HMS Gnat (1915)

HMS Gnat

HMS „Gnat” na wodach chińskich, 1922
Historia
Stocznia	Barclay Curie na rzece Clyde
Wodowanie	3 grudnia 1915[1]
Royal Navy
Wejście do służby	1916 (?)
Wycofanie ze służby	1944
Los okrętu	złomowany po 1949
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	645 t
Długość	72,4 m
Szerokość	11 m
Zanurzenie	1,2 m
Napęd
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy indykowanej 2000 KM, 2 śruby, 2 kotły Yarrow[2]
Prędkość	14 węzłów (projektowa) 18 węzłów (na próbach)[3]
Uzbrojenie
2 działa 152 mm 2 działa 76 mm 6 karabinów maszynowych (stan początkowy)[2]
Załoga	53[2]

HMS Gnat — brytyjska kanonierka rzeczna typu Insect (nazywanego także „dużymi kanonierkami chińskimi” — ang. Large China Gunboats), z okresu obu wojen światowych. Był to czwarty okręt o tej nazwie (pol. komar).

Zbudowana razem z bliźniaczymi jednostkami na podstawie zamówienia z lutego 1915, dla patrolowania Dunaju w czasie I wojny światowej, ostatecznie nie trafiła tam podczas wojny, podobnie jak inne jednostki jej typu. Po ukończeniu, została w 1916 przeholowana do Zatoki Perskiej^[2]. Później w 1920 została przebazowana do Chin, by służyć do patrolowania rzeki Jangcy i ochrony tam brytyjskich interesów.

Służba podczas II wojny światowej

Po wybuchu II wojny światowej kanonierka została między wrześniem a grudniem 1939 dostosowana do zadań trałowania min. Następnie na przełomie 1940 roku została przeholowana na Morze Śródziemne, do Aleksandrii, gdzie dotarła w listopadzie. Dowódcą był wówczas kmdr ppor. (Lt Cdr) S.R.H. Davonport^[4].

Od listopada 1940 wspierała natarcie brytyjskich wojsk lądowych 8. Armii w kierunku Tobruku, a 9 grudnia 1940 ostrzeliwała Tobruk (m.in. z monitorem HMS „Terror” i bliźniaczymi HMS „Aphis” i „Ladybird”)^[5]. W nocy 20/21 stycznia 1941 ponownie ostrzeliwała pozycje w Marsa el Shal koło Tobruku, z HMS „Terror” i „Ladybird”^[6].

Kanonierka w kolejnych miesiącach w dalszym ciągu służyła bojowo na wschodnim Morzu Śródziemnym. Między innymi, nocami 9/10 i 10/11 kwietnia 1941 ostrzeliwała Bomba koło Derny wraz z HMS „Aphis”, a 14 kwietnia pozycje wojsk koło Sollum. Tego dnia „Gnat” został uszkodzony przez niemieckie bombowce (1 zabity), lecz zdołał powrócił do Mersa Matruh^[7]. W nocy 13/14 maja "Gnat" bombardował lotnisko w Gazali, a w dzień baterie artylerii w Tobruku^[8].

W nocy 19/20 października 1941 „Gnat” ostrzeliwał niemiecką artylerię koło Tobruku. W drodze powrotnej 21 października o 4.45 kanonierka została storpedowana i poważnie uszkodzona przez okręt podwodny U-79 na północ od Bardii, na pozycji 32°08′N 25°22′E. Torpeda oderwała dziób, nie było ofiar w ludziach. Została następnie odholowana do Aleksandrii przez niszczyciel HMS „Griffin”, pod osłoną „Jaguar”, a następnie przez holownik „St. Monace”. Do portu dotarła 23 października, lecz ostatecznie zrezygnowano z remontu (próby dospawania dziobu z bliźniaczej HMS „Cricket” były nieudane)^[9].

Okręt osadzono następnie na mieliźnie koło Aleksandrii i używano jako baterię przeciwlotniczą, do 1944. W 1945 został sprzedany na złom w Aleksandrii^[5].

Zobacz też

• Judy — maskotka-pies „Gnata”

Przypisy

1. Data wodowania 3.12.1915 według Geoffrey B. Mason, HMS Gnat — Insect-class River Gunboat.
2. Robert Gardiner (red.): Conway's All the World's Fighting Ships: 1906–1921, US Naval Institute Press, Annapolis, 1985, ISBN 0-87021-907-3, s.99-100
3. Jane's Fighting Ships — 1924 Edition za www.hmsfalcon.com. [dostęp 2008-09-24].
4. Don Kindell, ROYAL, DOMINION and INDIAN NAVY SHIPS, JANUARY 1941, Part 2 of 2
5. Geoffrey B. Mason, HMS Gnat — Insect-class River Gunboat
6. Don Kindell, NAVAL EVENTS, JANUARY 1941, Part 2 of 2
7. Don Kindell, NAVAL EVENTS, APRIL 1941, Part 1 of 2
8. Don Kindell, NAVAL EVENTS, MAY 1941, Part 1 of 2
9. Don Kindell, NAVAL EVENTS, OCTOBER 1941, Part 2 of 2

Bibliografia

• Geoffrey B. Mason, HMS Gnat — Insect-class River Gunboat w serwisie naval-history.net (dostęp 17-9-2009)

Linki zewnętrzne

• History of Yangtze River Patrol. [dostęp 2008-09-24]. (ang.).