GAZ-53

GAZ-53
	; GAZ-53-12
Producent	GAZ
Okres produkcji	1961–1993
Miejsce produkcji	ZSRR; Rosja
Poprzednik	GAZ-51
Następca	GAZ-3307
	Dane techniczne
Segment	samochód ciężarowy
Silniki	Benzynowe:; R6 3,5 l (GAZ-53F); V8 4,3 l (GAZ-53)
Skrzynia biegów	4-biegowa manualna
Napęd	tylny
Długość	6395 mm
Szerokość	2380 mm
Wysokość	2220 mm
Rozstaw osi	3700 mm
Masa własna	2900 - 3250 kg
Zbiornik paliwa	90 l
	Dane dodatkowe
Konkurencja	ZiŁ-130
	Multimedia w Wikimedia Commons

GAZ-53 – samochód ciężarowy produkowany przez firmę GAZ w latach 1961-1993. Pierwsza wersja nosiła oznaczenie GAZ-53F. Do jej napędu użyto silnika pochodzącego z samochodu GAZ-51 o mocy 90 KM. Produkcja tego wariantu trwała do 1966 roku. Zaprezentowano wtedy nowszą wersję modelu, nazwaną po prostu GAZ-53. Do napędu użyto nowego silnika ZMZ V8 o mocy 115 KM. W 1965 przeprowadzono kolejną modernizację, zwiększono ładowność do 4000 kg, nowy model oznaczono jako GAZ-53A. Napęd przenoszony był na oś tylną poprzez 4-biegową mechaniczną skrzynię biegów (biegi III i IV synchronizowane). Od 1984 roku produkowano ulepszoną wersję GAZ-53-12^[1].

Samochód powstawał w wielu wersjach, m.in.: wóz strażacki, wariant long-cab (dłuższa kabina pasażerska), w oparciu o GAZa-53 budowano także autobusy.

Do końca lat 80. powstawała także bliźniacza wersja - GAZ-52. Charakteryzowała się ona ładownością 2500 kg oraz silnikiem stosowanym w wersji GAZ-53F o mocy zredukowanej do 75 KM - samochód zużywał na przejechanie 100 km średnio 22 litry paliwa^[2].

Wersje pożarnicze

Na podwoziu GAZ-53 skonstruowano standardowy radziecki samochód pożarniczy przeznaczony dla małych miejscowości – AC-30^[1]. Produkcję pierwszego modelu AC-30(53A)-106 uruchomiono w Wargaszyńskim Zakładzie Sprzętu Przeciwpożarowego we wsi Wargaszy w obwodzie kurgańskim w 1968 roku (AC było skrótem od awtocysterna, 53A oznaczało model podwozia GAZ-53A, a 106 było oznaczeniem modelu)^[3]. Samochód miał przedłużoną 6-osobową kabinę i zabudowę z tyłu, po raz pierwszy w radzieckich samochodach oddzieloną od kabiny, co zwiększało trwałość nadwozia^[4]. W pierwszej wersji samochód miał zbiornik wody 1950 l i środka pianotwórczego 80 l i autopompę PN-30KF umieszczoną z tyłu^[3]. Zabudowa mieściła schowki na węże i osprzęt, na dachu samochód przewoził m.in. rozkładaną drabinę i rękawy do transportu węży; koło zapasowe było pod tylną częścią ramy. W 1970 roku zastąpił go ulepszony najliczniejszy model AC-30(53A)-106A, w którym zastosowano pompę PN-40U o teoretycznej wydajności 40 l/s (w praktyce moc silnika wystarczała jedynie na wydajność 30 l/s). Zbiornik wodny zmniejszono do 1900 l, a środka pianotwórczego zwiększono do 100 l^[4]. Produkcja sięgała 1000 sztuk rocznie, a do 1985 roku wyprodukowano ich ponad 15 tysięcy^[4]. W 1983 wprowadzono do produkcji także AC-30(53A)-106W, z wyższym zbiornikiem o pojemności 2040 l i 120 l środka pianotwórczego, pompą PN-40UW i dalszymi ulepszeniami^[1]. W 1985 roku oba modele zastąpił AC-30(53-12)-106W, na ulepszonym podwoziu GAZ-53-12^[1]. Nowy samochód nie spełniał jednak już radzieckich norm i został w 1988 roku zastąpiony przez model AC-30(53-12)-106G, w którym kosztem zmniejszenia kabiny do standardowej dwuosobowej, zwiększono zbiornik wody do 2850 l i środka pianotwórczego do 190 l^[1].

