Implementation Force
IFOR
NATO Operacja Joint Endeavour
|
![Ilustracja](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Insignia_NATO_Army_IFOR.svg/188px-Insignia_NATO_Army_IFOR.svg.png) Oznaka IFOR. Jeden napis w alfabecie łacińskim, a drugi w cyrylicy
|
Historia
|
Państwa wystawiające
|
|
Państwa mandatowe
|
Bośnia i Hercegowina
|
Decyzja o użyciu
|
14 grudnia 1995 (Układ w Dayton 15 grudnia 1995 (UNSCR 1031)
|
Rozpoczęcie misji
|
20 grudnia 1995
|
Zakończenie misji
|
20 grudnia 1996
|
Liczba zmian
|
1
|
Dowódcy
|
Pierwszej zmiany
|
adm. Leighton W. Smith Jr.
|
Konflikt zbrojny
|
Wojna w Bośni
|
Organizacja
|
Typ
|
budowania pokoju
|
|
Podporządkowanie
|
AFSOUTH
|
Skład
|
3 dowództwa komponentów 3 wielonarodowe dywizje: Południowo-Wschodnia, Południowo-Zachodnia, Północna
|
Liczebność
|
80 000 żołnierzy (łącznie) 54 000 żołnierzy (tylko w Bośni)
|
Dyslokacja
|
Sarajewo (dowództwo)
|
Implementation Force (IFOR) – międzynarodowe siły wojskowe pod przywództwem NATO, na podstawie mandatu ONZ w okresie od 20 grudnia 1995 do 20 grudnia 1996 roku prowadzące w Bośni i Hercegowinie operację Joint Endeavour. Jej dowódcą był admirał US Navy Leighton W. Smith, Jr.
Historia
15 grudnia Rada Bezpieczeństwa ONZ upoważniła NATO do wprowadzenia w życie postanowień wojskowych układu pokojowego w Dayton w sprawie Bośni i Hercegowiny. Ustanowiono w tym celu wielonarodowe Siły Implementacyjne (Implementation Force – IFOR) znalazły się pod dowództwem wojskowym NATO od 20 grudnia 1995. W skład tych sił poza wojskami NATO wchodziły również jednostki państw uczestniczących w programie Partnerstwo dla Pokoju oraz państw nieeuropejskich (Egipt, Malezja, Pakistan). Udział Rosji był przedmiotem osobnego porozumienia między NATO a Rosją.
Celem operacji była kontrola wprowadzenia w życie ustaleń konferencji z Dayton kończącej wojnę w Bośni. Zadaniem sił IFOR w ramach operacji "Wspólny Wysiłek" było bezpieczne wykonanie planu pokojowego. Mieściło się ono w nowej skali potrzeb i problemów z zakresu logistyki, wyposażenia i zdolności operacyjnych. Stronami antagonistycznymi w konflikcie były Federacja Bośni i Hercegowiny oraz Republiki Serbskiej. Wojska NATO kontrolowały także przekazanie pomiędzy stronami kontroli nad spornymi terytoriami oraz rozbrojenie z broni ciężkiej. Pomimo pokojowego charakteru misji, żołnierze IFOR wielokrotnie używali broni w walce. Pierwszą taką sytuacją był atak artyleryjski, przeprowadzony 23 sierpnia 1996 r. na pozycje oddziałów serbskich, prowadzących ataki moździerzowe.
Zgodnie z zapisami aneksu 1A porozumienia pokojowego, operacja "Wspólny wysiłek" była prowadzona przez NATO pod politycznym kierownictwem i kontrolą Rady Północnoatlantyckiej.
Zadania sił IFOR:
- Bezpieczne wykonanie programu pokojowego, który opierał się na postanowieniu z Dayton
- Zapewnienie stałego przestrzegania zawieszenia broni
- Zabezpieczanie przekazywania kontroli na spornych terytoriach
- Doprowadzenie do wycofania się do baz własnego terytorium, sił z uzgodnionych stref rozgraniczających obszary objęte zawieszeniem, oraz zapewnienie rozgraniczenia sił
- Rozbrojenie z broni ciężkiej, przeprowadzenie zbiórki ciężkiego uzbrojenia do parków sprzętu i koszar oraz demobilizacja pozostałych sił
- Kontrola i zapewnienie bezpieczeństwa granicom i terenom przygranicznym
- Stworzenie warunków dla bezpiecznego, uporządkowanego i szybkiego wycofania sił ONZ, które nie zostały przeniesione do IFOR
- Zabezpieczanie dostaw pożywienia
- Kontrolowanie przestrzeni powietrznej nad Bośnią i Hercegowiną
Po wyczerpaniu się mandatu misji w 1996 Rada Północnoatlantycka podjęła decyzję o rozpoczęciu nowej długoterminowej misji pokojowej o kryptonimie SFOR (Stabilization Force).
Struktura organizacyjna
Pod względem organizacyjnym w skład IFOR wchodziły trzy dowództwa komponentów poszczególnych rodzajów sił zbrojnych i 3 wielonarodowe dywizje wojsk lądowych (w nawiasie jednostka ramowa)[2]:
![NATO](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/22px-Flag_of_NATO.svg.png)
Dowództwo Sił Implementacyjnych (Połączone Siły NATO Europy Południowej) – adm. Leighton W. Smith Jr., Sarajewo
![NATO](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/22px-Flag_of_NATO.svg.png)
Dowództwo Komponentu Lotniczego (Połączone Siły Powietrzne NATO Europy Południowej) – gen. broni Micheal E. Ryan, Vicenza
![NATO](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/22px-Flag_of_NATO.svg.png)
Dowództwo Komponentu Morskiego (Połączone Siły Morskie NATO Europy Południowej) – adm. Mario Angeli, Neapol
![NATO](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/22px-Flag_of_NATO.svg.png)
Dowództwo Komponentu Lądowego (Korpus Szybkiego Reagowania Dowództwa NATO w Europie) – gen. broni Michael Walker, Ilidža
Wielonarodowa Dywizja Północ (1 Dywizja Pancerna (USA)) – gen. dyw. William L. Nash, Tuzla
Wielonarodowa Dywizja Południowy-Zachód (3 Dywizja Zmechanizowana) – gen. dyw. Mike Jackson, Banja Luka
Wielonarodowa Dywizja Południowy-Wschód (6 Lekka Dywizja Pancerna) – gen. dyw. Rideau, Mostar
odwód manewrowy IFOR (Siły Manewrowe Dowództwa NATO w Europie) – gen. dyw. Henry A. Kievenaar, Bihać
-
Przemieszczenie amerykańskich wojsk do Bośni w grudniu 1995 r.
-
Fińscy żołnierze na patrolu w marcu 1996 r.
-
Kolumna rosyjskich wojsk powietrznodesantowych w lipcu 1996 r.
W kulturze
Polscy żołnierze IFOR-u są głównymi bohaterami dramatu wojennego pt. Demony wojny według Goi z 1998 roku w reżyserii W. Pasikowskiego. Polscy żołnierze IFOR-u występują w filmie Peacemaker.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Larry Wentz: Lessons From Bosnia:The IFOR Experience. Waszyngton: DoD Command and Control Research Program, 1997, s. 475-476. ISBN 1-57906-004-8.
- ↑ Patrick Melissa: Intelligence in Support of Peace Operation: The Story of Task Force Eagle and Operation Joint Endeavour. Carlisle Barracks: US. Army War College, 2000, s. 3-4.