Gwiazda Sanduleaka

Gwiazda Sanduleaka (LMC Anonymous)^[a] – odkryta w 1977 przez Nicka Sanduleaka gwiazda położona w Wielkim Obłoku Magellana.

Gwiazda została odkryta i opisana przez Nicka Sanduleaka w 1977 jako kandydat na gwiazdę symbiotyczną^[1]. Pomimo kilku osobliwych właściwości jej widma optycznego^[2] była przedmiotem nielicznych badań naukowych i została szybko „zapomniana”.

W 2011 gwiazda została zbadana ponownie, tym razem przy użyciu dużych 6,5-metrowych Teleskopów Magellana, co pozwoliło na odkrycie, że jest to gwiazda podwójna składająca się z czerwonego olbrzyma i białego karła. Orbitujący swojego czerwonego kompana biały karzeł ściąga na swoją powierzchnię materię z jego zewnętrznych warstw. Co pewien czas z akreowanego materiału tworzy się niezwykle długi i szybki dżet strzelający w kosmos wzdłuż osi rotacji gwiazdy. Długość dżetu wynosi do 400 milionów kilometrów, a szybkość podróżującej w nim materii wynosi 5 milionów kilometrów na godzinę (1500 km/s)^[3].

Uwagi

1. W literaturze astronomicznej nazwa „Gwiazda Sanduleaka” (Sanduleak's star) używana jest często do określenia innej gwiazdy znanej także jako Sanduleak -69° 202 (a także SK -69 202 czy CPD-69 402, koordynaty astronomiczne RA=05 35 27,92 DEC=-69 16 11,1)

Przypisy

1. Nick Sanduleak: A Suspected Variable Emiision-Line Object in the Direction of the Large Magellanic Cloud. 1977-07-18. [dostęp 2012-01-12]. (ang.).
2. Michalitsianos, A. G., Kafatos, M., & Shore, S. N: Sanduleak's Star (LMC Anonymous) – Its similarity in the far-ultraviolet with the luminous object Eta Carinae and SN 1987A. Astrophysical Journal, Part 1 (ISSN 0004-637X), vol. 341, June 1, 1989-06-01. [dostęp 2012-01-12]. (ang.).
3. Giant star-jet spotted. Australian Astronomical Observatory, 2011-12-30. [dostęp 2012-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-11)]. (ang.).

Bibliografia

• R. Angeloni, F. Di Mille, J. Bland-Hawthorn, D. Osip: Discovery of a giant, highly-collimated jet from Sanduleak's star in the Large Magellanic Cloud. arXiv, 2011-11-03. [dostęp 2012-01-12]. (ang.).
• Gwiazda Sanduleaka w bazie SIMBAD (ang.)