Oprócz samochodów AC-30, budowano także na podwoziu GAZ-53 uproszczone autocysterny, przede wszystkim ACU-10(53A), produkowaną przez Chmielnicki Zakład Remontowo-Mechaniczny w Chmielniku, na bazie zwykłej cysterny w latach 1969-88. Miała ona standardową kabinę i zbiornik na 4200 l wody oraz autopompę NSzN-600 na przednim zderzaku^[5]. Podobne samochody MPU-1 budowano w latach 80. w zakładzie remontowym Rostowskij we wsi Isznia w obwodzie jarosławskim^[5].

Produkowano także drabiny samochodowe AŁ-18(52-01)-Ł2, na podwoziu GAZ-52 (AŁ – awtolestnica).

Dane techniczne (GAZ-53F)

Silnik

R6 3,5 l (3485 cm³), 2 zawory na cylinder, SV
Układ zasilania: gaźnik
Średnica cylindra × skok tłoka: 82,00 mm × 100,00 mm
Stopień sprężania: 6,2:1
Moc maksymalna: 90 KM przy 3400 obr./min
Maksymalny moment obrotowy: b/d

Osiągi

Prędkość maksymalna: 75 km/h (załadowany)
Średnie zużycie paliwa: 19,5 l / 100 km

Inne

Promień skrętu: 8,9 m
Koła: 8,25 x 20 cali
Ładowność: 3500 kg

Dane techniczne (GAZ-53/53A)

Silnik

V8 4,3 l (4254 cm³), 2 zawory na cylinder, OHV, benzynowy
Układ zasilania: gaźnik
Średnica cylindra × skok tłoka: 92,00 mm × 80,00 mm
Stopień sprężania: 6,7:1
Moc maksymalna: 115 KM przy 3200 obr./min
Maksymalny moment obrotowy: b/d

Osiągi

Prędkość maksymalna: 80 km/h (załadowany)
Średnie zużycie paliwa: 24,0 l / 100 km

Inne

Promień skrętu: 8,9 m
Koła: 8,25 x 20 cali
Ładowność: 4000 kg

Objazdowy sklep ("Awtomagazin") na podwoziu GAZ-53

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Pożarnaja maszyna AC-30(53A)-106A, "Awtolegiendy SSSR. Gruzowiki" Nr 8, s.7, 10-11
↑ GAZ-52. [w:] autogallery.org.ru [on-line]. [dostęp 2011-01-24]. (ang.).
↑ ^a ^b Pożarnaja maszyna AC-30(53A)-106A, "Awtolegiendy SSSR. Gruzowiki" Nr 8, s. 4-5
↑ ^a ^b ^c Pożarnaja maszyna AC-30(53A)-106A, "Awtolegiendy SSSR. Gruzowiki" Nr 8, s. 6-7
↑ ^a ^b Pożarnaja maszyna AC-30(53A)-106A, "Awtolegiendy SSSR. Gruzowiki" Nr 8, s.12

Bibliografia

GAZ-53. [w:] oldrussiancars.com [on-line]. [dostęp 2011-01-24]. (ang.).
GAZ-53. [w:] autogallery.org.ru [on-line]. [dostęp 2011-01-24]. (ang.).
GAZ-52. [w:] autogallery.org.ru [on-line]. [dostęp 2011-01-24]. (ang.).
Pożarnaja maszyna AC-30(53A)-106A, "Awtolegiendy SSSR. Gruzowiki" Nr 8, DeAgostini 2017, ISSN 2071-095X, (ros.)