Gwardia Koszalin – polski klub sportowy z siedzibą w Koszalinie, założony 3 czerwca 1946 pod nazwą Milicyjny Klub Sportowy.
Historia
Zmiany nazw:
(3 czerwca 1946-1946) Milicyjny Klub Sportowy
(1946-1946) wznowienie Milicyjny KS. W tym roku klub przestał istnieć. Powodem tego była przeprowadzka władz wojewódzkich do Szczecina. Przeniesiono tam również OZPN z działaczami i Komendę Wojewódzką Milicji. Drużynę przemianowano i oficjalnie zarejestrowano 11 lutego jako KS Zryw Koszalin. (zob. Arkonia Szczecin)
(1948) ponowne wznowienie Milicyjny KS
(1948) Gwardia Koszalin
(1950) ZS Związkowiec (połączenie z Bałtykiem i Pocztowcem)
(1951) ZS Gwardia (rozpad z połączenie)
(1957) WCKS Granit (połączenie ze Spartą)
(25.02.1959) ponownie jako KS Gwardia
(1996) KSPN Gwardia
(03.08.2004) Gwardia/Granica (połączenie z Granicą)
Największymi osiągnięciami w historii drużyny Gwardii była udana gra w II lidze (odpowiedniku obecnej I ligi) oraz dotarcie do ćwierćfinału Pucharu Polski, w edycji 1975/76. W drodze do jednej czwartej finału Gwardia wyeliminowała wówczas MRKS Gdańsk, Pogoń Szczecin i Górnika Zabrze. Odpadła po ciężkim i emocjonującym meczu ze Śląskiem Wrocław, późniejszym zdobywcą Pucharu Polski.
Okres lat 70. to największe sukcesy piłkarzy. W kolejnych latach, ze zmiennym szczęściem i przerwami Gwardia Koszalin grała w II lidze (odpowiedniku obecnej I ligi) Zadebiutowała w tych rozgrywkach w sezonie 1973/74. Awans ten uzyskała dzięki decyzji PZPN, który powiększył wtedy II ligę do dwóch grup (przed reformą było to 16 drużyn, po reformie 2 grupy po 16) i przyjął zasadę, że każde z 17 województw powinno na początek mieć przynajmniej jeden klub w tej lidze i Gwardia, jako najwyżej sklasyfikowany klub ówczesnego województwa koszalińskiego awansowała. Zespół występował nieprzerwanie w II lidze przez 6 sezonów, dwukrotnie zajmując najwyższe w swej historii 7. miejsce. W sezonie 1978/79 drużyna z Koszalina spadła do III ligi. Później jeszcze trzykrotnie awansowała do II ligi, ale za każdym razem spadała już po roku gry; były to sezony 1980/81, 1986/87 i 1993/94. Następnie do sezonu 2003/04 Gwardia grała w III lidze. Później pogłębiające się kłopoty finansowe spowodowały, że klub został zlikwidowany i w kolejnym sezonie rozpoczął rywalizację w V lidze. W sezonie 2004/2005 doszło do fuzji z innymi koszalińskim klubem Granica, a rozgrywki na tym szczeblu Gwardia kończy awansem do IV ligi. Niedługo jednak trwała przygoda z tym szczeblem zmagań i po sezonie Gwardia/Granica spadła do klasy okręgowej. W kolejny sezonie koszalinianie musieli uznać wyższość Leśnika/Rossy Manowo, który wyprzedził ich w klasyfikacji końcowej. Zespół z Manowa awansował do IV ligi, natomiast reorganizacja sprawiła, że Gwardia znalazła się w nowo utworzonej V lidze i bezapelacyjnie ją wygrała w następnym roku. W sezonie 2008/2009 – Gwardia Koszalin jako beniaminek, pod wodzą Mirosława Świrki, którego pod koniec sezonu zastąpił wracający, Mirosław Skórka, zajmuje 9. miejsce. W klubie dochodzi do roszad w zarządzie, a także skład zasilają zawodnicy w przeszłości reprezentujący trójkolorowych. Cel postawiony przed zespołem jest jasny awans do III ligi. Po rundzie jesiennej zarząd wzmacnia zajmującą zimą 5. miejsce w lidze Gwardię doświadczonymi zawodnikami, by na kolejkę przed końcem sezonu cieszyć się z upragnionego awansu do III ligi bałtyckiej. Sezon ten jest o tyle widowiskowy dla koszalińskiej publiczności, iż Gwardia Koszalin zdobyła również Puchar Polski edycji KOZPN. W finale województwa zachodniopomorskiego 30 czerwca na stadionie Chemika Police rywalem podopiecznych Mirosława Skórki był zdobywca szczecińskiego pucharu Hutnik Szczecin. Górą okazali się Hutnicy. W regulaminowym czasie padł wynik 1:1, dogrywka nie przyniosła rozstrzygnięcia, a rzuty karne lepiej wykonywali gracze ze Szczecina.
Gwardia Koszalin jest klubem wielofunkcyjnym, w którym obecnie funkcjonują autonomiczne sekcje piłki nożnej, piłki ręcznej, judo czy tenisa.
W piłkarskim klubie Gwardia Koszalin trenuje obecnie ok. 300 zawodników. Zespół seniorów występuje w III lidze. Poza tym, w rozgrywkach na różnych szczeblach biorą udział zespoły juniorów starszych i młodszych, trampkarzy starszych i młodszych, młodzików starszych i młodszych, orlików starszych i młodszych, żaków starszy i młodszy, skrzatów starszy i młodszy.
Mecze rozgrywane są na stadionie o pojemności 25 000 miejsc (w tym 1300 plastikowych krzesełek), znajdującemu się przy ulicy Fałata 34, któremu 27 czerwca 2003 r. nadano nazwę „Stadion imienia Stanisława Figasa”[1].
Od 1946 do dziś
1946 – utworzenie „Milicyjnego KS-u” przy KPMO;
1948 – zmiana nazwy klubu na „KS Gwardia”;
1952 – 3. miejsce w III lidze ;
1953 – reorganizacja rozgrywek, 2. miejsce w klasie A , przegrane baraże z Arką Gdynia o awans do II ligi;
1954 – 1. miejsce w klasie A , awans do III ligi ;
1955 – spadek do klasy A ;
1956 – 2. pozycja w klasie A ;
1957 – fuzja Gwardii i Sparty; zmiana nazwy klubu na WCKS Granit i gra w 3 lidze; spadek do klasy A ;
1958 – awans do III ligi ;
1959 – powrót do nazwy Gwardia; drugie miejsce w III lidze ;
1960/61 – zmiana cyklu rozgrywek na "jesień-wiosna"; 1. miejsce w lidze wojewódzkiej , 2. miejsce w lidze okręgowej ;
1961/62 – 3. pozycja w lidze okręgowej ;
1962/63 – 1. miejsce w lidze okręgowej ; przegrane baraże o II ligę (m.in. z Zawiszą Bydgoszcz i Arką Gdynia);
1963/64 – 6. pozycja w lidze okręgowej;
1964/65 – 2. lokata w lidze okręgowej ; przegrane baraże o II ligę (m.in. z Hutnikiem Kraków, Bałtykiem Gdynia i Olimpią Poznań);