Fundusz rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej – państwowy fundusz celowy, powołany ustawą z 16 maja 2019 r.
Zadania funduszu
Z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych założono dofinansowanie przywracania lokalnych połączeń autobusowych, innych niż komunikacja miejska w rozumieniu ustawy o publicznym transporcie zbiorowym (tj. gminne przewozy pasażerskie wykonywane w granicach administracyjnych miasta albo miasta i gminy, miast, albo miasto i gminy sąsiadujących jeżeli zostało zawarte porozumienie lub został utworzony związek międzygminny w celu wspólnej realizacji publicznego transportu zbiorowego, a także metropolitalne przewozy pasażerskie)[1][2].
Źródła zasilania Funduszu
Fundusz jest zasilany m.in. z:
Inne źródła przychodów funduszu to opłaty ustanowione ustawami: o transporcie drogowym, o przewozie towarów niebezpiecznych, Prawem o ruchu drogowym, ustawą o ochronie zwierząt, Prawem o miarach, ustawą o tachografach i ustawą o systemie monitorowania transportu drogowego i kolejowego[3].
Fundusz może być również zasilany bezpośrednio z budżetu państwa, w części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw transportu[3].
Wydatkowanie środków
Zasady
Dofinansowanie dotyczy linii komunikacyjnych nie funkcjonujących od co najmniej 3 miesięcy przed wejściem w życie ustawy i na które umowa o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego została zawarta po 18 lipca 2019 r[1].
Według wyjaśnień udzielanych przez Ministerstwo Infrastruktury, w przypadku gdy daną linię komunikacyjną uzupełniono o nowe przystanki komunikacyjne lub o dodatkowe kursy w godzinach innych niż już funkcjonujące – na potrzeby Funduszu należy zgłaszać ją jako nową linię[2].
Podział puli środków Funduszu w danym roku budżetowym do wykorzystania w każdym z województw jest dokonywany na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów[1][4].
Wojewoda, rozpatrując wniosek o dofinansowanie bierze pod uwagę:
- powierzchnię obszaru właściwości organizatora;
- liczbę mieszkańców obszaru właściwości organizatora;
- liczbę linii, dla których organizator złożył wniosek;
- długość linii, dla których organizator złożył wniosek;
- liczbę zatrzymań autobusu na przystankach na liniach, dla których organizator złożył wniosek;
- realizację potrzeb osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej zdolności ruchowej w zakresie dostępu do przewozów na liniach, dla których organizator złożył wniosek;
7) wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 1 października 2024 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2024 r. poz. 1572), jednostki samorządu terytorialnego będącej organizatorem, a w przypadku związku tych jednostek – średnią arytmetyczną dochodu jednostek wchodzących w skład związku[3].
Pierwszeństwo w objęciu dopłatą przyznaje się organizatorom w następującej kolejności:
1) gminom;
2) związkom międzygminnym;
3) związkom powiatowo-gminnym;
4) powiatom;
5) związkom powiatów;
6) województwom[3].
Dofinansowanie z Funduszu można łączyć z rekompensatą za honorowanie ulg ustawowych na liniach regularnych oraz wydatkami na przewóz dzieci do szkół podstawowych[2].
Kwota deficytu pojedynczej linii komunikacyjnej jest liczona jako ujemny wynik finansowy netto wyliczony dla tej linii nieuwzględniający rozsądnego zysku, o których mowa w rozporządzeniu (WE) 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych w transporcie[2].
Organizator publicznego transportu zbiorowego występujący o dopłaty musi zapewnić środki finansowe w swoim budżecie najpóźniej w momencie zaciągnięcia zobowiązania tj. zawarcia z operatorem umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego[2].
Kontrola sposobu i terminowości wykonania zadania, na które zostało udzielone dofinansowanie oraz prawidłowość wyliczenia dopłaty pod względem zgodności z umową o dopłatę została powierzona właściwym wojewodom[1].
Dysponentem środków jest minister właściwy do spraw transportu, obsługiwany w momencie utworzenia funduszu przez Ministerstwo Infrastruktury[1].
Niewykorzystane środki pozostające na dzień 31 grudnia na rachunku Funduszu mogą zostać przekazane przez dysponenta Funduszu na rachunek Krajowego Funduszu Drogowego lub Funduszu Kolejowego lub na dochody budżetu państwa[3].
Obsługę bankową funduszu prowadzi Bank Gospodarstwa Krajowego[3].
Wysokość dopłat
Dofinansowanie miało być przyznawane w formie dopłaty do kwoty deficytu pojedynczej linii komunikacyjnej[1]. Jednocześnie organizator (samorząd terytorialny) był zobowiązany dopłacić do kwoty deficytu na danej linii komunikacyjnej nie mniej niż 10 procent ze środków własnych[1].
Dopłata w wysokości nie wyższej niż 1 zł do 1 wozokilometra miała obowiązywać do końca 2021 r[1]. W kolejnych latach dopłata miała być ustalana w kwocie nie wyższej niż 0,80 zł do 1 wozokilometra[1].
Przejściowo, od 1 kwietnia do 31 grudnia 2020 r. udziela się dopłaty w kwocie nie wyższej niż 3,00 zł do 1 wozokilometra[3].
Maksymalny limit wydatków z budżetu państwa przeznaczonych na dofinansowanie Funduszu wynosi w roku:
- 2019 – 245 000 000 zł;
- 2020 – 200 000 000 zł;
- 2021 – 200 000 000 zł;
- 2022 – 200 000 000 zł;
- 2023 – 200 000 000 zł;
- 2024 – 200 000 000 zł;
- 2025 – 200 000 000 zł;
- 2026 – 200 000 000 zł;
- 2027 – 200 000 000 zł;
- 2028 – 200 000 000 zł[3]
Fundusz bywa nazywany przez media funduszem pekaesowym lub pekaes plus[5][6].
Przypisy
Linki zewnętrzne
