Iosif Sankowski

Iosif Sankowski

Иосиф Иустинович Санковский

generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	16 marca 1897 Ryga
Data i miejsce śmierci	4 stycznia 1962 ZSRR
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Czerwona ludowe Wojsko Polskie Armia Radziecka
Jednostki	69 Dywizja Piechoty 2 Armia Wojska Polskiego
Stanowiska	dowódca dywizji piechoty zastępca dowódcy armii
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, wojna domowa w Rosji, II wojna światowa
Odznaczenia

Iosif Sankowski, Józef Sankowski^[1], (ros.) Иосиф Иустинович Санковский (ur. 16 marca 1897 w Rydze, zm. 4 stycznia 1962 w ZSRR) – generał porucznik Armii Radzieckiej i generał dywizji ludowego Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się 16 marca 1897 roku, w rodzinie Justyna, Białorusina zamieszkałego w Rydze^[2]. Podczas I wojny światowej walczył w szeregach rosyjskiej armii przeciw Niemcom.

Jesienią 1917 roku wstąpił do Czerwonej Gwardii, a wiosną 1918 roku do Armii Czerwonej. Na początku 1920 roku został członkiem partii bolszewików. Uczestnik wojny domowej w Rosji. Od 1920 roku dowódca plutonu, od 1933 roku dowódca batalionu, od 1934 roku dowódca pułku. Absolwent Państwowego Instytutu Gospodarczego w Riazaniu. W latach 1937–1940 wykładał taktykę w Akademii Wojskowej im. Frunzego. W latach 1940–1943 komendant Włodzimierskiej Szkoły Piechoty we Włodzimierzu ewakuowanej w 1941 roku na wschód. W czasie II wojny światowej od 27 stycznia 1943 roku walczył na froncie jako dowódca 115 Samodzielnej Brygady Strzeleckiej. 29 sierpnia 1943 roku został ranny. 16 października 1943 roku został awansowany na generała majora. W okresie od 6 grudnia 1943 roku do 6 września 1944 roku dowodził 69 Siewską Dywizją Strzelecką.

W dniu 13 września 1944 roku został oddelegowany do Wojska Polskiego w stopniu generała brygady^[3]. Zastępca dowódcy 2 Armii WP do spraw liniowych, a od 9 kwietnia 1945 roku szef sztabu tej Armii. Przyczynił się do odparcia kontrataku niemieckiego feldmarszałka Ferdinanda Schörnera w kwietniu 1945 roku, a w maju 1945 roku wziął udział w operacji praskiej. Od lipca 1945 szef Departamentu Piechoty i Kawalerii MON. Na podstawie uchwały Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 14 grudnia 1945 roku został awansowany na generała dywizji. „Pozytywnie oceniany między innymi przez generała Karola Świerczewskiego za kierowanie sztabem 2 Armii WP podczas nieudanej operacji na kierunku drezdeńskim. Postać godna szczegółowej i rzeczowej analizy jego wpływu na losy 2 Armii WP na przełomie 1944/1945 roku”^[4].

W dniu 26 października 1946 roku wyjechał do ZSRR^[5], gdzie został wyznaczony na stanowisko komendanta kursów dowódców pułków. W latach 1953–1958 był zastępcą komendanta Wyższych Kursów Oficerskich „Wystrieł”. Zmarł 4 stycznia 1962 roku^[6].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari (11 maja 1945)^[7]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1945)
• Order Krzyża Grunwaldu II klasy (uchwała KRN z 3 stycznia 1945r.)^[8]
• Złoty Krzyż Zasługi (1946)^[9]
• Order Lenina
• Order Czerwonego Sztandaru (dwukrotnie)
• Order Wojny Ojczyźnianej I stopnia
• Order Kutuzowa I stopnia (1945)

Przypisy

1. W literaturze przedmiotu występuje pod imieniem „Józef”. Odmiennie Edward Jan Nalepa, Oficerowie Armii Radzieckiej..., s. 200, jako Josif Ustinowicz Sankowski.
2. Edward Jan Nalepa, Oficerowie Armii Radzieckiej..., s. 188, podaje, że Józef Sankowski był Rosjaninem.
3. Edward Jan Nalepa, Oficerowie Armii Radzieckiej..., s. 188.
4. Bez możliwości wyboru..., s. 235.
5. Edward Jan Nalepa, Oficerowie Armii Radzieckiej..., s. 188, 200, natomiast Maciej Szczurowski, autor not biograficznych umieszczonych w pracy Bez możliwości wyboru..., s. 235, podał, że generał Sankowski wyjechał do ZSRR w listopadzie 1946 roku.
6. САНКОВСКИЙ Иосиф Иустинович.. [dostęp 2013-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-06)].
7. Uchwałą Prezydium Krajowej Rady Narodowej z 11 maja 1945 za bohaterskie czyny i dzielne zachowanie się w walce z niemieckim najeźdźcą. Odznaczenia Generałów Wojska Polskiego przez Prezydium Krajowej Rady Narodowej. „Polska Zbrojna”, s. 1, 12 maja 1945.  Por. Kazimierz Konieczny, Henryk Wiewióra: Karol Świerczewski Walter. Zbiory Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Warszawa: Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, 1971, s. 263.
8. AleksanderA. Mazur AleksanderA., Order Krzyża Grunwaldu. Monografia historyczna, 2005 . Brak numerów stron w książce
9. Edward Jan Nalepa, Oficerowie Armii Radzieckiej..., s. 188 wymienia tylko dwa polskie ordery (Złoty Krzyż Orderu Virtuti Militari i Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski) oraz jedno odznaczenie (Złoty Krzyż Zasługi).

Bibliografia

• CzesławC. Grzelak CzesławC., HenrykH. Stańczyk HenrykH., StefanS. Zwoliński StefanS., Bez możliwości wyboru. Wojsko Polskie na froncie wschodnim 1943-1945, Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1993, ISBN 83-11-08252-9, OCLC 830056861 . Brak numerów stron w książce
• Kazimierz Kaczmarek, Druga Armia Wojska Polskiego, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1978.
• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. III: M-S, Toruń 2010, s. 365–366.
• Edward JanE.J. Nalepa Edward JanE.J., Oficerowie Armii Radzieckiej w Wojsku Polskim 1943-1968, Warszawa: Bellona, 1995, ISBN 83-11-08353-3, OCLC 830273795 . Brak numerów stron w książce
• Maciej Szczurowski, Dowódcy Wojska Polskiego na froncie wschodnim 1943-1945. Słownik biograficzny, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 1996, wyd. II uzupełnione, ISBN 83-87103-08-X.