiła na umierającego Tomenika, który najprawdopodobniej potrafił odczytać pismo rongorongo. Działo się to w 1914 roku. Badaczka odwiedziła go w domu dla trędowatych, starając się kilkakrotnie nawiązać kontakt z umierającym. Tubylec jednak nie chciał wyjawić tajemnicy pisma obcej osobie. Istnieje teoria, że na wyspie pozostawił swoich uczniów (umiejętność czytania i pisania była przekazywana z pokolenia na pokolenie).
Badania mające na celu odczytanie pisma trwają nadal.
Próbka pisma rongorongo, stosowanego dawniej do zapisu języka rapanui
↑Viktor Krupa: The Polynesian Languages: A Guide. London: Routledge & Kegan Paul, 1982, s. 4. ISBN 978-0-7100-9075-1. OCLC8475402. (ang.).
Bibliografia
Stephen A. Wurm: Australasia and the Pacific. W: Christopher Moseley (red.): Encyclopedia of the World’s Endangered Languages. Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 425–577. DOI: 10.4324/9780203645659. ISBN 978-0-203-64565-9. OCLC47983733. (ang.).
