Polska
rugby union
Polski Związek Rugby
II liga, seria B
6
Ekstraliga
II liga
I liga polska w rugby (dawniej II liga, seria B) - drugi poziom męskich rozgrywek ligowych rugby union drużyn piętnastoosobowych w Polsce, pośredni pomiędzy Ekstraligą, a II ligą. Zmagania toczą się cyklicznie (co sezon, od jesieni do wiosny) systemem kołowym. Organizowane są przez Polski Związek Rugby. Stawką w rywalizacji jest szansa awansu do Ekstraligi, natomiast najsłabsze drużyny są relegowane do dawniej II ligi.
Rozgrywki ligowe rugby union w Polsce zostały zainaugurowane w 1957. Utworzono wówczas dwa poziomy rozgrywek: I ligę (najwyższy poziom) oraz ligę okręgową (drugi poziom), liczącą 13 drużyn grających w trzech grupach. Rozgrywki odbywały się od wiosny do jesieni. Organizatorem rozgrywek była początkowo Sekcja Rugby Głównego Komitetu Kultury Fizycznej, a od września 1957 powstały wówczas Polski Związek Rugby. Po tym sezonie aktywnych pozostało jedynie 10 drużyn i w tej sytuacji w 1958 wszystkie wystąpiły w I lidze, a zrezygnowano z organizowania drugiego poziomu rozgrywek[1][2][3].
Wobec zwiększającej się liczby drużyn rugby w kraju ponownie zorganizowano rozgrywki na drugim poziomie ligowym od sezonu 1971/1972[1][4][3]. Na podstawie klasyfikacji skróconego sezonu 1971 drużyny I ligi podzielono na dwie grupy, do słabszej delegując cztery ostatnie zespoły[4][3]. Do grupy tej mogły też dołączać zespoły nowo powstające, wprowadzono także zasady spadku i awansu pomiędzy grupami[1][4]. Już w 1972 przemianowano grupy na I i II ligę[4].
W sezonie 1980/1981 drużyny II ligi podzielono na dwie grupy, których zwycięzcy spotkali się w finale rozgrywek. Od kolejnego sezonu powrócono do formatu ligowego. W kolejnych latach dwukrotnie wprowadzono jeszcze podział na grupy: na cztery w sezonie 1986, gdy w rozgrywkach miały uczestniczyć młodzieżowe drużyny klubów grających w I lidze (część z nich wycofała się) oraz ponownie na dwie w sezonie 1989, gdy zwycięzcy grup rozegrali dwumecz o pierwsze miejsce[3]. W tym ostatnim sezonie w związku z reorganizacją rozgrywek I ligi w 1989 do pierwszej fazy rozgrywek pierwszoligowych dopuszczono wszystkie drużyny, łącznie z tymi, które uprzednio uczestniczyły w II lidze. Kolejność końcowa zadecydowała o ponownym podziale na ligi[5]. W tym sezonie po raz pierwszy zwycięstwo w II lidze nie dało prawa bezpośredniego awansu na najwyższy poziom rozgrywek, a jedynie prawo do gry w barażu[3].
Od 1992 powrócono do podziału ligi na grupy. Jednak w związku z dużą liczbą nierozegranych spotkań i licznymi uchybieniami sezon 1992 uznano za nieoficjalny, a Polski Związek Rugby wyznaczył drużynę, która zagrała w barażu o awans do I ligi[3]. Od 1993 do 1997 dwie najlepsze drużyny drugiego poziomu rozgrywek (nazywanego wówczas serią B) otrzymywały prawo udziału w drugiej fazie rozgrywek serii A, rywalizując w grupie z dwiema najsłabszymi zespołami z pierwszej fazy rozgrywek tego poziomu[5][3] – w pozostałej części sezonu reszta drużyn serii B grała o Puchar PZR. Od 1994 zrezygnowano z podziału na grupy, w 1997 do niego powrócono, w sezonie 1998/1999 ponownie go porzucono, a od sezonu 2003/2004 kolejny raz wprowadzono (w pierwszej fazie rozgrywek, w drugiej stawkę dzielono zestawiając w osobnych grupach najlepsze i najsłabsze zespoły obu grup z pierwszej fazy)[3]. Od sezonu 2005/2006 wprowadzono rundę play-off między najlepszymi zespołami obu grup i rozgrywanie finału ligi[6]. Z podziału na grupy i fazy play-off zrezygnowano od sezonu 2007/2008[7].
W 2008 zainaugurowano trzeci poziom rozgrywek, tzw. ligi regionalne[8][3]. Wkrótce potem przekształcone one zostały w centralną II ligę, podczas gdy drugi poziom rozgrywki zaczął nosić nazwę I ligi (wobec zmiany dotychczasowej I ligi na Ekstraligę)[9]. Od sezonu 2009/2010 powrócono do rozgrywania fazy play-off i finału I ligi[10]. Od sezonu 2018 zrezygnowano z meczu finałowego (rozegrano go jednak w 2019[11]), a stawkę w końcowej części sezonu dzielono na dwie grupy, play-off (walczącą o awans) i play-out (broniącą się przed spadkiem)[12].
W sezonie 2020/2021 rozgrywki I ligi odbywają się w dwóch fazach: zasadniczej i finałowej. W rozgrywkach uczestniczy 6 drużyn. W fazie zasadniczej drużyny rozgrywają mecze systemem każdy z każdym, mecz i rewanż. W fazie finałowej stawka zostaje podzielona na dwie trzyzespołowe grupy, w których rozgrywki toczą się także systemem każdy z każdym po jednym spotkaniu (początkowo planowano mecz i rewanż). W grupie złożonej z trzech najlepszych zespołów po fazie zasadniczej (play-off) stawką rozgrywek jest mistrzostwo I ligi i prawo do gry w barażu o awans do Ekstraligi z najsłabszym zespołem Ekstraligi tego sezonu. W grupie złożonej z trzech najsłabszych zespołów po fazie zasadniczej (play-out) gra toczy się o uniknięcie spadku do II ligi – automatycznie spada najsłabsza drużyna, przedostatnia natomiast gra w meczu barażowym o utrzymanie się w I lidze. Kolejność w tabelach poszczególnych faz i grup ustalana jest na podstawie liczby zdobytych punktów: za zwycięstwo drużyna otrzymuje 4 punkty, za remis 2 punkty, a za porażkę 0 punktów. Ponadto może otrzymać w każdym meczu 1 punkt bonusowy – za zdobycie co najmniej 4 przyłożeń lub za porażkę nie więcej niż siedmioma punktami. Organizatorem rozgrywek jest Polski Związek Rugby[13][14].
Drużyny grające w I lidze w sezonie 2020/2021: AZS AWF Warszawa, Rugby Białystok, Wataha Zielona Góra, Legia Warszawa, Posnania Poznań i Arka Rumia[13].
Wyniki rozgrywek I ligi: